Το νέο θεσμικό πλαίσιο για τις Μουφτείες παρουσίασε σήμερα η υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Νίκη Κεραμέως, στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής.
Η νομοθετική ρύθμιση, όπως εξήγησε η υπουργός από το βήμα της Βουλής, λαμβάνει υπ' όψιν τις συνταγματικές επιταγές, τις διεθνείς υποχρεώσεις, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Επιπλέον, έχει βασιστεί, μεταξύ άλλων, στο πόρισμα της Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για την Ανάπτυξη της Θράκης, στην επί σειρά ετών καταγραφή προβλημάτων, στην Ιερονομική Ρήτρα της 25/8/2016 των τριών Μουφτήδων της Θράκης, στο εκτενές υπόμνημα του Τμήματος Μουσουλμανικών Υποθέσεων της Διεύθυνσης Θρησκευτικής Διοίκησης της Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων, στη διεθνή βιβλιογραφία, στις προτάσεις, εισηγήσεις και προβληματισμούς των Μουφτήδων της Θράκης, των Διαχειριστικών Επιτροπών Μουσουλμανικής Περιουσίας και των Ιεροδιδασκάλων Ισλαμικής Θρησκείας, στην διατήρηση όλων των θετικών ρυθμίσεων που ψηφίστηκαν από προηγούμενες κυβερνήσεις.
Οι νομοθετικές ρυθμίσεις προβλέπουν:
- Ένα πλήρες πλαίσιο για την οργάνωση και λειτουργία της Μουφτείας, με προβλέψεις για τη στέγασή τους, για την ασφάλεια, για τη μεταφορά ανθρώπινου δυναμικού, για τις μετακινήσεις, για κάλυψη εξόδων για τις εργασίες τους, για έκδοση εντύπων, για δημιουργία ιστοσελίδων κ.λπ.
- Μετατόπιση της έμφασης, από το πρόσωπο του Μουφτή στο θεσμό της Μουφτείας.
- Σαφή περιγραφή της τριπλής ιδιότητας του Μουφτή στη χώρα μας: θρησκευτικού λειτουργού, επικεφαλής δημόσιας υπηρεσίας και λειτουργού με δικαιοδοτικές αρμοδιότητες.
- Προστασία και σε ατομικό επίπεδο του κύρους των Μουφτήδων.
- Καινοτομίες σε σχέση με τη διαδικασία επιλογής των Μουφτήδων υπέρ της ευρύτερης δυνατής αποδοχής τους ως προσώπων αυξημένου κύρους, με ιδιαίτερους δεσμούς με τους πολίτες που καλούνται να υπηρετούν.
Κεραμέως: Δημιουργείται ένας σύγχρονος θεσμός Μουφτείας στη Θράκη
Η υπουργός, κλείνοντας, τόνισε πως «οι ρυθμίσεις αυτές για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό των Μουφτειών καλύπτουν ένα σημαντικό κενό στη νομοθεσία μας για μια σειρά από ζητήματα κομβικής σημασίας για τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης, με απόλυτο σεβασμό στη θρησκευτική της ταυτότητα».
Ολόκληρη η ομιλία της υπουργού Νίκης Κεραμέως στη Βουλή:
«Κυρίες και κύριοι Συνάδελφοι,
Παρουσιάζουμε σήμερα ένα νέο, σύγχρονο και ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο για τις Μουφτείες, και για την ανάδειξη του επικεφαλής αυτών, του Μουφτή, ο οποίος θα απολαμβάνει στο εξής το κύρος που αναλογεί στη θέση του.
Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση για τη δημιουργία ενός σύγχρονου θεσμού Μουφτείας στη Θράκη, ζήτημα που εκκρεμεί επί δεκαετίες και επιτέλους επιλύεται, με μια νομοθετική ρύθμιση εθνικής συνεννόησης. Νομοθετική ρύθμιση που λαμβάνει υπ' όψιν:
- τις συνταγματικές επιταγές,
- τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας μας, όπως ορίζονται από τη Συνθήκη της Λωζάνης,
- την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου,
- τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Μια νομοθετική ρύθμιση που, παράλληλα, έχει βασιστεί στα εξής σημεία:
1. στο πόρισμα της Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για την Ανάπτυξη της Θράκης,
2. στην επί σειρά ετών καταγραφή προβλημάτων από την Διεύθυνση Θρησκευτικής Διοίκησης του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων,
3. στην Έκθεση της Ομάδας Εργασίας για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας των Μουφτειών της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης που συστάθηκε με την ΥΑ 28-3-2017 και παρέδωσε το πόρισμά της τον Μάιο του 2018,
4. στην Ιερονομική Ρήτρα της 25/8/2016 των τριών Μουφτήδων της Θράκης, η οποία έχει εκδοθεί σύμφωνα με το ν.1920/1991 και είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων,
5. στο εκτενές υπόμνημα του Τμήματος Μουσουλμανικών Υποθέσεων της Διεύθυνσης Θρησκευτικής Διοίκησης της Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων που συντάχθηκε σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών για τα ισχύοντα σχετικά με αρμοδιότητες και τρόπο ανάδειξης Μουφτή σε ευρωπαϊκές και σε διάφορες ισλαμικές χώρες,
6. στη διεθνή βιβλιογραφία,
7. στις προτάσεις, εισηγήσεις και προβληματισμούς των Μουφτήδων της Θράκης, των Διαχειριστικών Επιτροπών Μουσουλμανικής Περιουσίας και των Ιεροδιδασκάλων Ισλαμικής Θρησκείας τόσο αυτών που υπηρετούν ως Ιμάμηδες σε Τζαμιά όσο και εκείνων που υπηρετούν στα σχολεία,
8. στην διατήρηση όλων των θετικών ρυθμίσεων που ψηφίστηκαν από προηγούμενες κυβερνήσεις,
9. στην πολιτική μας βούληση να καταστεί σαφές ότι η Πολιτεία σέβεται απολύτως την θρησκευτική ταυτότητα των μουσουλμάνων συμπολιτών μας της Θράκης και κάνει αποφασιστικά βήματα, χωρίς προηγούμενο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για τη θωράκισή της. Όπως όλοι γνωρίζουμε, η Συνθήκη της Λωζάνης ορίζει ρητά και ξεκάθαρα ότι η μειονότητα της Θράκης είναι μουσουλμανική, δηλαδή έχει αμιγώς θρησκευτικό χαρακτήρα, ο οποίος και αποτελεί το αντικείμενο εγγύησης και προστασίας του Κράτους.
Ειδικότερα, η Διακομματική Κοινοβουλευτική Επιτροπή για την Ανάπτυξη της Θράκης έχει συζητήσει εκτενώς το ζήτημα και έχει καταλήξει σε ένα πόρισμα με συγκεκριμένες προτάσεις, με τα εξής σημεία κοινής αποδοχής:
1. Υπάρχει άμεση ανάγκη για την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου για τις Μουφτείες, οι οποίες πρέπει να αναβαθμιστούν, και για τους Μουφτήδες.
2. Οι δικαιοδοτικές αρμοδιότητες του Μουφτή καθιστούν συνταγματικώς απαραίτητη την εμπλοκή του Κράτους στην διαδικασία επιλογής του και συνταγματικώς ανεπίτρεπτη την εκλογή του.
3. Η επιλογή Μουφτή πραγματοποιείται μέσα από ένα σώμα συμβουλευτικού/εισηγητικού χαρακτήρα, αποτελούμενου από μουσουλμάνους θρησκευτικούς λειτουργούς, ενώ η τελική απόφαση ανήκει στον εκάστοτε Υπουργό Παιδείας.
4. Τα θέματα δικαιοδοτικών αρμοδιοτήτων του Μουφτή παραμένουν όπως διαμορφώθηκαν με το ν. 4511/2018 - ο οποίος, σημειωτέον, είχε ψηφιστεί από όλες τις κοινοβουλευτικές ομάδες της Βουλής εκτός από την Χρυσή Αυγή και τους ΑΝΕΛ, τότε κυβερνητικό εταίρο του ΣΥΡΙΖΑ.
Αυτές όλες οι θεμελιώδεις, κοινώς αποδεκτές αρχές αποτελούν και τη βάση των ρυθμίσεων που παρουσιάζουμε.
Επιλύεται, πλέον, σειρά προβλημάτων που είχαν διαπιστωθεί στην πράξη και τα οποία, είτε λόγω ασάφειας διατάξεων που ίσχυαν μέχρι τώρα είτε λόγω αλλαγής των συνθηκών, συνιστούσαν εμπόδιο στη σωστή λειτουργία των Μουφτειών, στην εξυπηρέτηση των θρησκευτικών αναγκών της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης, στην αποτελεσματική διαχείριση των θρησκευτικών υποθέσεων και στη σωστή άσκηση των δικαιοδοτικών αρμοδιοτήτων των Μουφτήδων.
Οι νομοθετικές ρυθμίσεις προβλέπουν:
1. Ένα πλήρες πλαίσιο για την οργάνωση και λειτουργία της Μουφτείας, με προβλέψεις για τη στέγασή τους, για την ασφάλεια, για τη μεταφορά ανθρώπινου δυναμικού, για τις μετακινήσεις, για κάλυψη εξόδων για τις εργασίες τους, για έκδοση εντύπων, για δημιουργία ιστοσελίδων κλπ. Με τον τρόπο αυτό προωθείται καθοριστικά η οικονομική ανεξαρτησία του θεσμού, ενώ παράλληλα διευκολύνεται το συνολικό έργο Μουφτειών και Μουφτήδων, ενισχύεται η εικόνα και το κύρος τους.
2. Μετατόπιση της έμφασης, σε αντίθεση με ό,τι ίσχυε μέχρι σήμερα, από το πρόσωπο του Μουφτή στον θεσμό της Μουφτείας, την καλή λειτουργία της οποίας προωθεί, ενισχύει και εγγυάται η Πολιτεία.
3. Σαφής περιγραφή της τριπλής ιδιότητας του Μουφτή στη χώρα μας: θρησκευτικού λειτουργού, επικεφαλής δημόσιας υπηρεσίας και λειτουργού με δικαιοδοτικές αρμοδιότητες. Οι συνυπάρχουσες τρεις αυτές ιδιότητες στο ίδιο πρόσωπο επιβάλλουν μια ξεχωριστή ευθύνη της Πολιτείας σε σχέση με τον τρόπο επιλογής και λειτουργίας των Μουφτειών.
4. Προστασία και σε ατομικό επίπεδο του κύρους των Μουφτήδων, με πρόνοιες για την καθιέρωση ασυμβίβαστων και κωλυμάτων, ώστε να περιορίζεται ο κίνδυνος αιτιάσεων σε βάρος τους και να αποφεύγονται αμφισβητήσεις της ακεραιότητάς τους.
5. Καινοτομίες σε σχέση με τη διαδικασία επιλογής των Μουφτήδων υπέρ της ευρύτερης δυνατής αποδοχής τους ως προσώπων αυξημένου κύρους, με ιδιαίτερους δεσμούς με τους πολίτες που καλούνται να υπηρετούν.
Κρίσιμο πρόσωπο -και αυτή είναι μία θεμελιώδης διαφορά από το ισχύον καθεστώς του νόμου του 1991- στη διαδικασία επιλογής είναι ο τοποτηρητής Μουφτής.
Με απόφαση του Τοποτηρητή Μουφτή συγκροτείται μια διευρυμένη, αριθμητικά και ποιοτικά, Συμβουλευτική Επιτροπή που αποτελείται από 33 μέλη της μουσουλμανικής μειονότητας τα οποία επιλέγονται μέσω δημόσιας κλήρωσης και προέρχονται από τους διδάσκοντες στην Εισαγωγική Κατεύθυνση Μουσουλμανικών Σπουδών ή τα Μουσουλμανικά Ιεροσπουδαστήρια Θράκης, τους Ιμάμηδες, τους Ιεροδιδασκάλους Ισλαμικής Θρησκείας και τους επιφανείς θεολόγους.
Η Συμβουλευτική Επιτροπή εξετάζει τις υποψηφιότητες και κρίνει εάν κάθε υποψήφιος είναι επαρκής για να αναλάβει τα καθήκοντα του Μουφτή ή όχι.
Στη συνέχεια υποβάλλει στον εκάστοτε Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων τον αλφαβητικό κατάλογο όσων είναι επαρκείς για τη θέση του Μουφτή και ο Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων ορίζει έναν από αυτούς στη θέση του Μουφτή.
***
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Οι ρυθμίσεις αυτές για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό των Μουφτειών καλύπτουν ένα σημαντικό κενό στην εθνική νομοθεσία μας για μια σειρά από ζητήματα κομβικής σημασίας για τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης, με απόλυτο σεβασμό στη θρησκευτική της ταυτότητα.
Στόχος της νομοθετικής αυτής πρωτοβουλίας είναι η δημιουργία ενός θεσμού που λειτουργεί με εγγυήσεις νομιμότητας, διαφάνειας, ανεξαρτησίας, αποτελεσματικότητας, με επικεφαλής πρόσωπα κύρους, στους οποίους η Πολιτεία εξασφαλίζει τις βέλτιστες δυνατές συνθήκες επιτέλεσης καθηκόντων, διαθέτοντάς τους επαρκή οικονομική και υλικοτεχνική υποστήριξη. Επιλύονται εκκρεμότητες δεκαετιών, με πλήρη σεβασμό στις Διεθνείς Συνθήκες, το ευρωπαϊκό κεκτημένο και το θρησκευτικό αίσθημα των μουσουλμάνων συμπολιτών μας.
Παρά τη γενική συμφωνία στα βασικότερα σημεία, όπως καταδεικνύει το πόρισμα της Διακομματικής Επιτροπής, ενδέχεται να υπάρχουν διαφοροποιήσεις σε επιμέρους θέματα ή διαφορετικές αντιλήψεις και προσεγγίσεις.
Πρόθεσή μας είναι, εκ μέρους της Κυβέρνησης, και σ’ αυτά να προσπαθήσουμε να βρούμε τον μεγαλύτερο δυνατό κοινό τόπο -και θα ήθελα ήδη να ευχαριστήσω την κα Σακοράφα εκ μέρους του ΜέΡΑ25 για τις γόνιμες προτάσεις της, τις οποίες θα επεξεργαστούμε τις επόμενες ημέρες.
Σας καλώ να καταθέσετε τις προτάσεις σας να εντοπίσουμε από κοινού σημεία σύγκλισης και καλώ όλο το Σώμα να υποστηρίξει τις νομοθετικές μας ρυθμίσεις, που αποτυπώνουν τη διακομματική συμφωνία και την εθνική συνεννόηση.
Σας ευχαριστώ».