Αύξηση της στάθμης των θαλασσών κατά σχεδόν δύο εκατοστά μόνον κατά τον 21ο αιώνα έχει προκαλέσει το λιώσιμο των παγετώνων, όπως αποκαλύπτει μια μελέτη δεκαετιών.
Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Nature και αποτελεί μέρος της άσκησης σύγκρισης του ισοζυγίου μάζας των παγετώνων (Glacier Mass Balance Intercomparison Exercise – γνωστή ως Glambie), συνδυάζει και αναλύει δεδομένα διαθέσιμα από μετρήσεις πεδίου καθώς και από δορυφορικές αποστολές οπτικών, ραντάρ και λέιζερ. Όπως δείχνει, από το 2000 μέχρι το 2023 οι παγετώνες ανά την υφήλιο απώλεσαν συνολικά 6,542 εκατ. τόνους πάγου προκαλώντας αύξηση κατά 18 χιλιοστά της παγκόσμιας στάθμης των θαλασσών.
Κάθε χρόνο, όπως αποκαλύπτει η μελέτη, οι παγετώνες ανά την υφήλιο έχαναν κατά μέσο όρο 273 δισ. τόνους πάγου, μια ποσότητα που αντιστοιχεί σε 30 χρόνια κατανάλωσης νερού από ολόκληρο τον πληθυσμό του πλανήτη μας, σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα The Guardian.
Οι παγετώνες απώλεσαν το 5% του όγκου τους κατά τον 21ο αιώνα
Η ομάδα των ερευνητών με επικεφαλής επιστήμονες των Πανεπιστημίων Εδιμβούργου και Ζυρίχης διεπίστωσαν ότι μέχρι στιγμής τον 21ο αιώνα οι παγετώνες απώλεσαν περί το 5% του συνολικού όγκου τους, ενώ παρατηρήθηκαν μεγάλες διαφοροποιήσεις περιφερειακά: Στην Ανταρκτική και τα νησιά της υποανταρκτικής οι παγετώνες έχασαν το 2% του όγκου τους, αλλά στην κεντρική Ευρώπη το 39%.
«Οι αριθμοί αυτοί είναι συγκλονιστικοί. Υπενθυμίζουν ότι τα πράγματα αλλάζουν γρήγορα σε ορισμένες περιοχές», δήλωσε ο καθηγητής Νόελ Γκούρμελεν, εκ των βασικών συντακτών της μελέτης και πρόεδρος της έδρας παρατήρησης της Γης στη σχολή Γεωεπιστημών του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου.
Επιταχύνεται το λιώσιμο των παγετώνων
Η μελέτη αποκαλύπτει επίσης μια έντονη αντίθεση στην ποσότητα του πάγου που χάνεται κάθε δέκα χρόνια, με 36% περισσότερο πάγο να έχει λιώσει μεταξύ 2012 και 2023 εν συγκρίσει με την αμέσως προηγούμενη δεκαετία.
«Αυτό είναι πραγματικά σημαντικό αφού επιβεβαιώνει ότι ο ρυθμός τήξης των παγετώνων επιταχύνεται συν τω χρόνω», δήλωσε ο καθηγητής Άντριου Σέπαρντ, επικεφαλής του τμήματος Γεωγραφίας και Περιβαλλοντικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Northumbria. «Ακόμη και μικρά ποσά ανόδου της στάθμης της θάλασσας έχουν σημασία, διότι οδηγούν σε συχνότερες παράκτιες πλημμύρες. Κάθε εκατοστό ανόδου της στάθμης της θάλασσας εκθέτει άλλα δύο εκατομμύρια ανθρώπους σε ετήσιες πλημμύρες κάπου στον πλανήτη μας».
Δραματικές επιπτώσεις
Η απώλεια των παγετώνων οδηγεί επίσης σε μείωση των περιφερειακών αποθεμάτων γλυκού νερού για τις απομακρυσμένες κοινότητες και εκείνες που ήδη αντιμετωπίζουν λειψυδρία.
«Περί τα 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται από το λιωμένο νερό των παγετώνων και έτσι η μείωσή τους αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για την κοινωνία», δήλωσε ο Σέπαρντ. «Δεν είναι μόνο ότι τους χάνουμε από το τοπίο μας, αλλά αποτελούν σημαντικό μέρος της καθημερινής μας ζωής».
«Οι παγετώνες είναι επίσης σημαντικοί για την παραγωγή ενέργειας. Για παράδειγμα, το 70% της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ισλανδία προέρχεται από υδροηλεκτρική ενέργεια. Η λειτουργία τους βασίζεται στο νερό που λιώνει από τους παγετώνες. Το ίδιο συμβαίνει και στις Άνδεις, καθώς και σε μέρη της Ευρώπης, όπως η Ελβετία», δήλωσε ο Γκούρμελεν.