Την επικείμενη έναρξη των εργασιών για δημιουργία του Πάρκου Μνήμης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος στην πλατεία Ελευθερίας, ανακοίνωσε ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Στέλιος Αγγελούδης.
Η ανακοίνωση έγινε σε εκδήλωση μνήμης στον Παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό, μετά την Πορεία Μνήμης για τη συμπλήρωση 82 χρόνων από την αναχώρηση του πρώτου συρμού για το στρατόπεδο Άουσβιτς – Μπιρκενάου όπου θανατώθηκαν 50.000 Θεσσαλονικείς Εβραίοι.
«Η ανέγερση του Μουσείου Ολοκαυτώματος και η δημιουργία του Πάρκου Μνήμης στην Πλατεία Ελευθερίας είναι το ελάχιστο οφειλόμενο χρέος τιμής της πόλης σε αυτούς που μαρτύρησαν και σε αυτούς που επέστρεψαν», επισήμανε ο δήμαρχος, υπενθυμίζοντας ότι «πέρσι από το βήμα αυτό είχα ανακοινώσει πως ως νέα δημοτική αρχή το πρώτο έργο ήθελα να είναι η Πλατεία Ελευθερίας, για την οποία υπήρξε η πρώτη χρηματοδότηση που έλαβα από την κυβέρνηση ως Δήμος Θεσσαλονίκης και να προχωρήσει άμεσα η δημοπράτηση του έργου της Πλατείας Ελευθερίας».
«Νομίζω πως σήμερα μπορώ να σας πω ότι αυτή τη δέσμευση την τίμησα. Είμαστε στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσω που στους επόμενους μήνες ξεκινούν πλέον οι εργασίες του έργου. Μετά από μια καθυστέρηση η οποία προήλθε προφανώς όχι από δική μας ολιγωρία, αλλά από την αντιδικία των αναδόχων, που έλυσαν πριν από μία εβδομάδα τις διαφορές τους στα ελληνικά δικαστήρια, πλέον τρέχουμε να προλάβουμε ώστε στους επόμενους λίγους μήνες στην Πλατεία Ελευθερίας να έχει εγκατασταθεί το συνεργείο του αναδόχου που θα ξεκινήσει τις εργασίες», επισήμανε ο κ. Αγγελούδης.
Μήνυμα Αγγελούδη κατά της μισαλοδοξίας
«Έχουμε αυξημένη υποχρέωση να κρατήσουμε ζωντανή την παρακαταθήκη του Ολοκαυτώματος και να δίνουμε καθημερινά τον αγώνα μας για μια κοινωνία χωρίς προκαταλήψεις, χωρίς αποκλεισμούς, διαχωρισμούς και διακρίσεις, φυλετικό μίσος και φανατισμούς. Ας το καταλάβουν κάποιοι, έστω και λιγότεροι ή λίγοι, ότι δεν χωρούν σε αυτή την πόλη, η οποία έχει την ωριμότητα να παραδέχεται την ιστορική αλήθεια, μια πόλη που κοιτάχτηκε στον καθρέπτη της, έπαψε να αποσιωπά και να στρέφει τώρα το βλέμμα της αλλού, όταν συζητούσε για το αποτύπωμα των Εβραίων συμπολιτών μας στην ιστορική της πορεία. Οφείλουμε να δείξουμε στους νεώτερους πως ο αγώνας για την περιφρούρηση των αρχών και αξιών μας οφείλει να είναι διαρκής. Να στείλουμε στις επόμενες γενιές το μήνυμα πως το ‘’Ποτέ Ξανά’’ δε νοείται χωρίς την ενεργητική μας στράτευση εναντίον της μισαλλοδοξίας και του αντισημιτισμού», υπογράμμισε ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης.
Δαυίδ Σαλτιέλ: Τιμάμε αυτούς που μπήκαν «στα τρένα που δεν υπήρχε γυρισμός»
Ο πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος, της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης και του Μουσείου Ολοκαυτώματος Ελλάδος, Δαυίδ Σαλτιέλ ανέφερε στον χαιρετισμό του ότι «χάθηκαν 50.000 ψυχές, αλλά σήμερα είμαστε εδώ -και κάθε χρόνο περισσότεροι- για να τιμήσουμε αυτούς που χάθηκαν άδικα, που φορτώθηκαν στα τρένα που δεν υπήρχε γυρισμός» Εξέφρασε δε τη βεβαιότητα πως «η Πλατεία Ελευθερίας θα γίνει ένα πάρκο μνήμης, όπου ο κόσμος θα μπορεί να περπατήσει, τα παιδάκια να παίξουν, να θυμηθούν αυτό που συνέβη πριν 82 χρόνια».
Αναφερόμενος στο Μουσείο Ολοκαυτώματος σημείωσε ότι πως «θα είναι ένα κέντρο μελέτης και ένας φάρος κατά του ρατσισμού και του αντισημιτισμού» και «το μόνο σίγουρο είναι ότι εμείς είμαστε εδώ για να κάνουμε όλα αυτά πραγματικότητα». Σχετικά με τη συμμετοχή των πανεπιστημίων της πόλης στη διοργάνωση της Πορείας Μνήμης υπογράμμισε τη συμβολή τους στη σχέση της Κοινότητας με τους νέους, τους φοιτητές και το μέλλον.
Πρύτανης ΑΠΘ: Συλλογικό επίτευγμα της πόλης
«Η Πορεία Μνήμης αποτέλεσε το πρώτο σημαντικό βήμα για την αποκατάσταση της μνήμης των Εβραίων συμπολιτών μας», επισήμανε ο πρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Χαράλαμπος Φείδας. «Είναι ένα συλλογικό επίτευγμα της πόλης μας», επισήμανε και αναφέρθηκε σε πρωτοβουλίες και δράσεις του ΑΠΘ στην ίδια κατεύθυνση, όπως η ίδρυση της Έδρας Εβραϊκών Σπουδών, η εγκατάσταση δύο μνημείων, η διδασκαλία προγραμμάτων, μαθημάτων και σεμιναρίων για το Ολοκαύτωμα. «Με τη συμμετοχή μας τιμούμε τη μνήμη των χιλιάδων συμπατριωτών Εβραίων της Θεσσαλονίκης, οι οποίοι αφού υπέστησαν την γκετοποίηση και τον εξευτελισμό από τις ναζιστικές δυνάμεις κατοχής, διέβησαν τις πύλες της κολάσεως στους τόπους της θηριωδίας και του μαρτυρίου, με αποτέλεσμα τον ολοκληρωτικό σχεδόν αφανισμό της σημαντικότερης ίσως εβραϊκής κοινότητας στην Ελλάδα. Η δική μας αποστολή και υποχρέωση ως εκπαιδευτικό ίδρυμα είναι να διασφαλίσουμε ότι η μνήμη αυτή δεν θα σβηστεί ποτέ ξανά, καλλιεργώντας την ιστορική συνείδηση στις νέες γενιές», υπογράμμισε ο πρύτανης του ΑΠΘ.
Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Στέλιος Κατρανίδης επισήμανε ότι «είμαστε εδώ με απόλυτη συνειδητοποίηση του γεγονότος ότι εκπληρώνουμε χρέος βαρύ όχι μόνο έναντι των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, αλλά και έναντι της ιστορίας», καθώς «τα γεγονότα που ξεκίνησαν στις 15 Μαρτίου του 43 μας υποδεικνύουν με τραγικό τρόπο πού οδηγεί το μίσος για τον άνθρωπο, η απαξίωση του άλλου, του γείτονα, του διαφορετικού». Παρατήρησε δε ότι «σήμερα ζούμε ξανά σε μια εποχή που επανεμφανίζονται φαινόμενα ρατσισμού, ακραίων διακρίσεων, καταπάτησης της ελευθερίας και των δικαιωμάτων του ανθρώπου, φαινόμενα που ξαναθυμίζουν τη βαρβαρότητα στην οποία οδηγεί τον άνθρωπο ο φανατισμός και το μίσος».
Ο πρύτανης του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος Σταμάτης Αγγελόπουλος ανέφερε πως «το Ολοκαύτωμα ίσως είναι το μοναδικό και πρέπει να είναι το μοναδικό τέτοιο γεγονός στην ιστορία του κόσμου», καθώς «ποτέ στην ταραγμένη ιστορία της ανθρωπότητας δεν είχε δημιουργηθεί ένας οργανωμένος μηχανισμός με σκοπό τη μαζική δολοφονία ανθρώπων με τόσο αποτελεσματικό τρόπο». «Αμέσως μετά από την κατάληψη της Ελλάδας από τους Γερμανούς, η αρχαία κι ακμαία εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης αφανίστηκε. Το Ολοκαύτωμα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, των δικών μας Εβραίων, δοκιμάζει τα όρια της λογικής», σημείωσε ο κ. Αγγελόπουλος, επισημαίνοντας ότι «ο μόνος τρόπος να αναμετρηθούμε μαζί του είναι να αποδεχτούμε ότι θα είναι πάντα κομμάτι της ιστορίας μας, αυτού που είμαστε». «Το Ολοκαύτωμα δεν πρέπει να μείνει στην ιστορία σαν ένα ιστορικό γεγονός, ένα τραγικό γεγονός του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Θα πρέπει να διδάσκεται διαχρονικά. Γι αυτό και είναι σημαντική η ανέγερση του Μουσείου Ολοκαυτώματος, καθώς και η μετατροπή της Πλατείας Ελευθερίας σε πάρκο μνήμης», υπογράμμισε.
Πρέσβης Ισραήλ: Η Πορεία Μνήμης είναι κάτι περισσότερο από ένας φόρος τιμής
Ο πρέσβης του Ισραήλ Noam Katz μίλησε για το βαθύ τραύμα που συνιστά το ότι «η ακμάζουσα εβραϊκή ζωή, η εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης, εξαφανίστηκε σχεδόν ολοκληρωτικά σε μια πόλη που κάποτε ήταν γνωστή ως "Ιερουσαλήμ των Βαλκανίων" και "Madre de Israel"», επισημαίνοντας ότι «σήμερα κάνουμε κάτι περισσότερο από το να θρηνούμε», καθώς «τιμούμε την επιβίωση και την ανθεκτικότητα». «Η Εβραϊκή Κοινότητα, αν και μικρή, έχει διατηρήσει με αξιοσημείωτο τρόπο τις παραδόσεις της και παίζει σημαντικό ρόλο στον ιστό της Θεσσαλονίκης. Τα μνημεία και το επικείμενο Μουσείο Ολοκαυτώματος θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της μεγάλης κληρονομιάς της. Το γεγονός ότι διαδηλώνουμε σήμερα κατέστη δυνατό χάρη στη γενναιότητα όσων πολέμησαν ενάντια στους Ναζί και στο θάρρος όσων έσωσαν Εβραίους. Η Πορεία Μνήμης είναι κάτι περισσότερο από ένας φόρος τιμής. Είναι μια ισχυρή δήλωση και μεταφέρει ένα μήνυμα ζωής, ενότητας και αλληλεγγύης, καθώς όλοι μαζί ενώνουμε τα χέρια στη μνήμη, ενώ ταυτόχρονα ορκιζόμαστε να καταπολεμήσουμε τον αντισημιτισμό, το μίσος και τη μισαλλοδοξία. Μας υπενθυμίζει ότι η μνήμη πρέπει να συνδυάζεται με δράση», εξήγησε.
Το Ολοκαύτωμα, υπογράμμισε ο πρέσβης, «συνέβη εξαιτίας του μίσους, του φόβου και της αδιαφορίας, επομένως, πρέπει να διαμορφώσουμε την κοινωνία ώστε να καταπολεμά το μίσος και όχι να το φοβάται».
«Ποτέ ξανά δεν είναι ένα σύνθημα. Είναι ένα σοβαρό καθήκον. Είναι ένα κάλεσμα σε δράση, που απαιτεί επαγρύπνηση, εκπαίδευση και ηθικό θάρρος για να σταθούμε απέναντι στην αδικία. Με την παρουσία μας εδώ σήμερα, επιβεβαιώνουμε την υπόσχεσή μας: να θυμόμαστε το παρελθόν και να δημιουργούμε ένα μέλλον όπου το κακό δεν θα επικρατεί ποτέ έναντι του καλού», κατέληξε.
Ο πρόεδρος του European March of the Living Network Βενιαμίνη Αλμπάλας ανέφερε ότι ο αντισημιτισμός δεν τελείωσε στο Άουσβιτς, ούτε και τα θύματά του. «Ζούμε σε μια εποχή όπου εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως διακατέχονται από αντισημιτικά αισθήματα», είπε, επισημαίνοντας ότι «αυτό είναι η σκληρή υπενθύμιση ότι η προσπάθεια δεν έχει τελειώσει και χρειάζεται ακόμη πολλή δουλειά» και «η μνήμη πονάει, αλλά καθοδηγεί και προειδοποιεί και χωρίς αυτήν δεν έχουμε ιστορία, εμπειρία ή σημείο αναφοράς».
«Είναι ιερό χρέος να ενημερώνουμε και να προειδοποιούμε τις επόμενες γενιές. Θα εξακολουθήσουμε να υπενθυμίζουμε στον κόσμο τους κινδύνους που κρύβει ο αντισημιτισμός, ο ρατσισμός, η μισαλλοδοξία, η μη ανοχή στο διαφορετικό, η συνωμοσιολογία και η εκφορά μίσους», υπογράμμισε.
Η Πορεία Μνήμης, που συνδιοργάνωσαν ο Δήμος Θεσσαλονίκης, η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης, το ΑΠΘ, το ΠΑΜΑΚ και το ΔΙΠΑΕ ξεκίνησε στις 11.30 από την Πλατεία Ελευθερίας και κατέληξε στον Παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό. Στην κεφαλή της, κρατώντας το πανό με τις λέξεις «Ποτέ Ξανά» βρέθηκαν -μεταξύ άλλων- ο πρέσβης του Ισραήλ, ο υφυπουργός Εσωτερικών (τομέας Μακεδονίας Θράκης) Κωνσταντίνος Γκιουλέκας, οι γενικοί πρόξενοι των ΗΠΑ Τζέρι Ισμαήλ, της Γερμανίας Μόνικα Φρανκ, της Γαλλίας Ζαν Λικ Λαβό, εκπρόσωποι της κυβέρνησης, των κομμάτων του ελληνικού κοινοβουλίου, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης και οι πρυτάνεις των πανεπιστημίων της πόλης. Πλήθος κόσμου ακολούθησε κρατώντας λευκά μπαλόνια με τις λέξεις «Ποτέ Ξανά». Μετά τις ομιλίες ακολούθησε μουσικό πρόγραμμα από την ορχήστρα του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του ΠΑΜΑΚ, ενώ η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την τήρηση ενός λεπτού σιγής στη μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος και την εναπόθεση λουλουδιών και αναμένων κεριών στις ράγες από όπου 82 χρόνια πριν αναχώρησε ο πρώτος συρμός για το στρατόπεδο Άουσβιτς – Μπιρκενάου.