Γυρίζοντας πίσω τον χρόνο στο όχι και τόσο μακρινό 1995, ένας 28χρονος νεαρός από εφοπλιστική οικογένεια και αξιόλογες σπουδές αποφασίζει να μη βαδίσει στον εύκολο και στρωμένο δρόμο που χάραξε ο πατέρας του, αλλά να επιχειρήσει να πετάξει με τα «δικά του φτερά» στον ουρανό -στην κυριολεξία. Και πράγματι, λίγα χρόνια αργότερα τα κατάφερε, αφού η αεροπορική εταιρεία που ίδρυσε με το πορτοκαλί χρώμα και την ονομασία easyJet θα ταρακουνούσε για τα καλά τον χώρο των αεροπορικών μεταφορών.
Ο λόγος για τον Στέλιο Χατζηιωάννου. Γιος του εφοπλιστή Λουκά Χατζηιωάννου, απόφοιτος του London School of Economics και με μεταπτυχιακό από το Πανεπιστήμιο Σίτι του Λονδίνου, ξεκίνησε την επιχειρηματική του δράση στο πλευρό του πατέρα του στην Τρόοδος Shipping στον Πειραιά. Εργάστηκε εκεί μέχρι τα 25 του, όταν και πήρε την πρώτη του οικονομική ενίσχυση για την ίδρυση της δικής του εταιρείας δεξαμενόπλοιων, της Stelmar. Η εταιρεία εισήχθη στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης και πωλήθηκε σε έναν ανταγωνιστή το 2005 για περίπου 1,3 δισ. δολάρια.
Η ιδέα της easyJet που τον «απογείωσε»
Λίγα χρόνια αργότερα, η πιο κερδοφόρα -μέχρι στιγμής- ιδέα της ζωής του, η easyJet, αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά. Με κεντρική φιλοσοφία τα low cost ταξίδια, η αεροπορική του Στέλιου Χατζηιωάννου κατάφερε να κάνει την επανάσταση στις ευρωπαϊκές αεροπορικές μετακινήσεις και να πρωταγωνιστήσει στον αέρα.
Σήμερα όμως, 26 χρόνια μετά, η είδηση που μετέδωσε η Telegraph ότι ο Ελληνοκύπριος επιχειρηματίας, που ζει μόνιμα στη Βρετανία, επέλεξε να μη συμμετάσχει στην αύξηση κεφαλαίου, με αποτέλεσμα το ποσοστό του να υποστεί dilution, έσκασε σαν «βόμβα», αφού το 15,3% που διαθέτει πλέον τον αποκλείει από το δικαίωμα του βέτο επί των αποφάσεων που λαμβάνει το διοικητικό συμβούλιο.
H Airbus και ο «πόλεμος διαρκείας» με τη διοίκηση της easyJet
Μέσα σε σύντομο διάστημα το ποσοστό του Χατζηιωάννου πήρε την κατιούσα. Από το 26,7% που διέθετε μέχρι πρόσφατα, τον Μάιο του 2020 μειώθηκε στο 25,3%, για να φτάσουμε στο σημερινό 15,3%. Μια μείωση περίπου 40% που τον καθιστά «φτωχό συγγενή» της easyJet, πετώντας τον ουσιαστικά εκτός παιχνιδιού, ενόψει των κρίσιμων αποφάσεων για το μέλλον της αεροπορικής που ξεκίνησε ο ίδιος από το μηδέν. Με ένα δάνειο μόλις 5 εκατ. λιρών που εξασφάλισε από τον πατέρα του...
Ωστόσο για τον επιχειρηματικό κόσμο η απόφαση του sir Στέλιου Χατζηιωάννου -το 2006 έλαβε τον τίτλο του ιππότη από τη βασίλισσα Ελισάβετ για τις υπηρεσίες του στην επιχειρηματικότητα- δεν αποτέλεσε έκπληξη. Ο ίδιος ο 57χρονος Ελληνοκύπριος billionaire είχε κατ' εξακολούθηση συγκρουστεί με τη διοίκηση της αεροπορικής όσον αφορά τα σχέδια επέκτασης της εταιρείας, αλλά για τις συζητήσεις που είχαν ξεκινήσει με την Airbus για την αγορά 107 αεροσκαφών. Αυτό ήταν κάτι στο οποίο ο Χατζηιωάννου ήταν από την πρώτη στιγμή κατηγορηματικός.
Στις αρχές της πανδημίας του κορωνοϊού είχε χτυπήσει «καμπανάκι» στους μετόχους, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν θα στήριζε το ΔΣ στο ενδεχόμενο μιας νέας «ένεσης» ρευστού, ενόψει της ανάκαμψης των αερομεταφορών. Χαρακτηριστικό είναι ότι κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης ο Χατζηιωάννου εναντιώθηκε στη στρατηγική της easyJet, ζητώντας της να απορρίψει την αγορά νέων αεροσκαφών από την Airbus. Προσέφερε μάλιστα ακόμη και το ποσό των 5 εκατομμυρίων από την προσωπική του περιουσία σε όποιον του παρείχε χρήσιμες πληροφορίες που θα ακύρωναν το deal.
Παράλληλα, ενδεικτικό του εκρηκτικού κλίματος ήταν και οι σκληροί χαρακτηρισμοί που είχε χρησιμοποιήσει ο ίδιος ο Χατζηιωάννου στο παρελθόν.
Τον Μάιο του 2020, μετά την παραίτηση του οικονομικού διευθυντή της easyJet, Andrew Findlay, είχε πει: «Ο οικονομικός διευθυντής της easyJet παραιτήθηκε. Ένας αχρείος έφυγε, απομένουν δύο που θα φύγουν σύντομα! Πλησιάζουμε στην ακύρωση της συμφωνίας με την Airbus, πράγμα που θα σώσει την easyJet». Νωρίτερα μέσα στον μήνα του ίδιου έτους είχε καταγγείλει νοθεία στη γενική συνέλευση «από αχυρανθρώπους», δίνοντας ονόματα και διευθύνσεις ατόμων, κλιμακώνοντας έτσι τον «πόλεμο» με την Airbus.
Ο άλλοτε μεγαλομέτοχος του βρετανικού αερομεταφορέα είχε αφήσει ξεκάθαρες αιχμές κατά μελών της διοίκησης της easyJet για «ύποπτες δοσοληψίες», ενώ όσον αφορά την Airbus την είχε χαρακτηρίσει «άρχοντα της δωροδοκίας».
«Οι αχρείοι της easyJet πρέπει να σταματήσουν να σπαταλούν τα χρήματα των μετόχων για την αγορά 100 ακόμη αεροσκαφών, όταν το 75% του υπάρχοντος στόλου (337 αεροσκάφη) είναι καθηλωμένο», έλεγε τον Οκτώβριο του 2020, επιβεβαιώνοντας το γεγονός ότι οι σχέσεις της easyJet με την Airbus τον έκαναν να αποστασιοποιηθεί από το όραμα που είχε εμπνευστεί πριν από 26 χρόνια.
Νέα ανοίγματα
Τα έσοδά του μπορεί την περσινή χρονιά να «απογειώθηκαν» και να τον οδήγησαν στην 77η θέση των πλουσίων της Βρετανίας στη Sunday Times Rich List 2021, ωστόσο είναι σαφές πως η ρήξη με τη διοίκηση της easyJet είναι ολική. Πλέον ο Χατζηιωάννου, κρατώντας το 15,3%, ανοίγει νέους ορίζοντες -πάντα με τη συνταγή του επιτυχημένου brand «easy».
Μέσα στο 2021, το εγχείρημα της διαδικτυακής κτηματομεσιτικής πλατφόρμας (easyProperty), με μότο «Διάλεξε πώς θα πουλήσεις το σπίτι σου από την άνεση του καναπέ σου», φαίνεται να κερδίζει τη βρετανική αγορά. Στόχος το e-μεσιτικό πρακτορείο, εν μέσω πανδημίας, να διευκολύνει τις εξ αποστάσεως μεσιτείες και συναλλαγές ακινήτων, για πωλητές, αγοραστές σπιτιών ή οικοπέδων και ενοικιαστές.
«Πιστεύω ότι η easyProperty προσφέρει αυτόν τον συνδυασμό τοπικής εμπειρογνωμοσύνης και χαμηλού κόστους επαγγελματισμού, που απομακρύνει την ταλαιπωρία και τα έξοδα από μια μετακόμιση», σημείωνε ο Χατζηιωάννου για το νέο, καινοτόμο εγχείρημά του. Από κοντά ακολουθούν και άλλα... easy projects, όπως αυτά των EasyCar, EasyValue, EasyMoney, EasylnternetCafe και EasyCruiseOne.