Από τις Πρέσπες έως την Κοζάνη κι από την Καστοριά έως και τη Σιάτιστα οι κάτοικοι ανοίγουν σήμερα την αυλαία του εορταστικού δωδεκαημέρου με έθιμα.
Τραγουδώντας και χορεύοντας γύρω από τις φωτιές που θα σιγοκαίνε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, αναβιώνουν τα έθιμα που έχουν τις ρίζες τους στην αρχαιότητα και στα Ρωμαϊκά σατουρνάλια ενώ στους Χριστιανικούς χρόνους συνδέθηκαν με το θρησκευτικό γεγονός της γέννησης του Χριστού.
Φωτιές της Φλώρινας
Το πιο γνωστό από όλα τα Χριστουγεννιάτικα έθιμα της Δυτικής Μακεδονίας, η μεγαλύτερη γιορτή που συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των επισκεπτών από'όλη την Ελλάδα είναι οι Φωτιές της Φλώρινας.
Στις 12 τα μεσάνυχτα θα ανάψουν φωτιές σε όλες τις γειτονιές της πόλης, αλλά το ενδιαφέρον κεντρίζει η μεγαλύτερη φωτιά που βρίσκεται στην πλατεία Ηρώων, δίπλα από τον Σακουλέβα, το ποτάμι που διασχίζει την πόλη.
Πρόκειται για έθιμο με παγανιστικές ρίζες που ορισμένοι ερευνητές το κατατάσσουν στις προχριστιανικές γιορτές της αρχαιότητας και το συνδέουν με την γονιμότητα και την καρποφορία.
Στα χριστιανικά χρόνια μέρος του εθίμου ταυτίστηκε με τις φωτιές που άναψαν οι βοσκοί στην φάτνη του Χριστού για να τον ζεστάνουν και να αναγγείλουν στον κόσμο την γέννηση του θεανθρώπου.
Στο πέρασμα του χρόνου οι φωτιές κράτησαν στοιχεία από τον μυσταγωγικό χαρακτήρα του παρελθόντος ενώ έχουν προστεθεί οι μπάντες με τα χάλκινα, που τις συναντά κανείς σε κάθε γειτονιά να παίζουν σκοπούς της περιοχής με το τοπικό ξινόμαυρο και το τσίπουρο να ρέει άφθονο.
Στην κεντρική πλατεία ο δήμος έχει φροντίσει να προσφέρονται δωρεάν εδέσματα φαγητό και κρασί σε όλους τους επισκέπτες.
Νωρίτερα στις 19.00 στις Πρέσπες θα ανάψουν φωτιές στις κοινότητες Ανταρτικό, Τρίγωνο, Πράσινο και Κώττας ενώ οι «κόλιαντες», δηλαδή φωτιές, θα ανάψουν στο Αργος Ορεστικό και ορισμένα χωριά της Καστοριάς.
Οι Κλαδαριές της Σιάτιστας
Στην Μεταβυζαντινή Σιάτιστα με τα σπουδαία αρχοντικά και την αρχιτεκτονική κληρονομιά, οι άνθρωποι διασώζουν τις παραδόσεις και τα έθιμα.
Στις 23 Δεκεμβρίου ανάβουν πενήντα «κλαδαριές» σε όλες τις γειτονιές και τις πλατείες της πόλης. Το άναμμα της πρώτης κλαδαριάς γίνεται στις 19.00 από τον δήμαρχο της πόλης ενώ οι τοπικές μπάντες με τα χάλκινα παίζουν τα «κόλιαντα». Εντυπωσιάζουν οι φιγούρες των ντόπιων που κρατούν στα χέρια τους «τα κυπροκούδουνα, τα τζιουκάγια και τις γκαβανούζες» που κτυπούν ρυθμικά μοιράζοντας ευχές στους φίλους τους και τους επισκέπτες. Μόλις σβήσουν οι κλαδαριές, τα παιδιά σε παρέες τρέχουν τα σπίτια συγγενών και φίλων λέγοντας τα «κόλιαντα».
ΑΠΕ-ΜΠΕ