Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προχωρεί σε τακτικούς και έκτακτους ελέγχους για να διαπιστώσει την καταλληλότητα των τροφίμων που εισάγονται στην Ελλάδα. Σε αυτό το πλαίσιο γίνονται έλεγχοι και στα εισαγόμενα καρύδια από Χιλή, Ουκρανία και ΗΠΑ, χωρίς να ανιχνευθούν, σε κανένα από τα δείγματα που ελήφθησαν, υπολείμματα φυτοφαρμάκων.
Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από απάντηση του ΥπΑΑΤ, Λευτέρη Αυγενάκη σε Ερώτηση που κατέθεσε ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης, Κυριάκος Βελόπουλος.
Τακτικοί έλεγχοι του ΥΠΑΑΤ σε τρόφιμα
Αρμόδιο για τους ελέγχους είναι το Τμήμα Φυτοπροστατευτικών Προϊόντων της Διεύθυνσης Φυτικής Παραγωγής του ΥΠΑΑΤ. Όπως γίνεται γνωστό το 2023 η αρμόδια υπηρεσία προχώρησε σε 20 δειγματοληψίες καρυδιών το περασμένο έτος. Από αυτές, οι μισές αφορούσαν εισαγόμενα καρύδια (π.χ. Ουκρανία, Χιλή, Η.Π.Α) και πραγματοποιήθηκαν, τόσο στα σύνορα, όσο και στην εσωτερική αγορά (καταστήματα λιανικής διάθεσης και σημεία διαλογής/μεταποίησης). Τα αποτελέσματα των αναλύσεων έδειξαν ότι σε κανένα από τα δείγματα εισαγόμενων καρυδιών που εξετάστηκαν δεν ανιχνεύτηκαν υπολείμματα φυτοφαρμάκων.
Όσον αφορά τους ελέγχους που θα διεξαχθούν το 2024 σε καρύδια, η υπηρεσία έχει προγραμματίσει συνολικά 18 δειγματοληψίες, βλ.
Είναι σημαντικό να τονιστεί, ότι η επιλογή του συνολικού αριθμού των δειγμάτων που λαμβάνονται από κάθε τρόφιμο σε ετήσια βάση, υπολογίζεται με ανάλυση επικινδυνότητας, χρησιμοποιώντας συγκεκριμένα κριτήρια όπως:
- Το ύψος της παραγωγής τους
- Τον πιθανό όγκο εισαγωγών
- Τα αποτελέσματα των ελέγχων των προηγουμένων ετών, συμπεριλαμβανομένων και των αποτελεσμάτων από το TRACES, των εκτάκτων ελέγχων και κυρίως περιπτώσεις μη συμμορφώσεων, τη συχνότητα των ευρημάτων, υπερβάσεων, τις ανακοινώσεις στο σύστημα RASFF, τις συστάσεις της EFSA και τα κείμενα εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
- Τα χαρακτηριστικά της ελληνικής διατροφής (δηλαδή τη συμμετοχή του κάθε τροφίμου στο διαιτολόγιο των Ελλήνων).
- Τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα (φυτοφάρμακα) που χρησιμοποιούνται στην πράξη για το κάθε τρόφιμο.
Ειδικότερα όσον αφορά στο στάδιο της εισαγωγής τροφίμων φυτικής προέλευσης, πραγματοποιούνται:
Έλεγχος εγγράφων: 100% των φορτίων που παρουσιάζονται προς εισαγωγή
Έλεγχος ταυτότητας και φυσικός έλεγχος με δειγματοληψία:
- στα προϊόντα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ειδικού ενωσιακού πλαισίου σε ποσοστά που αναγράφονται στην εν λόγω νομοθεσία (κυμαίνεται από 5 έως 50%)
- στα προϊόντα εκτός ειδικού ενωσιακού πλαισίου σε ποσοστά που αναγράφονται σε ειδικό πρόγραμμα ελέγχων που καταρτίζει Τμήμα Ποιοτικού Ελέγχου και Ασφάλειας Τροφίμων Φυτικής Προέλευσης σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Στο πλαίσιο των ανωτέρω ελέγχων ελέγχεται και η ορθή σήμανση του προϊόντος σύμφωνα με την ισχύουσα Ενωσιακή και Εθνική νομοθεσία. Στις περιπτώσεις που τα εισαγόμενα προϊόντα δεν συμμορφώνονται με την Ενωσιακή και Εθνική νομοθεσία για τον έλεγχο τροφίμων φυτικής προέλευσης, οι ενέργειες είναι οι ακόλουθες κατά περίπτωση: απαγόρευση εισαγωγής και στη συνέχεια, καταστροφή ή επαναποστολή ή αλλαγή χρήσης ή διορθωτικές ενέργειες (αλλαγή σήμανσης, ανασυσκευασία, διαλογή κ.ά.).
Το ανωτέρω αρμόδιο Τμήμα του ΥΠΑΑΤ εποπτεύει και συντονίζει τη διενέργεια έκτακτων ελέγχων και μετά το στάδιο της εισαγωγής μέχρι το στάδιο της τελικής διάθεσης, προκειμένου να προστατέψει τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα και να αποφύγει φαινόμενα «ελληνοποιήσεων» εισαγόμενων ποιοτικά υποβαθμισμένων, ατυποποίητων και ενδεχομένως επικίνδυνων προϊόντων, τα οποία:
- Ανταγωνίζονται αθεμίτως τα εγχώρια προϊόντα
- Παραπλανούν τον καταναλωτή
- Θέτουν σε κίνδυνο την υγεία του καταναλωτή
Επιπλέον, βρίσκεται σε καθημερινή επικοινωνία με τα Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου του ΥΠΑΑΤ αλλά και τις ΔΑΟΚ σε όλη την επικράτεια καταβάλλοντας κάθε δυνατή προσπάθεια και παρέχοντας οδηγίες για ομοιόμορφη εφαρμογή της νομοθεσίας και διασφάλιση του συμφέροντος όλων των νόμιμων επιχειρήσεων και των παραγωγών.
Περαιτέρω, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία από το Μητρώου Εμπόρων Νωπών Οπωροκηπευτικών (ΜΕΝΟ),σχετικά με τις εισαγωγές από Τρίτες χώρες /παραλαβές από χώρες της Ε.Ε. καρυδιών σε κέλυφος, κατά τα έτη 2022, 2023 και 2024 (έως σήμερα) εισήχθησαν και παραλήφθηκαν 299, 154 και 87 τόνοι αντίστοιχα. Οι κυριότερες χώρες εισαγωγής ήταν η Χιλή και η Μολδαβία, η Γαλλία όσον αφορά τις χώρες της Ε.Ε., ενώ εντός του έτους 2024 πραγματοποιήθηκαν εισαγωγές από Ουκρανία και Η.Π.Α.
Όσον αφορά στην εφαρμογή πολιτικής για την αντιμετώπιση του φαινομένου των «ελληνοποιήσεων», η ανωτέρω Υπηρεσία ανά τακτά χρονικά διαστήματα δίνει προτεραιότητα στη διενέργεια ελέγχων στην εγχώρια αγορά (χονδρικό και λιανικό εμπόριο), όπου το εν λόγω φαινόμενο ενδεχομένως να λαμβάνει χώρα, επισημαίνοντας όμως τη δυσκολία λόγω της υποστελέχωσης των αρμόδιων ελεγκτικών υπηρεσιών. Σας γνωρίζουμε ότι έως σήμερα, στο πλαίσιο υλοποίησης προγραμμάτων εκτάκτων ελέγχων σε νωπά οπωροκηπευτικά, δεν έχουν διαπιστωθεί περιπτώσεις ελληνοποίησης καρυδιών σε κέλυφος.