Μαίνεται η αντιπαράθεση μεταξύ κυβέρνησης και ΣΥΡΙΖΑ για την απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιολογικών ευρημάτων στα έργα του μετρό στη Θεσσαλονίκη.
Μάλιστα, σήμερα, ο Αλέξης Τσίπρας απηύθυνε έκκληση στον πρωθυπουργό να μην επιτρέψει την απόσπαση αρχαίων στον σταθμό Βενιζέλου.
Ωστόσο, απόφαση της κυβέρνησης είναι να προχωρήσει το μετρό Θεσσαλονίκης, έτσι το νέο χρονοδιάγραμμα προβλέπει ότι το έργο θα παραδοθεί στην πόλη αρχές του 2023. Παράλληλα, το ΚΑΣ, με απόφασή του έδωσε το «πράσινο φως» για την απόσπαση των αρχαίων από τον σταθμό Βενιζέλου και την επανατοποθέτησή τους μετά την ολοκλήρωση των εργασιών.
Έγινε απόσπαση αρχαίων και στον σταθμό Αγίας Σοφίας
Η διαμάχη έχει επικεντρωθεί στον σταθμό Βενιζέλου, ενώ την ίδια στιγμή στον γειτονικό σταθμό της Αγίας Σοφίας έχει ακολουθηθεί ήδη η τακτική της απόσπασης, χωρίς να εκφραστούν αντιρρήσεις από τους υπεύθυνους φορείς. Πολλοί υποστηρίζουν πως στον σταθμό της Αγίας Σοφίας βρέθηκαν πιο σημαντικές αρχαιότητες, οι οποίες αποσπάστηκαν χωρίς να υπάρξει καμία διαφωνία, όπως συνέβη στον σταθμό του Βενιζέλου. Μάλιστα, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη το είχε εξηγήσει στον Αλέξη Τσίπρα, όταν τον συνάντησε στην Ακρόπολη, τον περασμένο Μάιο.
Ο διάλογος Τσίπρα-Μενδώνη για τις αρχαιότητες και την Ακρόπολη
- Τσίπρας: Ηρθα να επιθεωρήσω τα έργα που κάνετε
- Μενδώνη: Με χαρά κ. Πρόεδρε. Σήμερα είναι και η Παγκόσμια Ημέρα Πολιτισμού
- Τσίπρας: Διαφωνούμε σε πολλά μαζί σας και όχι μόνον ιδεολογικά
- Μενδώνη: Ασφαλώς, κ. Πρόεδρε, διαφωνούμε σε πολλά. Όμως μέσα από την διαφωνία και τον διάλογο προάγεται η Δημοκρατία
- Τσίπρας: Μιας και σας βρίσκω εδώ, θα ήθελα να σας πω για τα γλυπτά στο σταθμό Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη…
- Μενδώνη: Δεν υπάρχουν γλυπτά στον σταθμό Βενιζέλου…
- Τσίπρας: Τα αρχαία… Εστειλαν επιστολή πολλοί επιστήμονες… ο καθ. Μαζάουερ αναφέρουν ότι γίνεται καταστροφή όπως του Μοροζίνι…
- Μενδώνη: Δεν θα ήθελα να σχολιάσω την επιστημονική άποψη. Όμως οι επιστήμονες πρέπει να έχουν συνολική ενημέρωση για να εκφράζουν σωστή άποψη. Εμείς, μετά την επιστολή τους, τους ενημερώσαμε για την δική μας άποψη… Εμείς περιμένουμε την απόφαση του ΣτΕ. Θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω. Κ. Πρόεδρε, ότι οι υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού ανεξαρτήτως κυβερνήσεων –γιατί εκτός από τους πολιτικούς υπάρχουν και οι υπηρεσίες- εφαρμόζουν πάντα τον αρχαιολογικό νόμο. Να είστε σίγουρος…
- Τσίπρας: Είναι οριακή η απόφαση. Η Μέση Οδός, ξέρετε, είναι πάρα πολύ σημαντική… Εχω πάει δύο φορές. Τα έχω δεί….
- Μενδώνη: Βεβαίως, κ. Πρόεδρε, είναι πάρα πολύ σημαντική η Μέση Οδός. Όμως η προέκταση της ίδιας Μέσης Οδού ήταν και στην Αγίας Σοφίας….
- Τσίπρας: Ποια Αγία Σοφία;
- Μενδώνη: Ο σταθμός Αγίας Σοφίας. Ο διπλανός σταθμός από τον σταθμό Βενιζέλου. Αποκαλύφθηκε η συνέχεια της Μέσης Οδού…
- Τσίπρας: Δεν έχω πάει, δεν έχω δει…
- Μενδώνη: Η ίδια μέση οδός αποσπάστηκε το 2017 και το 2018, η ίδια σημαντική Μέση Οδός…
Ο διάλογος αποκαλύπτει ότι ο κ. Τσίπρας δεν γνώριζε ότι και επί δικής του κυβέρνησης είχαν απομακρυνθεί αρχαία μνημεία, τα οποία φυλάσσονται ως σήμερα για να επανατοποθετηθούν.
Πράγματι από το πολεοδομικό συγκρότημα, στη στάση του μετρό Αγία Σοφία, το μόνο που έχει μείνει σήμερα κατά χώραν είναι τμήμα της πεταλόσχημης πλατείας στα βόρεια του decumanus maximus, ενώ όλα τα υπόλοιπα έχουν αποσπαστεί με υπουργικές αποφάσεις του 2017 και 2018, κατόπιν γνωμοδοτήσεων του ΚΑΣ, προκειμένου να επανατοποθετηθούν, εν μέρει μετά την κατασκευή του σταθμού. Οι αποσπάσεις και μεταφορές των αρχαίων σε διάφορα σημεία έγιναν με την εποπτεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης το διάστημα από τον Ιουνίου του 2017 μέχρι τον Ιούνιο του 2018.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή την περίοδο δεν υπήρξε σύλλογος, επιστημονικό σωματείο ή φορέας που να διαμαρτυρήθηκε, ούτε εκδόθηκε καμία ανακοίνωση για τη σπουδαιότητα των ευρημάτων.
Με την απόφαση δε της υπουργού Πολιτισμού Λυδίας Κονιόρδου στις 19/5/2017 αποφασίστηκε να αποσπαστεί και επανατοποθετηθεί «το τμήμα του κρηναίου οικοδομήματος και το λιθόστρωτο δάπεδο αυτού που αποκαλύφθηκε στην ανατολική πλευρά», να εξεταστεί «η δυνατότητα μετατόπισης του βορείου ορίου του ορύγματος παρά το κρηναίο οικοδόμημα βορειότερα, ώστε να εξασφαλισθεί ο απαραίτητος χώρος για την ανάδειξη του μνημείου» και στη νότια είσοδο «το σύνολο των μαρμάρινων πλακών της πλατείας», αφού «κατατεθεί προς έγκριση στις συναρμόδιες Διευθύνσεις μελέτη στερέωσης, απόσπασης και ανατοποθέτησης».
Στο πόδι σήμερα η αξιωματική αντιπολίτευση
Σήμερα η αξιωματική αντιπολίτευση κορυφώνει τον αγώνα κατά της απόσπασης αρχαίων στο μετρό Θεσσαλονίκης, χωρίς αναφορά στο παρελθόν του έργου. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Αυγή έχει εξώφυλλο το σχετικό θέμα, χωρίς να θυμίζει τι είχε συμβεί στην περίπτωση της «Αγίας Σοφίας»:
Επίσης, χθες, με πανό που έγραφε «οι αρχαιότητες της Βενιζέλου δεν είναι παιχνίδι. Η πόλη θα μείνει στη θέση της» και με σύνθημα «συνεχίζουμε αμετακίνητα», μέλη του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ) πραγματοποίησαν το πρωί συγκέντρωση διαμαρτυρίας, στο πλαίσιο 24ωρης απεργίας που έχουν προκηρύξει. Συμμετείχαν βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και συνδικαλιστές του ΑΝΤΑΡΣΥΑ.