Στη Γλασκώβη στρέφονται από την Κυριακή και μέχρι τις 12 Νοεμβρίου τα μάτια του πλανήτη, καθώς η Βρετανία φιλοξενεί την COP26, την κρίσιμη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα, που μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές στην καθημερινότητά μας.
Γιατί πραγματοποιείται η COP26
Η 26η «Διάσκεψη των Ενδιαφερομένων Πλευρών», το αρκτικόλεξο της COP, έχει χαρακτηριστεί από ειδικούς «τελευταία ευκαιρία για την κλιματική αλλαγή» καθώς λαμβάνει χώρα σε μια περίοδο που η θερμοκρασία του πλανήτη σημειώνει σημαντική άνοδο λόγω των εκπομπών ρύπων από ορυκτά καύσιμα. Ακραία καιρικά φαινόμενα που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, όπως τα κύματα καύσωνα, οι πλημμύρες και οι δασικές πυρκαγιές, εντείνονται ενώ η περασμένη δεκαετία ήταν η θερμότερη που καταγράφηκε ποτέ αφότου τηρούνται τα σχετικά αρχεία. Ειδικοί και κυβερνήσεις συμφωνούν ότι απαιτείται κατεπειγόντως συλλογική δράση και στην COP 26 200 χώρες καλούνται να υποβάλουν τα σχέδιά τους για τη μείωση των εκπομπών ρύπων μέχρι το 2030.
Πριν από έξι χρόνια είχαν συμφωνήσει σε φιλόδοξους στόχους για να συγκρατούν την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη «αρκετά κάτω» από τους δύο βαθμούς Κελσίου σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, ώστε να αποτραπεί μια κλιματική καταστροφή. Πρόκειται για τη γνωστή Συμφωνία των Παρισίων για το Κλίμα, που προβλέπει οι χώρες να μειώνουν ολοένα και περισσότερα τις εκπομπές ρύπων για να πετύχουν ουδετερότητα άνθρακα μέχρι το 2050.
Γιατί είναι τόσο σημαντικό να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας κάτω από τον 1,5 βαθμό Κελσίου
Πριν από τρία χρόνια έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή υπογράμμισε - και επανεπιβεβαίωσε τον περασμένο Αύγουστο - πόσο μεγάλη θα είναι η διαφορά μισού βαθμού -δηλαδή ανάμεσα στους 1,5 και τους 2 βαθμούς Κελσίου - στην αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη πριν το τέλος του αιώνα, σημειώνοντας ότι αν αυξηθεί κατά δύο βαθμούς Κελσίου η θερμοκρασία σε σύγκριση με τα προ-βιομηχανικά επίπεδα, θα είναι καταστροφική για την ανθρωπότητα η κλιματική αλλαγή με έναν στους τρεις κατοίκους του πλανήτη να υποφέρει από ακραίους καύσωνες και σοβαρά προβλήματα υγείας και εκτόξευση του αριθμού των θανάτων από τη ζέστη.
Παράλληλα προέβλεψε σιτοδείες λόγω της ζέστης και της ξηρασίας, καταστροφή του 99% των κοραλλιογενών υφάλων, εξαφάνιση των πάγων στην Αρκτική, άνοδο της στάθμης της θάλασσας κατά 87 εκατοστά με αποτέλεσμα να εξαφανιστούν πολλές παραθαλάσσιες περιοχές.
Τι θα αποφασιστεί στην COP26
Πολλές χώρες, όπως η Κίνα, έχουν ήδη ανακοινώσει στόχους για τη μείωση των εκπομπών ρύπων πριν την έναρξη της Συνόδου, αλλά στις δύο εβδομάδες που θα διαρκέσει η COP26 αναμένονται πολλές νέες ανακοινώσεις. Ορισμένες αναμένεται να αφορούν σε πολύ τεχνικά ζητήματα, όπως κανόνες που χρειάζονται για την εφαρμογή της Συμφωνίας των Παρισίων, αλλά μπορεί, σύμφωνα με το BBC, να περιλαμβάνουν και άλλες προτεραιότητες, όπως:
- την ταχύτερη μετάβαση στη χρήση ηλεκτρικών αυτοκινήτων
- την επιτάχυνση της απεξάρτησης από την παραγόμενη με λιγνίτη ηλεκτρική ενέργεια
- τη μείωση της αποψίλωσης των δασών
- την προστασία περισσότερων ανθρώπων από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής με την χρηματοδότηση επί παραδείγματα της ανέγερσης παράκτιων συστημάτων προστασίας
Ποιοι θα δώσουν το παρών στην COP26
Μέχρι 25.000 άτομα αναμένονται στη Γλασκώβη, ανάμεσά τους περισσότεροι από 120 ηγέτες, διαπραγματευτές, κάποιοι από τους μεγαλύτερους επιχειρηματίες στον κόσμο και δημοσιογράφοι, αλλά προς απογοήτευση ειδικών, επιστημόνων και της οικοδέσποινας Βρετανίας, θα απουσιάσουν ορισμένοι από τους αρχηγούς των πλέον ρυπογόνων κρατών, όπως οι πρόεδροι της Ρωσίας, της Βραζιλίας και του Ιράν.
Παρόντες θα είναι επίσης και δεκάδες χιλιάδες ακτιβιστές και οργανώσεις, όπως η βρετανική Extinction Rebellion, που θα διαδηλώσουν στους δρόμους της Γλασκώβης υπό την επιτήρηση 10.000 αστυνομικών από τη Βρετανία. Στο τέλος της COP26 αναμένεται κάποια μορφή διακήρυξης, που ενδεχομένως θα περιλαμβάνει συγκεκριμένες δεσμεύσεις και την οποία θα κληθούν να υπογράψουν όλες οι χώρες.
Τα πιθανά «αγκάθια»
Πολλή κουβέντα αναμένεται να γίνει στην COP26 για την κλιματική δικαιοσύνη. Οι αναπτυσσόμενες χώρες εκπέμπουν συνήθως λιγότερους κατά κεφαλήν ρύπους και δεν ευθύνονται για το μεγαλύτερο μέρος της μέχρι τώρα ρύπανσης, αλλά βιώνουν ορισμένες από τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Γι’ αυτό και χρειάζονται κεφάλαια για να μπορέσουν να μειώσουν τις εκπομπές τους και να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, π.χ. με αντιπλημμυρικά συστήματα και περισσότερα ηλιακά πάνελ σε χώρες που εξαρτώνται ενεργειακά από τον άνθρακα.
Μάχες αναμένεται να δοθούν και για τις αποζημιώσεις για τις αναπτυσσόμενες χώρες που επηρεάζονται από την κλιματική αλλαγή. Πριν από 12 χρόνια πλούσια κράτη είχαν δεσμευτεί να χορηγούν ετησίως 100 δισ. δολάρια σε φτωχότερες χώρες μέχρι το 2020, αλλά ο στόχος αυτός δεν έχει ακόμη επιτευχθεί.
Πώς θα επηρεάσει η COP26 την καθημερινότητά μας
Ορισμένες από τις αποφάσεις που θα ληφθούν στην COP26 της Γλασκώβης μπορεί να επηρεάσουν άμεσα την καθημερινότητά μας.
Για παράδειγμα μπορεί να επιφέρουν δραστικές αλλαγές για τους οδηγούς πετρελαιοκίνητων οχημάτων, τους ταξιδιώτες με περιορισμό των πτήσεων μόνον σε μεγαλύτερες αποστάσεις, ή ακόμη και τον τρόπο που ζεσταίνουμε τα σπίτια μας (π.χ. με λέβητες φυσικού αερίου).