Ένας πραγματικός «πόλεμος» ξεκινά στην Ελλάδα ανάμεσα στον «παραδοσιακό» κλάδο του τουρισμού -κυρίως τους ξενοδόχους- και τις βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb.
Το νέο «θερμό επεισόδιο» ξεκίνησε την Τρίτη, όταν ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), έστειλε επιστολή σε έξι υπουργούς (Σκέρτσο, Σταϊκούρα, Κικίλια, Γεωργιάδη, Χατζηδάκη, Σκυλακάκη) ζητώντας, αρχικά, τη στήριξη των τουριστικών επιχειρήσεων με μεγάλη έκθεση στην Ρωσική αγορά.
Το δεύτερο αίτημα του ΣΕΤΕ ήταν η «βελτίωση του θεσμικού πλαισίου που διέπει τη βραχυχρόνια μίσθωση, έτσι ώστε να αποφεύγονται φαινόμενα που στρεβλώνουν τον υγιή ανταγωνισμό και οδηγούν σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής και εισφοροδιαφυγής». Στο εκτενές κείμενό του, ο ΣΕΤΕ εισάγει προτάσεις που ήδη χρησιμοποιούνται στο εξωτερικό για το Airbnb και, προφανώς, στοχεύουν στην ενίσχυση των ξενοδόχων και ιδιοκτητών τουριστικών καταλυμάτων. Ταυτόχρονα, όμως, αυτά τα μέτρα αναμένεται να ευνοήσουν και τους πολίτες που βλέπουν τα διαθέσιμα ακίνητα για μακροχρόνια μίσθωση να λιγοστεύουν μέρα με τη μέρα και τα ενοίκια να εκτοξεύονται στα ύψη.
«Πόλεμος» για το Airbnb: Τα 5 «καρφιά» του ΣΕΤΕ
Βασική αιχμή του ΣΕΤΕ είναι ότι τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, τύπου Airbnb, δεν μπορούν να προσφέρουν «ξενοδοχειακές» υπηρεσίες. Ο ΣΕΤΕ αναφέρει συγκεκριμένα ότι θα πρέπει να επιτρέπεται μόνο η παροχή κλινοσκεπασμάτων κατά την άφιξη και πως κάθε άλλη παροχή (π.χ. τρόφιμα, καθαριότητα) θα καθιστά το ακίνητο «τουριστικό κατάλυμα». Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να διαθέτει Ειδικό Σήμα Λειτουργίας ή Βεβαίωση Συνδρομής Νομίμων Προϋποθέσεων. Αν δεν έχει το αναγκαίο σήμα θα σφραγίζεται και θα βεβαιώνεται πρόστιμο ύψους 10.000 ευρώ, το οποίο θα διπλασιάζεται και θα τετραπλασιάζεται στην πρώτη υποτροπή και στις επόμενες παραβάσεις, αντιστοίχως.
Ο ΣΕΤΕ «ανοίγει» και ένα άλλο ζήτημα για το Airbnb που αφορά και τις πόλεις. Πρόκειται για τις πολυκατοικίες και τα συγκροτήματα κατοικιών στις οποίες το σύνολο των διαμερισμάτων διατίθεται για βραχυχρόνια μίσθωση τύπου Airbnb. Ο ΣΕΤΕ επισημαίνει ότι σε αυτή την περίπτωση η πολυκατοικία ή το συγκρότημα θα πρέπει να λογίζονται ως τουριστικά καταλύματα και να διαθέτουν Ειδικό Σήμα Λειτουργίας.
Ίσως το πιο σημαντικό θέμα που παραθέτει ο ΣΕΤΕ είναι η θέσπιση ανωτάτου ορίου ακινήτων τύπου Airbnb. Πρόκειται για μια πρόταση που θα βάλει στο «παιχνίδι» τους δήμους, οι οποίοι θα πρέπει να ορίζουν πόσα ακίνητα σε κάθε δήμο και δημοτική ενότητα μπορούν να διατίθενται για βραχυχρόνια μίσθωση -δηλαδή να μπαίνουν στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης. Για τα μέγιστα όρια -την τήρηση των οποίων θα επιβλέπει η ΑΑΔΕ- θα χρειάζεται να διενεργείται σχετική επιστημονική μελέτη.
Μεταξύ άλλων, ο ΣΕΤΕ ζητά να θεσπιστούν και χρονικά όρια για συγκεκριμένες γεωγραφικές ζώνες, προκειμένου να προστατευτεί η κατοικία και το δικαίωμα των πολιτών στη στέγαση. Στο συγκεκριμένο σημείο, ο ΣΕΤΕ υποστηρίζει ότι κάθε ΑΦΜ δεν θα πρέπει να έχει πάνω από δυο ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση, και η μίσθωση κάθε ακινήτου να μην υπερβαίνει τις 90 ημέρες ανά έτος και για τα νησιά κάτω των 10.000 κατοίκων τις 60 ημέρες ανά έτος.
«Βροχή» φόρων στα Airbnb
Σε ένα από τα βασικά άρθρα της πρότασής του, ο ΣΕΤΕ υπογραμμίζει ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις που συνάπτονται μέσω ψηφιακών πλατφορμών θα πρέπει να υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου 5% επί του συνολικού αντιτίμου της μίσθωσης, ο οποίος φόρος αποδίδεται στο Δημόσιο.
Επιπλέον, ο ΣΕΤΕ επισημαίνει ότι θα πρέπει να καθοριστεί και ένας δημοτικός φόρος για τα Airbnb. «Στις βραχυχρόνιες μισθώσεις που συνάπτονται μέσω ψηφιακών πλατφορμών επιβάλλεται φόρος υπέρ των ΟΤΑ Α’ βαθμού, με την ονομασία “φόρος βραχυχρόνιων μισθώσεων”» τονίζεται στην πρόταση του ΣΕΤΕ. Ο φόρος θα υπολογίζεται σε ποσοστό επί του αντιτίμου της μίσθωσης και θα βαρύνει τον μισθωτή.
Ολόκληρη η πρόταση του ΣΕΤΕ για τα Airbnb:
Τι απαντούν οι εκπρόσωποι των Airbnb
Οι προτάσεις του ΣΕΤΕ για τα Airbnb ακίνητα προκάλεσαν την «έκρηξη» του Πανελλήνιου Συλλόγου Διαχειριστών Ακινήτων (ΠΑΣΥΔΑ) και του Συνδέσμου Εταιρειών Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων (STAMA).
Ο ΠΑΣΥΔΑ στην ανακοίνωσή του αναφέρει ότι «οι ξενοδόχοι είναι καλοί μόνο στο να γεμίζουν τις τσέπες τους και τους προσωπικούς τους λογαριασμούς με πακτωλό χρημάτων από επιχορηγήσεις και επιδοτήσεις για δήθεν ανακαινίσεις και εκσυγχρονισμούς. […] Ναι, σε αυτό λοιπόν το παράλληλο σύμπαν, ξύπνησαν μια μέρα, είδαν στην γειτονιά μια κυρία (Airbnb) και κάποιους κυριούληδες (Booking.com, VRBO, Expedia) να τους παίρνουν τους πελάτες μέσα από τα χέρια και είπαν με βροντερή φωνή “θα τους εξαφανίσουμε”!».
Στη συνέχεια, ο ΠΑΣΥΔΑ υποστηρίζει ότι καμία κυβέρνηση, υπουργός, περιφερειάρχης ή δήμαρχος θα στραφεί εναντίον σε έναν κλάδο «που μόνο ανάπτυξη και έσοδα στα ταμεία φέρνει». Ο ΠΑΣΥΔΑ σημειώνει ότι «σαν σύλλογος θα υπερασπισθούμε κι εμείς τα δικαιώματα των μελών μας και τον κλάδο μας και δεν θα αφήσουμε να πέσει κάτω καμία απειλή από οπουδήποτε κι αν προέρχεται», αναφέροντας ότι ετοιμάζει επαφές με τον Διοικητή της ΑΑΔΕ, τους υπουργούς Τουρισμού, Ανάπτυξης, Οικονομικών και με την Τομεάρχη Τουρισμού του ΣΥΡΙΖΑ κα Νοτοπούλου.
Από την πλευρά του, o STAMA λέει ότι οι προτάσεις του ΣΕΤΕ ουσιαστικά οδηγούν στην «κατάργηση της δραστηριότητας της βραχυχρόνιας μίσθωσης» και πως «θα πρέπει να καταλάβουμε ότι το τουριστικό προϊόν αλλάζει καθώς αλλάζουν οι ανάγκες των ταξιδιωτών. Και δεν μπορεί κανείς να εμποδίσει την ελεύθερη μετακίνηση των επισκεπτών παγκοσμίως και τη βούλησή τους να επιλέγουν το είδος διαμονής τους».