Ενας από τους πρώτους στόχους που έθεσε ο πρωθυπουργός στις προγραμματικές του δηλώσεις, η αξιοποίηση του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου δεν έχει απλώς δρομολογηθεί αλλά τρέχει ήδη ολοταχώς. Σήμερα η υπουργός Πολιτισμού παρουσίασε αναλυτικά τη μελέτη βιωσιμότητας, τη νέα μορφή του κτήματος, τα χρονοδιαγράμματα.
Η έκθεση βιωσιμότητας της ΚPMG (χρηματοδοτήθηκε με δωρεά του Ιδρύματος Αθανασίου Κ. Λασκαρίδη) έφτασε στο τέλος του 2020 στα χέρια του πρωθυπουργού και της υπουργού Πολιτισμού. Η Λίνα Μενδώνη έχει αναλάβει τον κεντρικό ρόλο στην επίβλεψη, τον συντονισμό και την υλοποίηση του πρότζεκτ, στο οποίο επίσης συμμετέχουν το υπουργείο Περιβάλλοντος και το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Η υπουργός παρουσίασε στους δημοσιογράφους την έκθεση αυτή, που καταγράφει τις ανάγκες, τις δυνατότητες, τη νέα φυσιογνωμία του κτήματος.
Μέσα σε 42.000 στρέμματα αναδύεται ο ιστορικός πυρήνας του πρώην βασιλικού κτήματος, που απλώνεται σε 15.085 τ.μ. και περιλαμβάνει 55 κτίρια. Εξ αυτών, τα 27 είναι ήδη κηρυγμένα μνημεία από το υπουργείο Πολιτισμού.
Αν κάποιος επιχειρήσει να συνοψίσει σε τίτλους τα σημαντικότερα σημεία της μελέτης, τότε αυτοί θα είναι εξής: διαμορφώνεται μια εμπειρία επισκέπτη που θα κινηθεί σε 5 άξονες, δημιουργείται ένα μεικτό σύστημα υποδομών και επενδύσεων τόσο από το Δημόσιο όσο και από ιδιώτες.
Το σύνολο των μελετών που απαιτούνται για να τεθεί σε εφαρμογή το σχέδιο για το νέο Τατόι αναμένεται να έχουν ωριμάσει ως τον Αύγουστο του 2022, υπογράμμισε η Λίνα Μενδώνη, αποκαλύπτοντας μάλιστα το πρώτο επόμενο βήμα: τη δημιουργία της πρώτης συγκοινωνιακής μελέτης για την είσοδο στο κτήμα και τον χώρο στάθμευσης. Μάλιστα, πρόσθεσε ότι ήδη γίνονται συζητήσεις με το υπουργείο Υποδομών κατόπιν οδηγίας του πρωθυπουργού, προκειμένου να διαμορφωθεί και ο δρόμος που οδηγεί στο κτήμα, ο οποίος είναι αρκετά στενός για τα δεδομένα του χώρου και κυρίως των νέων χρήσεων, που θα τον μετατρέψουν σε έναν χώρο μουσειακό, ψυχαγωγικό, χώρο πράσινου, ανάπτυξης, άθλησης. Όλα «με τρόπο απολύτως φιλικά προς το περιβάλλον και με ανάδειξη του ιστορικού πυρήνα».
Αξιοσημείωτο είναι ότι έχει ήδη από τα τέλη του 2020 κινηθεί η διαδικασία για να ενταχθεί η χρηματοδότηση του σχεδίου στο Ταμείο Ανάκαμψης, αφού ο προϋπολογισμός αναμένεται να κινηθεί μεταξύ 97 και 130 εκατομμυρίων ευρώ.
Φρένο στο γήπεδο του γκολφ
Επιπλέον, θα συσταθεί εταιρεία ειδικού σκοπού για τη διαχείριση του κτήματος, σύμφωνα με τα πρότυπα ξένων αντίστοιχων συγκροτημάτων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι όσον αφορά στις χρήσεις και τις εγκαταστάσεις που περιλαμβάνει η μελέτη, η υπουργός Πολιτισμού τόνισε ότι δεν θα γίνει το γήπεδο γκολφ που προτείνεται στη μελέτη κυρίως εξαιτίας του γεγονότος ότι απαιτεί μεγάλες ποσότητες νερού, κάτι απαγορευτικό με δεδομένη τη λειψυδρία στην Αττική. Επιπλέον, οι πρόσθετες υποδομές που θα δημιουργηθούν δεν θα ξεπερνούν τα 3.000 τ.μ. σε έκταση και θα είναι μόνον οι απολύτως απαραίτητες για τις βασικές λειτουργίες των υφιστάμενων χώρων.
Ξενώνας, αγροτουρισμός, βιώσιμη ανάπτυξη
Ουσιαστικά, μιλάμε για δύο ενότητες, τη δασική ενότητα και την ενότητα του κεντρικού πυρήνα του κτήματος, ο οποίος περιλαμβάνει τα ανάκτορα, βοηθητικά κτίρια των ανακτόρων, ταφικά μνημεία, χώρο αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής και ένα τμήμα που ονομάζεται «χωριό». Στα δύο τελευταία τμήματα του κτήματος θα επιχειρηθεί να αναβιώσει το ιστορικό brand προϊόντων που παρήγαγε το κτήμα στο παρελθόν, με πρότυπες πλέον μεθόδους καλλιέργειας. Ένα μοντέλο αγροτουρισμού, που θα αποφέρει επίσης σημαντικά έσοδα στο κτήμα. Ετσι, στα κτίρια του Χωριού δεν αποκλείεται να δημιουργηθεί ακόμα και ξενώνας, ειδικό εστιατόριο (πόλος έλξης σημαντικής μερίδας ειδικής μορφής τουρισμού), ενώ θα αναβιώσουν ο αμπελώνας, ο ελαιώνας, οι εκτάσεις με τα αρωματικά φυτά.
Υπογραμμίζεται ότι σε κάθε περίπτωση κυρίαρχο χαρακτηριστικό του κτήματος δεν θα είναι άλλο από το ίδιο το Δάσος. Το Κτήμα θα λειτουργεί όλο τον χρόνο με τις εξής θεματικές κατευθύνσεις: Ιστορία και Πολιτισμός, Υπαίθρια Αθληση και Αναψυχή, Αγροτική Οικονομία, Ερευνα και Γνώση, Ευεξία και Ηρεμία. Από τη δημιουργία ξενοδοχείου, τη λειτουργία μουσειακού χώρου, την αγροτική παραγωγή, τη δημιουργία ειδικών καταστημάτων, εστιατορίων, αναψυκτηρίων, ως τη συμμετοχή σε δράσεις αθλητικές, όλες αυτές οι θεματικές να εξασφαλίσουν την οικονομική βιωσιμότητα του κτήματος, παράλληλα με την προφανώς απαραίτητη υποστήριξη του Δημοσίου.
Διαμόρφωση των κήπων στα διεθνή πρότυπα
Η ανακτορική ενότητα θα αποκατασταθεί πλήρως και θα είναι προσβάσιμη σε όλους. Οι κήποι θα αναδειχθούν με μελέτη που θα εκπονήσει ο Σύλλογος Φίλων Τατοϊου (έκανε ιδιαίτερη μνεία η υπουργός στη συμβολή του), θα δημιουργηθούν μουσεία, ιστορικό καφέ, εστιατόριο, εργαστήριο τέχνης ενώ εξωτερικοί και εσωτερικοί χώροι θα διατίθενται για εκδηλώσεις.
Στο Δάσος θα διαμορφωθούν μονοπάτια για ποδηλάτες, περιπατητές, για ιππασία, ενώ δεν αποκλείεται να λειτουργήσουν και καλοκαιρινές κατασκηνώσεις. Θα υπάρχει η δυνατότητα εκπαίδευσης, έρευνας, ακόμα και η λειτουργία start ups με αντικείμενο σχετικό με τη φυσιογνωμία του κτήματος.
Στα υποστηρικτικά κτίρια της ανακτορικής ενότητας θα δημιουργηθεί σπα, κατάστημα καλλυντικών, ειδικός ξενώνας και εστιατόριο. Μια ολόκληρη μονάδα ευεξίας. Είναι προφανές ότι επιχειρείται να διαμορφωθεί μια πλήρης και πολυεπίπεδη εμπειρία του επισκέπτη μέσα στο δάσος και ταυτόχρονα μέσα σε έναν χώρο ιστορικό.
Εχει εξαιρετικό ενδιαφέρον ότι η μελέτη φέρει πολλά στοιχεία από αυτά που πρότεινε σε σχετική του πρόταση το 2012 ο Σύλλογος Φίλων Τατοΐου. Εξάλλου, για χρόνια, όταν η πολιτεία απαξίωνε το κτήμα, o σύλλογος έδινε τον μοναχικό του αγώνα για την επιβίωση και την ανάδειξη του χώρου. Σήμερα θα πρέπει να αισθάνονται δικαιωμένοι.