Λένε πως το επάγγελμα του εκπαιδευτικού δεν είναι απλά ένα επάγγελμα, αλλά λειτούργημα. Κι έτσι είναι, γιατί ο εκπαιδευτικός πέρα από τις γνώσεις που μεταδίδει στα παιδιά, έχει ουσιαστικό ρόλο σε κοινωνικό επίπεδο. Ανοίγει ορίζοντες και εμπνέει.
Φυσικά, η διδασκαλία θέλει μεράκι, υπομονή και αγάπη, τόσο για τα παιδιά όσο και για τη διαδικασία μεταλαμπάδευσης των γνώσεων και των εμπειριών. Εκτός όμως από αυτές τις έννοιες, είναι αναγκαίο και το υλικό κομμάτι, το οποίο θα έρθει να συμπληρώσει και να κάνει πραγματικότητα αυτό που έχουν στο μυαλό τους οι εκπαιδευτικοί.
Για πολλούς όμως λόγους, κυρίως οικονομικούς, κάτι τέτοιο δεν είναι πάντα εφικτό. Τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα σε σχολεία που βρίσκονται σε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας μας. Αυτό το κενό, έρχεται να καλύψει το «Μαζί για το Παιδί», το οποίο μέσω του προγράμματος «Ίσες ευκαιρίες για τα παιδιά: Δράσεις για την Υγεία και την Παιδεία σε ακριτικές περιοχές της Ελλάδας» δημιουργεί τις κατάλληλες προϋποθέσεις έτσι ώστε τα παιδιά και οι νέοι της Θράκης να διεκδικήσουν ισότιμα το μέλλον που ονειρεύονται.
Ένα από τα σχολεία που έχουν ωφεληθεί από αυτό το πρόγραμμα, είναι το 9ο Δημοτικό Σχολείο Κομοτηνής, στο οποίο χρέη Διευθύντριας εκτελεί η κα Μαρίνα Μολλά, η οποία λατρεύει τη δουλειά της και αυτό φαίνεται από το μέχρι στιγμής έργο της.
Πώς ήρθε η σκέψη για ένα σχολικό πλανητάριο
Πριν μετατεθεί σε αυτό το σχολείο, η κ. Μολλά εργαζόταν στο 2ο Μειονοτικό Σχολείο Κομοτηνής. Τότε, πήρε την πρωτοβουλία και έφτιαξε μαζί με τους μαθητές ένα πλανητάριο για το σχολείο. Πώς όμως της ήρθε αυτή η πρωτότυπη ιδέα;
«Το πλανητάριο αυτό ήταν το αποτέλεσμα υλοποίησης εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Επειδή είχα δουλέψει αρκετά χρόνια εκπαιδευτικά προγράμματα αστρονομίας, ήρθε ως το αποτέλεσμα πολυετούς εργασίας», λέει η ίδια μιλώντας στο iefimerida.
«Η αστρονομία προέκυψε επειδή, πρώτα από όλα είναι ένα δικό μου μεράκι, κάτι που εγώ αγαπώ. Επίσης, σκεφτόμουν πώς μπορώ να εισάγω την καινοτομία στην τάξη μου και να εμπλέξω περισσότερο τους μαθητές μου στο μάθημα. Αναρωτιόμουν δηλαδή, διδάσκοντας την ελληνική γλώσσα σε ένα μειονοτικό σχολείο και δευτερεύοντα μαθήματα, τι μπορώ να κάνω, για να βοηθήσω τους μαθητές μου να έχουν περισσότερα κίνητρα, να αλληλεπιδράσουμε περισσότερο... Έτσι λοιπόν ήρθε η αστρονομία, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μία "ομπρέλα", ως μία θεματική. Με βάση την αστρονομία που ενθουσιάζει τους μαθητές, μπορείς να διδάξεις στα ελληνικά σε ένα μειονοτικό σχολείο που είναι δίγλωσσο, γεωγραφία και μελέτη του περιβάλλοντος», προσθέτει με ενθουσιασμό η κ. Μολλά.
Από τη θεωρία, στην πράξη
Πόσο εύκολο είναι όμως να φτιάξει κανείς ένα πλανητάριο, που θα χωρά στην αίθουσα ενός σχολείου; Όταν κάποιος έχει θέληση και όρεξη, όλα γίνονται και η κ. Μολλά το αποδεικνύει.
«Τα παιδιά στο τέλος όταν αποφοιτούσαν στην έκτη τάξη, ήθελαν να κάνουν κάτι για να δείξουν όλα όσα έχουν μάθει. Έτσι λοιπόν συζητήσαμε και αποφασίσαμε να φτιάξουμε το πλανητάριο. Στην ουσία πρόκειται για έναν θόλο, μια ελαφριά κατασκευή, η οποία αποτελούνταν από ξύλινα πηχάκια, από χαρτί από την τοπική χαρτοποιία. Βρήκα τα σχέδια και το φτιάξαμε μέσα σε 2 μήνες. Η τάξη είχε γίνει ένα πραγματικό εργαστήριο μαθηματικών και γεωμετρίας, μηχανικής, αστρονομίας και γλώσσας. Το 2018 φτιάξαμε μόνο τον θόλο, αυτή την ελαφριά κατασκευή που μπορείς να τη συναρμολογήσεις και να την αποσυναρμολογήσεις. Το παρουσιάσαμε στους γονείς των παιδιών, και σε κάποια άλλα σχολεία. Έχοντας όμως πάρει μετάθεση το 2019 στο 9ο Δημοτικό, έφερα μαζί μου αυτή την κατασκευή, και μετά ξέσπασε η πανδημία του κορωνοϊού. Το συναρμολογήσαμε και το βάλαμε στο υπόγειο. Έχει 5μ. διάμετρο και 3μ. ύψος. Ευτυχώς το σχολείο έχει μεγάλο υπόγειο. Μέσα στο πλανητάριο έχουν μπει μέχρι και 30 μαθητές Γ΄ Λυκείου».
Η συμβολή του «Μαζί για το Παιδί»
Έκτοτε όμως, το πλανητάριο ήταν παροπλισμένο στο υπόγειο του σχολείου. Στην επίσκεψη εκπροσώπων του «Μαζί για το Παιδί» για αξιολόγηση των αιτημάτων της σχολικής μονάδας ώστε να ενταχθεί στο πρόγραμμα «Ίσες ευκαιρίες για τα παιδιά: Δράσεις για την Παιδεία σε ακριτικές περιοχές της Ελλάδας» η ομάδα του ΜΓΤΠ το εντόπισε και αποφάσισε να στηρίξει το όραμα της διευθύντριας.
Ο χώρος εξοπλίστηκε με βιντεοπροβολέα για τις ειδικές προβολές μέσα στο πλανητάριο, καθώς και σύγχρονο εκπαιδευτικό υλικό όπως βιβλία και εκπαιδευτικά διαδραστικά βοηθήματα.
«Είμαστε αυτό που είχα ονειρευτεί και το "Μαζί για το Παιδί", συνέβαλε με τη χορηγία. Είμαστε πλέον ένα κέντρο επίσκεψης άλλων σχολείων. Ήδη από τον περσινό Μάιο μέχρι σήμερα έχουν επισκεφθεί το Σχολικό Πλανητάριο του 9ου Δημοτικού Σχολείου Κομοτηνής, 15 σχολεία, ένα εξ αυτών από τον νομό της Ξάνθης, καθώς και το ΚΔΑΠ ΜΕΑ Πρόσβαση. Πρόκειται συνολικά γύρω στους 700 μαθητές και μαθήτριες».
Αξίζει να σημειωθεί, ότι μέσω της επιστήμης της αστρονομίας ενεργοποιείται η περιέργεια, η φαντασία και η δημιουργικότητα των παιδιών, ενώ το πλανητάριο παρακινεί και εμπλέκει τα παιδιά του Δημοτικού στη μαθησιακή διαδικασία μέσω της διάδρασης. Παράλληλα, ενισχύεται και η διερευνητική μάθηση των παιδιών σχετικά με την αστρονομία.
Πώς αντιδρούν οι μαθητές
Όσο για το ποια είναι η ανταπόκριση των μαθητών; «Τα παιδιά το προσέχουν, μπαίνουν μέσα και υπάρχει ενθουσιασμός. Δηλαδή θα ακούσεις επιφωνήματα ενθουσιασμού όταν μπαίνουν. Μαθητές και μαθήτριες από άλλα σχολεία που το έχουν επισκεφθεί, θα στείλουν ζωγραφιές ή θα εκφραστούν λέγοντας ευχαριστώ» αναφέρει η κ. Μολλά.
Δεν θα μπορούσα να μην τη ρωτήσω πώς νιώθει όταν βλέπει αυτές τις αντιδράσεις. «Ένα όνειρό μου έγινε πραγματικότητα», μου απαντά με έκδηλη ικανοποίηση.
Πρόκειται για ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα και πέτυχε τον σκοπό του, καθώς όπως μου επισημαίνει η Αναπληρώτρια Περιφερειακή Διευθύντρια Εκπαίδευσης Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης, κα Μαριγούλα Κοσμίδου, υπάρχει διαφορά στις συμπεριφορές των μαθητών και στις επιδόσεις τους, μετά τη χρήση του πλανητάριου.
«Δεν είναι μόνο το υλικό που ήρθε, το οποίο ευνοεί τη δράση, την κριτική σκέψη, τη διερευνητική και συνεργατική μάθηση, που διευκολύνει το έργο των συναδέλφων εκπαιδευτικών να δουλέψουν, αλλά και η εξωστρέφεια η οποία δόθηκε μέσω αυτού, καθώς έγιναν αρκετές συνεργασίες ανάμεσα σε σχολεία. Επιπλέον, οι μαθητές έχουν αναπτύξει δεξιότητες που μόνο μέσα από αυτή τη διαδρομή θα μπορούσαν να τις αναπτύξουν. Εξίσου σημαντικό, είναι το γεγονός πως εκτός από τους μαθητές, συνεργάζονται και οι εκπαιδευτικοί μεταξύ τους και από άλλα σχολεία», εξηγεί η κα Κοσμίδου, η οποία εξαίρει τη δράση του «Μαζί για το Παιδί».
«Είναι πολύ σημαντική, καθώς εδώ είχαμε έναν σπόρο, και ήρθε το "Μαζί για το Παιδί" για να απογειώσει αυτή την πρωτοβουλία. Υπάρχουν εμπνευσμένοι εκπαιδευτικοί λειτουργοί, των οποίων οι σκέψεις και οι πράξεις μπορούν μέσα από αυτού του είδους τις χορηγίες και τα κατάλληλα άτομα να εκτοξευθούν. Το σημαντικό είναι ότι αυτή η βοήθεια δεν έρχεται μόνο για τα σχολεία των μεγάλων πόλεων. Αυτό συμβαίνει και σε απομακρυσμένους οικισμούς, σε μικρότερες κοινότητες», τονίζει.
«Ποτέ δεν είναι όλες οι δωρεές ίδιες»
«Μας ενδιαφέρει όταν φεύγουμε το σχολείο, να είναι πιο δυνατό απ’ ό,τι όταν τους βρήκαμε, στο κομμάτι που εμείς μπορούμε να συμβάλουμε. Στόχος μας, δεν είναι να βγάλουμε ένα δελτίο Τύπου να πούμε ότι χαρίσαμε αυτά τα πράγματα εκεί. Σκοπός μας είναι να βοηθήσουμε να γίνεται η εκπαίδευση με ακόμα πιο ενδιαφέροντα τρόπο, και για τους μαθητές αλλά και για τους εκπαιδευτικούς. Στο πρόγραμμα προσπαθούμε να βοηθήσουμε τον κάθε εκπαιδευτικό, να πραγματοποιήσει το όνειρό του κι αυτό που εκείνος θεωρεί ότι το σχολείο του χρειάζεται. Και για αυτό δεν είναι ποτέ όλες οι δωρεές ίδιες» τονίζει μιλώντας στο iefimerida, η κα Τατιάνα Μουλούλη, Υπεύθυνη Ανάπτυξης & Εθελοντισμού του «Μαζί για το Παιδί».
«Όλη μας η προσέγγιση, είναι στο πώς θα ενδυναμωθεί το σύνολο της κοινότητας. Έχουμε δει τους εκπαιδευτικούς να δουλεύουν με πολύ μεράκι. Υπάρχει ανταπόκριση κι απ’ τα παιδιά, τα οποία ενθουσιάζονται και συμμετέχουν σε ό,τι ενδιαφέρον τους δείξεις. Η δωρεά δεν είναι τα υλικά, αλλά τι θα βγει πίσω από αυτό. Θέλουμε να στηρίξουμε τους εκπαιδευτικούς, να κάνουν το όνειρό τους πραγματικότητα και με τον τρόπο αυτό να βοηθήσουν τους μαθητές, οι οποίοι πρέπει να έχουν τις ίδιες δυνατότητες, να μπορούν να ονειρευτούν και να κυνηγήσουν τα όνειρά τους. Για εμάς δεν έχει σημασία πού βρίσκεσαι. Έχεις τις ίδιες δυνατότητες και ίσες ευκαιρίες με οποιοδήποτε άλλο παιδί. Αυτό προσπαθούμε σε κάθε μας βήμα να το αποδεικνύουμε. Παρακολουθούμε τι κάνει το Υπουργείο Παιδείας και συνεργαζόμαστε μαζί του, γιατί στόχος είναι κάτι που θα κάνει το Υπουργείο, να μην το κάνουμε κι εμείς, αλλά να κάνουμε κάτι άλλο που δεν έχει προβλέψει», υπογραμμίζει.
Το 9ο Δημοτικό Σχολείο Κομοτηνής στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα Discovery Space
Το σχολικό πλανητάριο που έχει δημιουργηθεί από παιδιά για παιδιά και είναι επισκέψιμο από μαθητές άλλων σχολείων και οικογένειες, στοχεύει να αποτελέσει κόμβο έρευνας, καινοτομίας και διάχυσης της Αστρονομίας σε Σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης μέσω της διαδικτυακής χρήσης των τηλεσκοπίων του Αστεροσκοπείου του Σκίνακα.
Συγκεκριμένα, το σχολείο, συμμετέχει στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα Discovery Space (D-Space) και ανήκει στο δίκτυο σχολείων «Κόμβων Έρευνας, Καινοτομίας και Διάχυσης της Αστρονομίας σε Σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης μέσω της διαδικτυακής χρήσης των τηλεσκοπίων του Αστεροσκοπείου του Σκίνακα» σύμφωνα με την 3η Προκήρυξη δράσης του ΕΛ.Ι.Δ.Ε.Κ. (Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας). Με χρηματοδότηση του ΕΛ.Ι.Δ.Ε.Κ .και την υποστήριξη του ΙΑ-ΙΤΕ (Ινστιτούτο Αστροφυσικής - Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας) https://d-space.gr/ .
Φωτογραφίες: Μαζί για το Παιδί