Την υψηλότερη επίπτωση και θνησιμότητα εμφανίζει ο καρκίνος του πνεύμονα στην Ελλάδα, μεταξύ των υπόλοιπων τύπων καρκίνου και αποτελεί την τρίτη αιτία θανάτου στη χώρα μας.
Ο καρκίνος του πνεύμονα συνεχίζει να παραμένει σε χαμηλά επίπεδα 5ετούς επιβίωσης που κυμαίνονται στο 20% σε σχέση με τους υπόλοιπους τρεις πιο συχνούς καρκίνους (μαστό, παχέος εντέρου και προστάτη).
Η Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδος (ΕΟΠΕ), θέτει στο επίκεντρο σημαντικά ζητήματα αναφορικά με την ανάπτυξη αποτελεσματικών στρατηγικών πρόληψης, πρώιμης διάγνωσης και διαχείρισης της νόσου, με τον κάθε άξονα να συνοδεύεται από συγκεκριμένες δέσμες δράσεων και στόχους.
H Ελλάδα έχει δημοσιεύσει στο παρελθόν δυο σχέδια δράσης για τον καρκίνο (2008-2012 και 2011-2015), ενώ δεν έχει σχεδιαστεί ποτέ στοχευμένο σχέδιο δράσης για τον καρκίνο του πνεύμονα, υπογραμμίζει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της ΕΟΠΕ Ιωάννης Μπουκοβίνας. Σημειώνει, επίσης, τις αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 στην παροχή υπηρεσιών ογκολογικής περίθαλψης. Όπως αναφέρει, από μελέτες στην Ισπανία έχει μειωθεί ο αριθμός των πρωτοδιαγνωσμένων καρκίνων του πνεύμονα έως 40%. Ακόμη φαίνεται ότι οι ασθενείς έρχονται σε καθυστερημένο στάδιο. Η θεραπεία τους έχει επηρεαστεί, κυρίως η χειρουργική και οι συστηματικές θεραπείες, όπως η ανοσοθεραπεία.
Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον καρκίνο του πνεύμονα
Η Εταιρεία Ογκολόγων-Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ) ανέλαβε πρωτοβουλία για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης κατά του καρκίνου του πνεύμονα (2021-2026) , που θα έχει ως στόχο, λιγότερους ασθενείς στην Ελλάδα με καρκίνο του πνεύμονα, περισσότερους ασθενείς που να επιβιώνουν και καλύτερη εμπειρία για τους ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα και τους φροντιστές τους.
Ο κ. Μπουκοβίνας εξηγεί γιατί η ΕΟΠΕ εστιάζει στον καρκίνο του πνεύμονα. Εκτός από την υψηλή επίπτωση της νόσου στην Ελλάδα, σημειώνει ότι η είσοδος νέων ογκολογικών θεραπειών, η μείωση του καπνίσματος και η έγκαιρη διάγνωση έχουν οδηγήσει σε σημαντικές μειώσεις του αριθμού των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα. Ως εκ τούτου λαμβάνοντας υπόψη το υψηλό φορτίο της νόσου, το υψηλό ποσοστό καπνιστών και τη γήρανση του πληθυσμού ο καρκίνος του πνεύμονα αναδεικνύεται ως σημαντική υγειονομική προτεραιότητα για τη χώρα και χρήζει ενός οργανωμένου σχεδίου αντιμετώπισης.
Βασικοί άξονες του Εθνικού Σχεδίου Δράσης
Ο πρόεδρος της ΕΟΠΕ, επισημαίνει ότι μέσα από ένα οργανωμένο σχέδιο δράσης επενδύοντας στην πρόληψη, στη διάγνωση και στη διαχείριση του καρκίνου του πνεύμονα η Ελλάδα θα καταφέρει να μειώσει τον αριθμό των θανάτων από καρκίνο προσφέροντας στους ασθενείς και στους φροντιστές τους καλύτερη ποιότητας ζωής σε όλα τα στάδια της νόσου. Σύμφωνα με τον κ. Μπουκοβίνα, κάποιες δράσεις που θα βοηθούσαν για να βελτιωθεί ο βαθμός της πρόληψης, δεδομένου του υψηλού ποσοστού καπνιστών στη χώρα είναι:
- Διενέργεια Πανελληνίας Έρευνας για το Κάπνισμα υπό τον ΕΟΔΥ και πανελλήνια εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού με βάση στατιστικά στοιχεία για την αποφυγή καπνίσματος στα μέσα επικοινωνίας συμπεριλαμβάνοντας και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
- Σχολικά προγράμματα ενημέρωσης για την αποφυγή καπνίσματος στις σχολικές βαθμίδες
- Ενίσχυση ιατρείων διακοπής καπνίσματος και 24ωρη γραμμή υποστήριξης για τη διακοπή καπνίσματος υπό τον ΕΟΔΥ
- Εναρμόνιση με την ανανέωση της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας για τον καπνό και επέκταση των χώρων χωρίς καπνό σε δημόσιους χώρους συμπεριλαμβάνοντας και ηλεκτρονικά τσιγάρα μέχρι το 2023
- Ενεργοποίηση του Εθνικού Προγράμματος Προαγωγής της Σωματικής 'Ασκησης και της Υγιεινής Διατροφής (ΕΠΠΣΑΥΔ) και ένταξη δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την πρόληψη του καρκίνου
- Εκστρατεία ευαισθητοποίησης του κοινού για την υιοθέτηση υγιεινού τρόπου ζωής
- Ανάπτυξη κατευθυντήριων οδηγιών για διατροφή και σωματική άσκηση για την πρόληψη του καρκίνου
Οι προσδοκίες από την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης
Το Σχέδιο Δράσης για τον καρκίνο του πνεύμονα, σύμφωνα με τον κ. Μπουκοβίνα, εστιάζει στα αποτελέσματα που έχουν μεγαλύτερη σημασία για τους ασθενείς και την κοινωνία. Αυτό δεν αφορά μόνο τη βελτίωση της επιβίωσης, αλλά και τη μείωση της συχνότητας εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα και τη βελτίωση της εμπειρίας και της ποιότητας ζωής των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα και των φροντιστών τους. Ο πρόεδρος της ΕΟΠΕ αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τι αναμένεται μέχρι το 2026:
- Μείωση των νέων περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα κατά 10%
- Μείωση της θνησιμότητας από καρκίνο του πνεύμονα κατά 15%
- Αύξηση της 2-ετούς και 5-ετούς επιβίωσης κατά 30%·
- Μείωση Ποσοστού καπνιστών κατά 3% ή ποσοστό καπνιστών στο 20% κατά τον αναμενόμενο μέσο όρο της ΕΕ
- Υψηλό ποσοστό ικανοποίησης των ασθενών >80% σε μελέτη καταγραφής ικανοποίησης
Τρόπος υλοποίησης του Εθνικού Σχεδίου Δράσης
Το Υπουργείο υγείας θα έχει την πολιτική εποπτεία του Εθνικού Σχεδίου Δράσης και θα ελέγχει την οικονομική διαχείριση του Σχεδίου Δράσης. Η Εθνική Επιτροπή για τον Καρκίνο του Πνεύμονα με τον συντονισμό της ΕΟΠΕ θα έχει άμεση συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους και θα λογοδοτεί στον Yπουργείο Υγείας για την πορεία της υλοποίησης του έργου. Η παρακολούθηση και αξιολόγηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης θα γίνεται μέσα από τα εξής βήματα:
- Καταγραφή των επιδημιολογικών δεικτών μέσω των μητρώων και ετήσια δημοσίευση αναφοράς από την Εθνική Ομάδα Καρκίνου του πνεύμονα
- Δημιουργία ενός πίνακα εργαλείων για την παρακολούθηση του Σχεδίου
- Οικονομική ανάλυση για την εκτίμηση του κόστους και των οφελών που σχετίζονται με προγράμματα