Αποκαλύψεις σοκ έρχονται στο φως για το ίδρυμα ατόμων με αναπηρία στη Θεσσαλονίκη, για απόκρυψη θανάτων, τα δωμάτια απομόνωσης ακόμα και τους βασανισμούς.
Η υπόθεση έλαβε δημοσιότητα μετά το πόρισμα που εξέδωσε η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, ύστερα από την καταγγελία που είχε κάνει η οικογένεια του 20χρονου Πάρη, ο οποίος έχασε τη ζωή του τον Νοέμβριο του 2021. Οι δικοί του κατέθεσαν μηνυτήρια αναφορά και τότε ξεκίνησε η «χιονοστιβάδα» αποκαλύψεων.
«Μου στέρησαν τη μυρωδιά του...να μη συμβεί σε κανένα άλλο παιδί»
Έχοντας περάσει πλέον ένας χρόνος από τον χαμό του Πάρη, η μητέρα του συγκλονίζει, μιλώντας στον ΑΝΤ1.
«Θα δεχόμουνα την απώλεια του παιδιού μου, αν έφευγε από παθολογικά αίτια αλλά όχι με αυτόν τον τρόπο…. Μου στέρησαν τη μυρωδιά του, μου τη στέρησαν μόνο αυτό ήθελα… Είναι ο χρόνος του, αλλά τώρα για μένα δεν έχει σημασία τίποτα, μόνο να ηρεμήσει η ψυχούλα του και να μη συμβεί σε κανένα άλλο παιδί», αναφέρει.
Όπως αποκαλύφθηκε, ο νεαρός ξυλοκοπήθηκε από υπάλληλο της δομής: «Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι ένας άνθρωπος υποτίθεται με νοημοσύνη θα μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο σε ένα παιδί ανυπεράσπιστο»
Μάλιστα, όπως είχε δηλώσει ο δικηγόρος της οικογένειας, Δημήτρης Γκολέμης, «επιχείρησαν να συγκαλύψουν το περιστατικό και το παρουσίαζαν ως ένα χτύπημα από άλλο τρόφιμο, ότι δήθεν ο τρόφιμος χτύπησε τον Πάρη».
Όπως καταγγέλλουν οι γονείς το ίδρυμα επιχείρησε να αποκρύψει την πραγματική αιτία θανάτου του παιδιού τους: «Eίχαμε ψευδή ενημέρωση, ότι ο Πάρης μεταφέρθηκε στα επείγοντα του Παπανικολάου γιατί ένας άλλος περιθαλπόμενος τον χτύπησε στο κεφάλι με παντόφλα και τον πήγαν εκεί για προληπτικές εξετάσεις και μην ανησυχείτε, ήταν οι λέξεις τους. ….Και μετά από 24 ώρες ενημέρωσαν τον σύζυγό μου ότι ο Πάρης έφυγε από τη ζωή».
Η συγκεκριμένη δομή βρίσκεται στο μικροσκόπιο των αρχών καθώς έχουν αποκαλυφθεί, βασανισμοί αλλά και τραγικές ελλείψεις σε προσωπικό.
Η Ολυμπία Κόρδα, Πρόεδρος του σωματείου γονέων και κηδεμόνων του ιδρύματος τόνισε στον ΑΝΤ1 πως τα περιστατικά βασανισμών ήταν τρία:
«Η κακοποίηση του Πάρη από εργαζόμενο που κατέληξε το παιδί… Αυτά εμείς τα μάθαμε τυχαία και τα καταγγείλαμε, ένα δεύτερο περιστατικό, ένας περιθαλπόμενος δραπέτευσε από το ίδρυμα που είναι στην Πυλαία και βρέθηκε στην Καλαμαριά ξυπόλητο και χαμένο και το βρήκε η αστυνομία και το τρίτο περιστατικό ένας υπάλληλος, εδώ μιλάμε για κακοποίηση, ένας υπάλληλος εκεί επειδή ο περιθαλπτόμενος έπαιζε με το μ***ό του, το πήρε για να το παραδειγματίσει και του έκαψε τα χέρια με καυτό νερό».
Τι λέει το πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας
Το πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας επιβεβαιώνει τους ισχυρισμούς της οικογένειας για κατάσταση φρίκης και βασανισμού, ενώ διαπιστώθηκαν και παραλείψεις και παρατυπίες στη λειτουργία της δομής. Οι αρχές εντόπισαν στο ίδρυμα και το… ήσυχο δωμάτιο, έναν χώρο απομόνωσης δηλαδή, που όμως δεν προβλέπεται από τις ισχύουσες διατάξεις του ελεγχόμενου φορέα.
Η ΕΑΔ προχώρησε σε έλεγχο στη Δομή Φροντίδας και Προστασίας Παιδιών με Αναπηρία της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, μετά τα δημοσιεύματα για σοβαρά περιστατικά. Το ένα συνέβη τον Νοέμβριο του 2021 όταν 25χρονος ΑμεΑ τραυματίστηκε σοβαρά και στη συνέχεια πέθανε σε νοσοκομείο.
Έναν μήνα αργότερα, τον Δεκέμβριο 2021, σε συμβάν μεταξύ περιθαλπομένων τραυματίστηκε σοβαρά ένας εξ αυτών και νοσηλεύτηκε σε ΜΕΘ επί έναν μήνα. Επέστρεψε στη δομή και μετά από δύο ημέρες απεβίωσε.
Στην ανακοίνωση του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων αναφέρεται:
«Σε συνέχεια των προληπτικών ελέγχων που ζήτησε το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και διενεργήθηκαν από κλιμάκια της Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ), εκδόθηκε έκθεση ελέγχου για δομή παιδιών και ενηλίκων με αναπηρία στην Κεντρική Μακεδονία (Θεσσαλονίκη). Σε αυτήν διαπιστώνονται παραλείψεις και παρατυπίες στη λειτουργία της δομής, οι οποίες πρέπει να διαλευκανθούν περαιτέρω το συντομότερο δυνατό.
Για τον σκοπό αυτόν και προκειμένου να διευκολυνθεί η διαδικασία της έρευνας, ζητήθηκε σήμερα και ελήφθη η παραίτηση του συνόλου των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της δομής. Παράλληλα, η ΕΑΔ συνεχίζει τους ελέγχους και σε άλλες δομές. Η προστασία των παιδιών και όλων των ωφελουμένων είναι προτεραιότητά μας».
Σημειώνεται ότι η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, στα συμπεράσματά της από τον έλεγχο που διεξήχθη σε Δομή Φροντίδας και Προστασίας Παιδιών με Αναπηρία της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας μετά τον θάνατο τροφίμου, αναφέρει:
«Κατόπιν δημοσιευμάτων στον Τύπο σχετικά με περιστατικό σοβαρού τραυματισμού περιθαλπόμενου σε Δομή Φροντίδας και Προστασίας Παιδιών με Αναπηρία της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και μετέπειτα θανάτου του σε νοσοκομείο, μικτό κλιμάκιο Επιθεωρητών της ΕΑΔ και Εμπειρογνωμόνων, Ιατρών και Κοινωνικής Λειτουργού, κατά το διάστημα από τον Ιανουάριο του 2022 έως τον Νοέμβριο του 2022 διενήργησε αυτεπαγγέλτως έλεγχο στη συγκεκριμένη δομή, με αντικείμενο, ως προς το συμβάν, τον έλεγχο των ενεργειών διαχείρισης του περιστατικού από τη διοίκηση του φορέα και εν γένει της ποιότητας και επάρκειας των εγκαταστάσεων, του εξοπλισμού και των παρεχόμενων υπηρεσιών του ελεγχόμενου φορέα.
Διαπιστώσεις του κλιμακίου κατά τον επιτόπιο έλεγχο:
• Δεν υφίσταται Οργανισμός Λειτουργίας του ελεγχόμενου φορέα με συνέπεια τη δυσπραγία και αναποτελεσματικότητα σε όλα τα επίπεδα.
• Στην ελεγχόμενη δομή προβλέπεται η εισαγωγή ανηλίκων με πολλαπλές αναπηρίες και η παραμονή τους έως το 25ο έτος της ηλικίας τους. Ωστόσο, φιλοξενούνται ογδόντα ένας (81) περιθαλπόμενοι, εκ των οποίων μόλις οι εννέα είναι (9) ανήλικοι.
• Διαβιούν ανήλικοι με ενήλικες χωρίς πρόβλεψη χωροταξικού διαχωρισμού και ιδιαίτερης αντιμετώπισης. Διαπιστώθηκε μεγάλος αριθμός διαβιούντων στους θαλάμους.
• Στην εν λόγω δομή εισάγονται, με αποφάσεις εισαγγελικών αρχών, και άτομα με διαταραχές αυτιστικού φάσματος. Ιδιαίτερα σε αυτές τις περιπτώσεις επιβάλλεται η παροχή ειδικών προγραμμάτων ειδικών θεραπειών, Λογοθεραπείας και Ειδικής Διαπαιδαγώγησης, τα οποία απουσιάζουν.
• Οι περιπτώσεις αναδοχής και υιοθεσίας περιθαλπομένων είναι ελάχιστες.
• Οι κύριες ανεπάρκειες της δομής εντοπίζονται στην έλλειψη ανθρώπινων πόρων και στην απουσία συστηματικής και εξειδικευμένης εκπαίδευσης του προσωπικού. Υφίστανται πάγιες και σοβαρές ελλείψεις σε προσωπικό ειδικοτήτων και ιδιαίτερα σε προσωπικό φροντίδας, που σε συνδυασμό με τη σοβαρότητα και πολυπλοκότητα της κατάστασης των περιθαλπομένων, δεν εξασφαλίζουν ασφαλείς συνθήκες διαβίωσης, ποιότητα παρεχόμενων υπηρεσιών και καθιστούν δυσχερή την εξατομικευμένη προσέγγιση/φροντίδα των περιθαλπομένων. Στο ήδη υπάρχον προσωπικό παρατηρήθηκε επαγγελματική εξουθένωση.
• Ενίοτε, το επικουρικό Νοσηλευτικό προσωπικό/φροντίδας παρέχει τις υπηρεσίες του σε διπλοβάρδιες με συνεχόμενη εργασία 16 ωρών, κατά παράβαση της κείμενης νομοθεσίας.
• Οι περιστασιακά απασχολούμενοι δεν παρέχουν τις υπηρεσίες στους περιθαλπόμενους/εργοδότες για τους οποίους προσλαμβάνονται αλλά υποκαθιστούν το προσωπικό φροντίδας.
• Τον Νοέμβριο του 2021 συνέβη περιστατικό με συνέπεια τον σοβαρό τραυματισμό περιθαλπομένου, ο οποίος απεβίωσε στο νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν. Αναφορικά με τις σχετικές ενέργειες της Διοίκησης για την απόδοση ευθυνών για το περιστατικό, διαπιστώθηκε η εκπρόθεσμη παραπομπή υπαλλήλου ενώπιον του Πειθαρχικού Συμβουλίου. Η υπόθεση διερευνάται από τον εισαγγελέα στο πλαίσιο προκαταρκτικής εξέτασης.
• Τον Δεκέμβριο 2021, συμβάν μεταξύ περιθαλπομένων είχε ως αποτέλεσμα τον σοβαρό τραυματισμό ενός εξ αυτών και τη νοσηλεία του επί ένα μήνα σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ). Μετά την έξοδό του από τη ΜΕΘ, ο περιθαλπόμενος επέστρεψε στην ελεγχόμενη δομή όπου σε δύο ημέρες απεβίωσε. Εγείρονται αμφιβολίες ως προς τη διαχείριση του περιστατικού, το οποίο δεν αναφέρθηκε στο κλιμάκιο ελέγχου παρότι ο περιθαλπόμενος κατέληξε πέντε ημέρες πριν την επίσκεψη του μικτού κλιμακίου. Επίσης, δεν έγινε γνωστοποίηση του συμβάντος και του θανάτου του περιθαλπομένου στις αρμόδιες Αρχές όπως ορίζεται στις κείμενες διατάξεις.
• Η ιατρική φροντίδα παρέχεται με σύναψη συμβάσεων παροχής υπηρεσιών ορισμένου χρόνου. Σε ιδιωτικά συμφωνητικά του Φορέα με τρεις (3) ιδιώτες ιατρούς δεν προσδιορίστηκαν οι ώρες απασχόλησής τους και δεν τηρήθηκαν οι όροι του ιδιωτικού συμφωνητικού, καθώς δύο (2) εξ αυτών αμείφθηκαν καθ΄ υπέρβαση του καθορισθέντος ποσού. Δεν τηρείται Βιβλίο παρουσιών των ιατρών ώστε να επιβεβαιώνονται οι επισκέψεις τους στον ελεγχόμενο φορέα.
• Διαπιστώθηκε η λειτουργία «Ήσυχου Δωματίου» (χώρος μειωμένων ερεθισμάτων / απομόνωσης), η οποία όμως δεν προβλέπεται από τις υφιστάμενες διατάξεις οργάνωσης και λειτουργίας του ελεγχόμενου φορέα.
• Η δομή δεν διαθέτει Πιστοποιητικό Πυροπροστασίας.