Τα δάση είναι ο «πνεύμονας του πλανήτη» και η προστασία τους στην Ευρώπη είναι παράλληλη με την επίτευξη των στόχων της κλιματικής ουδετερότητας.
Η ιστορική απόφαση 100 χωρών στην COP26 για τερματισμό της αποψίλωσης των δασών μέχρι το 2030, αποτελεί μέχρι στιγμής το πιο σημαντικό αποτέλεσμα της Διάσκεψης για το κλίμα. Το μέλλον των δασών καθορίζει και το μέλλον του πλανήτη. Τέτοιες κρίσιμες αποφάσεις βέβαια θα κριθούν στην πράξη από τα κράτη και τη διεθνή κοινότητα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση μάλιστα, δεσμεύθηκε σήμερα να δαπανήσει 1 δισ. ευρώ από τον προϋπολογισμό της τα επόμενα πέντε χρόνια για την προστασία των δασών, συμπεριλαμβανομένων 250 εκατ. ευρώ για χώρες στη Λεκάνη του Κονγκό στην Κεντρική Αφρική.
Η δασική στρατηγική της ΕΕ
Η ΕΕ χρησιμοποιεί τα δάση της για να αντισταθμίσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και να καταπολεμήσει την κλιματική αλλαγή. Η παρακάτω εικόνα του 2015 για την κατάστασητων δασών στην ΕΕ είναι ενδεικτική. 182 εκατομμύρια εκτάρια δασικής έκτασης που το 2015 προεσγγίζουν σχεδόν το μισό της έκτασης της ΕΕ. Στην εικόνα μπορεί να δει κανείς και την μεγάλη ανομοιομορφία από το ένα κράτος μέλος στο άλλο.
Καθοριστική η επίδραση των δασών στην κλιματική αλλαγή
Τα δάση παρέχουν πολυάριθμες υπηρεσίες στο οικοσύστημα: βοηθούν στην προστασία του εδάφους (κατά της διάβρωσης), αποτελούν μέρος του κύκλου του νερού, προστατεύουν τη βιοποικιλότητα λειτουργώντας ως οικοσύστημα πολυάριθμων οργανισμών ενώ ρυθμίζουν το τοπικό κλίμα.
Τα υγιή δάση είναι ζωτικής σημασίας για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής επειδή συλλέγουν το διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα. Η ΕΕ λαμβάνει υπόψη αυτήν την βασική ιδιότητα των δασών στην πολιτική της για το κλίμα, χάρη στη νομοθεσία που συζητήθηκε πρόσφατα σχετικά με τον τομέα LULUCF.
Τι είναι ο τομέας LULUCF;
Ο τομέας LULUCF (χρήση της γης, αλλαγής στη χρήση της γης και δασοκομία) περιλαμβάνει κυρίως δασικές και γεωργικές εκτάσεις, καθώς και εκτάσεις γης που έχουν αλλάξει χρήση.
Ο τομέας αυτός εκπέμπει αέρια θερμοκηπίου μέσω της αλλαγής στη χρήση της γης (ιδίως από δάση σε αρόσιμες εκτάσεις), αποψίλωση (αποκοπή δασών) και γεωργική γη (ζώα όπως αγελάδες ή γεωργικά εδάφη).
Πρόκειται όμως για τον μοναδικό τομέα που μπορεί να απομακρύνει το CO2 από την ατμόσφαιρα κυρίως μέσω υπαρχόντων και νέων δασών. Τα δάση της ΕΕ απορροφούν το 10,9% των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ κάθε χρόνο.
Τι παλεύει η Ευρωπαϊκή Ένωση-Στην πρώτη γραμμή το Ευρωκοινοβούλιο
Το ΕυρωπαΪκό Κοινοβούλιο έχει αποφασίσει ήδη απ΄οτον Οκτώβριο του 2020 ότι η δασική στρατηγική στην Ένωση θα πρέπει να αποβλέπει στην αποτροπή των εκπομπών που προέρχονται από την αποψίλωση των δασών.
Οι ευρωβουλευτές έχουν εισηγηθεί την υποχρέωση για κάθε κράτος μέλος της ΕΕ να αντισταθμίσει τις αλλαγές στη χρήση της γης (που προκαλούν εκπομπές CO2),. βελτιώνοντας τη διαχείριση ή την αύξηση της δασικής τους κάλυψης (λόγω της απορρόφησης του CO2 από τα δάση).
Ο προτεινόμενος κανονισμός θεσπίζει ένα νομικό πλαίσιο από το 2021 και μετά και είναι σύμφωνο με τη συμφωνία του Παρισιού. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναγνωρίζει τα σημαντικά οφέλη που έχουν τα δάση και ο δασικός τομέας για το κλίμα και τονίζει επανειλημμένως την ανάγκη προώθησης της περιβαλλοντικής, οικονομικής και κοινωνικής βιωσιμότητας των δασών και της διαχείρισης τους με ισορροπημένο τρόπο.