Στο άμεσο διάστημα αναμένεται να ξεκινήσει το πρόγραμμα «Σπίτι μου», με το οποίο θα δίνονται χαμηλότοκα στεγαστικά δάνεια σε νέους.
Μιλώντας στο συνέδριο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης υποστήριξε ότι το πρόγραμμα «Σπίτι μου» αποτελεί μια ουσιαστική επανεκκίνηση και θα ενισχυθεί με περαιτέρω μέτρα που θα τεθούν σε ισχύ μετά τις εκλογές και θα αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της στέγασης σε μεγαλύτερη έκταση.
Παρουσιάζοντας το πρόγραμμα «Σπίτι μου», ο κ. Χατζηδάκης αναφέρθηκε στα άτοκα ή χαμηλότοκα δάνεια πρώτης κατοικίας -με επιδότηση από τη ΔΥΠΑ- για νέους με χαμηλά εισοδήματα, που θα δοθούν για την αγορά υφιστάμενων κατοικιών, αξίας έως 200.000 ευρώ, εμβαδού έως 150 τ.μ. και με παλαιότητα τουλάχιστον 15 ετών. Το πρόγραμμα θα ξεκινήσει να τρέχει ως τις αρχές Μαρτίου, ενώ ο προϋπολογισμός θα είναι κατ’ αρχήν 500 εκατ. ευρώ, με πρόβλεψη για διπλασιασμό εφόσον εξαντληθούν τα κονδύλια.
«Σπίτι μου»: Τα 5 SOS
Το υπουργείο Εργασίας είχε δημοσιοποιήσει έναν αναλυτικό οδηγό με ερωτήσεις και απαντήσεις για το πρόγραμμα χαμηλότοκων δανείων «Σπίτι μου»:
1. Ποιο το όφελος για τα νέα ζευγάρια που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα χορήγησης στεγαστικών δανείων;
Πρακτικά, όσοι ενταχθούν στο πρόγραμμα αυτό θα πληρώνουν δόση στεγαστικού δανείου που θα είναι πολύ χαμηλότερη από το ενοίκιο που αντιστοιχεί στο σπίτι που επέλεξαν, καθώς το επιτόκιο με τα σημερινά δεδομένα είναι συμβολικό: με τα σημερινά δεδομένα είναι στο 1%, αλλά σε κάθε περίπτωση θα αντιστοιχεί στο ένα τέταρτο των εμπορικών επιτοκίων. Και πάντως μηδενικό για τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες. Το κυριότερο, με την αποπληρωμή του δανείου θα αποκτήσουν την ιδιοκτησία του σπιτιού. Επιπλέον, το δάνειο θα καλύπτει υψηλότερο ποσοστό της εμπορικής αξίας του ακινήτου (90%) σε σχέση με τα στεγαστικά δάνεια των τραπεζών που καλύπτουν συνήθως έως το 80%. Αυτό σημαίνει ότι η ιδιωτική συμμετοχή που πρέπει να συνεισφέρουν οι νέοι μειώνεται στο 10% της αξίας του σπιτιού αντί για 20% που προβλέπεται στις συμβάσεις των τραπεζικών στεγαστικών δανείων.
Τέλος, με το πρόγραμμα αυτό αποκτούν πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό νοικοκυριά που υπό κανονικές συνθήκες δύσκολα θα πληρούσαν τα τραπεζικά κριτήρια χρηματοδότησης, όπως για παράδειγμα μισθωτοί με μηνιαίο καθαρό εισόδημα ίσο με 715 ευρώ τον μήνα.
Με άλλα λόγια, ένα νέο ζευγάρι που αγοράζει ένα σπίτι αξίας 100.000 € θα πληρώνει μηνιαία δόση 275-285 ευρώ αντί για 415 ευρώ που είναι η δόση για το ίδιο σπίτι με τα τρέχοντα επιτόκια της αγοράς. Το ετήσιο όφελος στην περίπτωση αυτή είναι 1.680 ευρώ.
2. Γιατί βάλατε το ηλικιακό όριο στα 39 έτη και όχι υψηλότερα; Αν ο ένας είναι πάνω από 39 ετών, ισχύει το πρόγραμμα;
Δίνουμε έμφαση στη στεγαστική αποκατάσταση των νέων, που αντιμετωπίζουν και το μεγαλύτερο πρόβλημα. Κεντρικός στόχος της κυβέρνησης είναι η αντιμετώπιση του δημογραφικού και η έλλειψη στέγης είναι ένα από τα σημαντικότερα εμπόδια για τη δημιουργία οικογένειας. Για τον λόγο αυτόν άλλωστε τα προγράμματα του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων δίνουν προτεραιότητα στους πολύτεκνους και στους τρίτεκνους. Αρκεί για τη λήψη του δανείου ο ένας από τους δύο να είναι 25-39 ετών.
3. Το πρόγραμμα χορήγησης στεγαστικών δανείων προβλέπει πλαφόν 150.000 ευρώ στο ύψος του δανείου. Θεωρείτε το όριο αυτό ρεαλιστικό; Υπάρχουν σπίτια σε αυτό το επίπεδο τιμών;
Σε δεκάδες περιοχές των αστικών κέντρων, αλλά και στην περιφέρεια, υπάρχουν διαθέσιμα ακίνητα σε αυτή την τάξη μεγέθους που μπορούν να καλύψουν τις στεγαστικές ανάγκες των νέων. Ενδεικτικά: οι αντικειμενικές αξίες στην Αγία Παρασκευή κυμαίνονται από 1.500 έως 2.050 ευρώ ανά τετραγωνικό, στο Μαρούσι 1.500-2.300 ευρώ, στην Πεύκη 1.300-2.250 ευρώ, στο 4ο Δημοτικό Διαμέρισμα Θεσσαλονίκης (Τούμπα) 1.250-1.550 ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι οι αντικειμενικές αξίες αφορούν νεόδμητα ακίνητα, ενώ το πρόγραμμα των στεγαστικών δανείων αφορά ακίνητα κατασκευασμένα έως το 2007, οι αξίες των οποίων είναι προφανώς χαμηλότερες σε σχέση με τα νεόδμητα.
Προφανώς υπάρχουν πολύ ακριβότερα ακίνητα, ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχουμε να κάνουμε με ένα κοινωνικό πρόγραμμα για τη διευκόλυνση της απόκτησης στέγης, που στόχο έχει να απαλλάξει τους νέους από σημαντικά κόστη, αβεβαιότητες και προβλήματα. Το όριο των 150.000 ευρώ είναι η χρυσή τομή ανάμεσα στα όρια που θέτει η αγορά και στην ανάγκη να ενταχθούν στο πρόγραμμα όσο το δυνατόν περισσότεροι ωφελούμενοι.
4. Λέτε ότι οι ωφελούμενοι από το πρόγραμμα στεγαστικών δανείων θα είναι 10.000 και τα δάνεια θα φθάνουν μέχρι 150.000 ευρώ. Πώς ισχύει αυτό, δεδομένου ότι ο προϋπολογισμός του προγράμματος είναι 500 εκατ. ευρώ; Μπορούν να ωφεληθούν τόσο πολλοί;
Η απάντηση είναι απλή: ο αριθμός των 10.000 αναφέρεται στους ωφελούμενους του προγράμματος. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε νέους και νέα ζευγάρια, που σημαίνει ότι σε ένα σπίτι, για το οποίο θα ληφθεί ένα δάνειο, θα κατοικήσουν περισσότεροι από ένας, άρα για κάθε δάνειο οι ωφελούμενοι θα είναι περισσότεροι από ένας. Επιπλέον, το ποσό των 150.000 ευρώ είναι το ανώτατο όριο του δανείου. Δεν θα εξαντλούν όλα τα δάνεια το πλαφόν. Σε κάθε περίπτωση, όμως, αυτή είναι η πρώτη φάση του προγράμματος. Σε περίπτωση εξάντλησης των πόρων, το πρόγραμμα θα διευρυνθεί.
5. Μπορεί ένας πολίτης με εισόδημα 10.000 ευρώ τον χρόνο να πάρει δάνειο 150.000 ευρώ;
Μέχρι τώρα, πράγματι ένας πολίτης με εισόδημα 10.000 ευρώ το χρόνο είχε δυσκολία να πάρει τέτοιο δάνειο. Με τα χαμηλότοκα στεγαστικά δάνεια μπορούν οι συγκεκριμένοι πολίτες να πάρουν δάνειο, του οποίου η δόση στις περισσότερες περιπτώσεις θα είναι μικρότερη από το ενοίκιο που ήδη πληρώνουν. Σημειώνουμε και πάλι ότι ένας νέος ο οποίος θα πάρει δάνειο 100.000 ευρώ θα πληρώνει μηνιαία δόση 275 ευρώ, κρατώντας τελικά την κυριότητά του στο σπίτι.