Ως ένα βαθύτερα κοινωνικό φαινόμενο που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης χαρακτηρίζει τα περιστατικά βίας των ανηλίκων, που το τελευταίο διάστημα έχουν λάβει εκρηκτικές διαστάσεις, η Χριστίνα Αντωνοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών και Δικαστηριακή Ψυχολόγος.
«Πραγματικά είναι φαινόμενα τα οποία έχουμε προσπαθήσει -και η κοινωνία και η πολιτική αλλά κυρίως και εμείς οι επιστήμονες- να απαντήσουμε. Ποια είναι τα αίτια της έκρηξης της βίας στους νέους. Βλέπουμε και παρατηρούμε ότι κάθε φορά η ηλικία των δραστών και των θυμάτων γίνεται ολοένα και μικρότερη. Θα θέσω ένα ερώτημα. Τι ξέρουμε γι’ αυτά τα παιδιά; Αυτά που ακούν από εμάς είναι ότι φταίνε πιθανότατα οι ενδοοικογενειακές σχέσεις, η βία στην οικογένεια, η απάθεια στο σχολείο, οι κακές παρέες, το διαδίκτυο κ.α. Είναι όμως αυτοί οι λόγοι που αντιδρούν αυτά τα παιδιά;», λέει η κυρία Αντωνοπούλου και αναρωτιέται αν όντως πρόκειται για αυθαίρετες απόψεις των ενηλίκων που ικανοποιούν το κοινό αίσθημα.
Η βία είναι αποτέλεσμα της αδιαφορίας και της έλλειψης προσοχής της κοινωνίας
Την ίδια στιγμή, η βία εξελίσσεται και συνεχίζεται, ενώ όπως αναφέρει η ειδικός, θέλοντας να καταδείξει το πρόβλημα, «γνωρίζουμε αυτά τα παιδιά μόνο μέσω της βιαιότητας και δεν τα ξέρουμε. Ξέρουμε αυτό που έχουμε σκιαγραφήσει γι’ αυτά τα παιδιά. Όλα τα αρνητικά. Και γιατί αυτά τα παιδιά απορρόφησαν μόνο τα αρνητικά; Στη ζωή μας τελικά θέλουμε να υπάρχουμε και όταν μας αγνοούν χρησιμοποιούμε ότι μπορούμε για να δείξουμε ότι υπάρχουμε. Έτσι, αυτά τα παιδιά υπάρχουν για εμάς όταν είναι βίαια. Με άλλα λόγια η ύπαρξη τους δεν υφίσταται. Εκδηλώνεται μονάχα μέσω της βίας».
Σύμφωνα με την κυρία Αντωνοπούλου, η βία των ανηλίκων είναι ένα βαθύτερα κοινωνικό ζήτημα και δεν είναι τόσο απλή η ερμηνεία του. «Δεν μπορούμε να αναρωτιόμαστε γιατί μικρά παιδιά παραβατούν. Η βία έχει εξουσία και όταν αυτό καταγράφεται σε έναν εγκέφαλο που δεν έχει διαμορφώσει ακόμα εκείνες τις γνωστικές λειτουργίες που θα του επιτρέψουν να απορρίψει τα αρνητικά και τα επιβλαβή. Όπως το μικρό παιδί θέλει τη σημασία του έτσι και αυτά τα παιδιά που εκδηλώνουν βίαιες συμπεριφορές. Νομίζω τα έχουμε στοχοποιήσει και στιγματίσει γιατί εμείς οι επιστήμονες αλλά και η κοινωνία δεν μπορούμε να μπούμε πιο βαθιά σε έναν ψυχισμό που δεν το ξέρουμε», επισημαίνει.
Περνάμε λάθος μηνύματα- Η ανθρώπινη επαφή είναι η λύση
Η ίδια, μάλιστα, στην προσπάθειά της να σκιαγραφήσει το φαινόμενο κάνει λόγο για «άγαρμπη βία». «Δεν είναι μια βία που δείχνει ότι είναι δυνατά, ότι υπερέχουν σε κάτι. Δεν έχουν καταλάβει ότι δεν είναι δυνατά χρησιμοποιώντας ένα μαχαίρι. Πρέπει, λοιπόν, να δούμε αφού τιμάμε τους πετυχημένους πώς έχουν περάσει λάθος τα μηνύματα μέσα από τα καλώδια της ενημέρωσης και της επικοινωνίας;».
Στο δια ταύτα θα πρέπει να μάθουμε, όπως σχολιάζει η ειδικός, όχι απ’ αυτά που ξέρουμε αλλά απ’ αυτά που δεν μας έχουν πει τα παιδιά. «Πρέπει να υπάρξουν ανθρώπινες επαφές. Το έχουμε δει παντού. Ακόμα και πρόσφατα στις πυρκαγιές και στις πλημμύρες. Όταν πλησιάζουμε τον άνθρωπο που υποφέρει, μαλάκωσε. Επομένως, υπάρχει υπόβαθρο καλό σ’ αυτά τα παιδιά, θα πρέπει να το ανακαλύψουμε», καταλήγει.