Σε μελέτη των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας και σε επανεξέταση του σχετικού κανονιστικού πλαισίου, που αφορά στο μάθημα των Θρησκευτικών, θα προβεί το υπουργείο Παιδείας.
Αυτό ανέφερε το υπουργείο, μετά την ανακοίνωση των αποφάσεων, σήμερα, του ΣτΕ, η Ολομέλεια του οποίου έκρινε αντισυνταγματικές και αντίθετες στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου τις αποφάσεις του τέως υπουργού Παιδείας, Κωνσταντίνου Γαβρόγλου, με τις οποίες καθορίσθηκαν τα προγράμματα σπουδών του μαθήματος των θρησκευτικών στο δημοτικού, το γυμνάσιο και το λύκειο.
Από πλευράς υπουργείου, επισημαίνεται ότι για τις όποιες ενέργειες γίνουν για την αναμόρφωση του προγράμματος σπουδών, γνώμονας θα είναι η διασφάλιση της συμβατότητας των σχετικών ρυθμίσεων με τις συνταγματικές επιταγές.
Υπουργείο Παιδείας: «Θα επανεξετάσουμε εξαρχής το πλαίσιο»
Αναλυτικά, η ανακοίνωση του υπουργείου έχει ως εξής:
«Το υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων θα μελετήσει τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας προκειμένου ακολούθως να επανεξετάσει εξ' αρχής το σχετικό κανονιστικό πλαίσιο, προβαίνοντας στις ενδεδειγμένες ενέργειες για την αναμόρφωση του προγράμματος σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών και για την τροποποίηση της δήλωσης απαλλαγής από αυτό. Γνώμονάς μας, να διασφαλιστεί η συμβατότητα των σχετικών ρυθμίσεων με τις συνταγματικές επιταγές».
Υπενθυμίζεται ότι με τις αποφάσεις του ΣτΕ κρίθηκαν αντισυνταγματικές και αντίθετες με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου οι νομοθετικές ρυθμίσεις που είχαν γίνει επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με τη διδασκαλία των Θρησκευτικών σε Δημοτικά, Γυμνάσια και Λύκεια.
Οι νομοθετικές ρυθμίσεις κρίθηκαν αντισυνταγματικές από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου με σειρά αποφάσεων (1749-1752 του 2019, με πρόεδρο τον αντιπρόεδρο του ΣτΕ Αθανάσιο Ράντο και εισηγητή τον σύμβουλο Π. Μπράμη), και είχαν γίνει το 2017, όταν και καθορίστηκαν τα προγράμματα διδασκαλίας των Θρησκευτικών σε Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο.
Το Ανώτατο Δικαστήριο με τις αποφάσεις της Ολομέλειάς του έκρινε ότι με τη διδασκαλία των Θρησκευτικών «πρέπει να επιδιώκεται η ανάπτυξη της ορθόδοξης χριστιανικής συνείδησης και ότι το μάθημα αυτό απευθύνεται αποκλειστικά στους ορθόδοξους χριστιανούς μαθητές».
Στις αποφάσεις σημειώνεται ότι για τους ετερόδοξους ή άθεους ή αλλόδοξους μαθητές δίδεται η ευχέρεια της απαλλαγής από το μάθημα και ως εκ τούτου δεν υποχρεώνονται να το παρακολουθήσουν.
«Οι ετερόδοξοι, αλλόθρησκοι ή άθεοι μαθητές -αναφέρεται στις αποφάσεις- έχουν δικαίωμα πλήρους απαλλαγής από το μάθημα με την υποβολή σχετικής δήλωσης, η οποία θα μπορούσε να γίνει με μόνη την επίκληση λόγων θρησκευτικής συνείδησης, η δε Πολιτεία οφείλει, εφόσον συγκεντρώνεται ικανός αριθμός μαθητών που απαλλάσσονται, να προβλέψει τη διδασκαλία ισότιμου μαθήματος προκειμένου να αποτραπεί ο κίνδυνος "ελεύθερης ώρας"».
Γαβρόγλου: «Δεν είναι πλέον μάθημα, αλλλά κατήχηση»
Εντονες αντιδράσεις υπήρξαν και από τον ΣΥΡΙΖΑ για την απόφαση του ΣτΕ ως προς το μάθημα των Θρησκευτικών.
Στην απόφαση του ΣτΕ για τα θρησκευτικά αντέδρασε ο τέως υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου, υποστηρίζοντας ότι με τον τρόπο αυτό καταργείται ολόκληρη η επιστημονική, παιδαγωγική και θεολογική εξέλιξη του μαθήματος, μετά το 1974. Ο κ. Γαβρόγλου επισημαίνει ότι η απόφαση του ΣτΕ για τα θρησκευτικά ακυρώνει τις προσπάθειες συνεννόησης με την Εκκλησία, όπου τα νέα προγράμματα σπουδών είχαν και την αποδοχή της Ιεραρχίας, ενώ προσθέτει ότι το μάθημα των Θρησκευτικών, σύμφωνα με την σημερινή απόφαση του ΣτΕ, δεν είναι πλέον μάθημα αλλά κατήχηση.
Ολόκληρη η δήλωση του τέως υπ. Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου:
Φίλης: «Η απόφαση του ΣτΕ μας γυρίζει στη δεκαετία του '50»
Ο τομεάρχης Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Φίλης, χαρακτήρισε αντίθετη στο Σύνταγμα και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για το μάθημα των Θρησκευτικών. Σημειώνει δε ότι, εφόσον οδηγεί το μάθημα να λάβει τη μορφή της κατήχησης, τελικώς, οδηγεί τα πράγματα ώστε το μάθημα των θρησκευτικών να γίνει προαιρετικό.
«Με την απόφασή του, το ΣτΕ επαναλαμβάνει την προηγούμενη σύμφωνα με την οποία το μάθημα των θρησκευτικών πρέπει να έχει κατηχητικό χαρακτήρα» επισημαίνει ο κ. Φίλης και προσθέτει: «Πρόκειται για απόφαση που αντίκειται στο Σύνταγμα και την Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Είναι περίεργο ότι το Ανώτατο Δικαστήριο, που έχει επιφορτιστεί με την αρμοδιότητα της υπεράσπισης των δικαιωμάτων των πολιτών, να νομολογεί επί θεολογικών και παιδαγωγικών ζητημάτων, ως να ήταν Οικουμενική Σύνοδος ή Παιδαγωγικό Ινστιτούτο».
Όπως τονίζει ο κ. Φίλης, «με τα νέα Προγράμματα Σπουδών (τα επονομαζόμενα Φίλη και στη συνέχεια Γαβρόγλου), επιχειρήσαμε το μάθημα των θρησκευτικών να είναι μάθημα γνώσης και όχι πίστης, προβληματισμού και ουσιαστικής μάθησης και όχι κατήχησης και προσηλυτισμού. Αυτή η κατεύθυνση αντανακλά τη νέα κοινωνική πραγματικότητα και ανταποκρίνεται σε ένα σχολείο κοσμικό και δημοκρατικό. Γι' αυτό, άλλωστε, τα νέα προγράμματα, παρά τον πόλεμο ορισμένων κέντρων, αγκαλιάστηκαν από τη μεγάλη πλειοψηφία των εκπαιδευτικών, των μαθητών και των γονέων».
«Οι αποφάσεις του ΣτΕ γυρίζουν την εκπαίδευση στη σκοτεινή δεκαετία του '50 και στο "ελληνοχριστιανικό" Σύνταγμα του 1952. Με βάση το σκεπτικό της απόφασης, όλα τα προγράμματα σπουδών που ίσχυαν μετά το 2000 δεν έπρεπε να είχαν εφαρμοστεί, γιατί σε όλα, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, η επιταγή του Συντάγματος του 1975 για την ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης δεν ερμηνευόταν περιοριστικά ως κατήχηση στην Ορθοδοξία».
Ο αρμόδιος τομεάρχης του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης προσθέτει, δε, ότι «η νομολογία του ΣτΕ θα δημιουργήσει αδιέξοδο στην εκπαίδευση, προκαλεί θέματα συνείδησης και τελικώς οδηγεί τα πράγματα, ώστε, το μάθημα των θρησκευτικών, με τη μορφή της κατήχησης να γίνει προαιρετικό».
«Η ίδια αυτή νομολογία, που μεθοδεύτηκε από εκκλησιαστικούς και παρεκκλησιαστικούς παράγοντες στο χώρο της Δικαιοσύνης, έρχεται σε αντίθεση με το ώριμο κοινωνικά αίτημα του χωρισμού και της δημοκρατικής ρύθμισης των σχέσεων Κράτους- Εκκλησίας, ιδιαίτερα στην αποκοπή του ομφάλιου λώρου ανάμεσα στην Εκκλησία και την εκπαίδευση». «Αυτό το δημοκρατικό αίτημα υπηρετείται μόνο με καθαρές αρχές και όχι με αυταπάτες και τακτικισμούς», καταλήγει.
Χαρίτσης: «Μας οδηγεί στο παρελθόν»
«Απόφαση που μας πάει πίσω και οδηγεί την ελληνική Πολιτεία προς το παρελθόν», χαρακτήρισε την απόφαση του ΣτΕ περί αντισυνταγματικότητας των αποφάσεων του πρώην υπουργού Παιδείας, Κώστα Γαβρόγλου, για το μάθημα τον Θρησκευτικών, ο εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Χαρίτσης.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξης στο ραδιόφωνο του Αθήνα 9,84, ο κ. Χαρίτσης επισήμανε: «Η προσπάθεια που κάναμε επί ΣΥΡΙΖΑ για να κατακτηθεί μια νέα συνείδηση για τη σύγχρονη παιδαγωγική, με επιστημονικούς όρους και παιδαγωγική ισοτιμία ακυρώνεται».
ΚΙΝΑΛ: Πράξη θανάτου επιστημονικών, παιδαγωγικών και δημοκρατικών κατακτήσεων
Σε οξύ τόνο τοποθετήθηκε απέναντι στην απόφαση του ΣτΕ για τα θρησκευτικά και το ΚΙΝΑΛ. Σε ανακοίνωσή του επισημαίνεται ότι «η σημερινή απόφαση του ΣτΕ για τα Θρησκευτικά αποτελεί “αλλαγή παραδείγματος” και, ταυτοχρόνως, τη ληξιαρχική πράξη θανάτου επιστημονικών, παιδαγωγικών και δημοκρατικών κατακτήσεων σαράντα χρόνων». Σύμφωνα με το ΚΙΝΑΛ, «επιχειρείται όχι η ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης (όπως αναφέρει ρητά το Σύνταγμα), ούτε καν η ανάπτυξη της ορθόδοξης χριστιανικής συνείδησης (όπως αναφέρει η απόφαση του ΣτΕ) αλλά η επιβολή με τη χρήση των κρατικών μηχανισμών μιας συγκεκριμένης αντίληψης για την Ορθοδοξία που την εκφράζουν αυτοί που σήμερα χαίρονται. Παραφράζοντας το γνωστό μεταξικό ποιηματάκι, ας αναρωτηθούμε “ποιοι χαίρονται και χαμογελούν σήμερα πατέρα;”. Η απάντηση είναι ξεκάθαρη. Είναι οι ιδεολογικοί επίγονοι του Μεταξά και του Παπαδόπουλου, οι υποστηρικτές του Γ’ Ελληνοχριστιανικού Πολιτισμού». Καταλήγοντας το ΚΙΝΑΛ αναφέρει ότι «για την σημερινή, αδιανόητα αρνητική εξέλιξη έχουν ιστορικές ευθύνες και οι Υπουργοί του ΣΥΡΙΖΑ γιατί τόσο σοβαρά θέματα δεν είναι δυνατόν να τα χειρίζεται κάποιος με ιδεοληψίες, γιουρούσια και χωρίς συμμαχίες. Τώρα όμως δεν προέχει το ποιος έφταιξε αλλά το πώς δεν θα επιτραπεί σε μια Κυβέρνηση της Δεξιάς να μετατρέψει το σχολείο σε ένα γιγάντιο Κατηχητικό οποιασδήποτε θρησκευτικής κοινότητας (γιατί για όσους δεν πρόσεξαν την απόφαση του ΣτΕ, κατήχηση πλέον θα κάνουν όλοι). Προέχει να υπερασπιστούμε το δικαίωμα των Θεολόγων να διδάσκουν ένα κανονικό μάθημα και όχι να κατηχούν τα παιδιά».