Πριν από λίγο καιρό ανακοινώθηκε η πλήρης ψηφιοποίηση της διαδικασίας εισόδου στο γήπεδο ως ένα ακόμα μέτρο για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας στα γήπεδα, καθώς μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό τυχόν ταραξιών και να προσθέσει ένα επιπλέον τεχνολογικό επίπεδο ασφαλείας.
Μια τέτοια καινοτομία με τόσο προφανή πλεονεκτήματα δεν θα πρέπει με κανένα τρόπο να παραγνωρίσει τις σχετικές προκλήσεις. Ποιες είναι αυτές; Η ανάγκη προστασίας των προσωπικών δεδομένων, η ασφάλεια αλλά και η προσβασιμότητα των ψηφιακών αυτών συστημάτων.
Κατ' αρχάς, σε ό,τι αφορά τα προσωπικά δεδομένα, είναι σημαντικό να διασφαλισθεί και να επικοινωνηθεί στους φιλάθλους το εάν και πώς συλλέγονται δεδομένα τους μέσω της διαδικασίας ταυτοποίησης, πού αποθηκεύονται αυτά και ποιος έχει πρόσβαση στις σχετικές βάσεις των ευαίσθητων αυτών στοιχείων. Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες αποκαλύφθηκε ότι
διέρρευσαν στοιχεία διαβατηρίων και συμβολαίων παικτών και προσωπικά δεδομένα ενός τεράστιου αριθμού φιλάθλων, τα οποία διαχειριζόταν η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Αυστραλίας. Η έρευνα έδειξε ότι η διαρροή πιθανότατα προκλήθηκε από ανθρώπινο λάθος, όταν ένας προγραμματιστής άφησε κατά λάθος μια κρίσιμη αναφορά διακομιστή σε κώδικα, προσβάσιμη στο κοινό. Επομένως, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στον τρόπο διαχείρισης αυτών των δεδομένων, ειδικά εάν αυτά γίνουν αντικείμενο ανάλυσης σε συνδυασμό με τον τεράστιο όγκο δεδομένων που θα συλλέγονται από τις κάμερες
Να μην ξεχνάμε επίσης ότι σε κάποιες περιπτώσεις, είτε υπερφόρτωσης του διακομιστή είτε κυβερνοεπίθεσης, το ίδιο το σύστημα ταυτοποίησης μπορεί να αντιμετωπίσει προβλήματα, και αυτό πιθανόν να έχει επιπτώσεις στην ίδια την ομαλή διαχείριση της ροής εισόδου χιλιάδων φιλάθλων εντός ενός περιορισμένου χρόνου λίγο πριν από την έναρξη ενός αγώνα.
Το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι ο τελικός του Carabao Cup στο Γουέμπλεϊ, όπου χιλιάδες οπαδοί της Λίβερπουλ έχασαν τα πρώτα λεπτά του αγώνα καθώς σημειώθηκαν προβλήματα στην ταυτοποίηση των εισιτηρίων εκατοντάδων φιλάθλων, γεγονός που δημιούργησε πανικό. Επομένως, η «ανθεκτικότητα» και αποτελεσματικότητα του νέου αυτού συστήματος, η οποία και θα δοκιμασθεί ιδιαίτερα σε αγώνες με τεράστια προσέλευση, πρέπει να διασφαλιστεί πιλοτικά για να μη δημιουργηθούν φαινόμενα «κρασαρίσματος».
Η προσβασιμότητα των συστημάτων αυτών αποτελεί ένα άλλο ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα στο πλαίσιο της ψηφιακής αυτής μετάβασης. Κάποιοι δεν διαθέτουν smartphone, άλλοι δεν διαθέτουν ψηφιακό πορτοφόλι και άλλοι, απλώς, μπορεί να βρεθούν με αφόρτιστο κινητό στην είσοδο του γηπέδου. Ας μην ξεχνάμε, επίσης, ότι οι φίλοι του ποδοσφαίρου είναι εξ ορισμού πλάσματα της συνήθειας, καθώς μερικοί συλλέγουν αποκόμματα εισιτηρίων για συναισθηματικούς λόγους, άλλοι θέλουν να μεταφέρουν το εισιτήριο σε άλλο μέλος της οικογένειάς τους για κάποιον συγκεκριμένο αγώνα, ενώ άλλοι θεωρούν την είσοδο της τεχνολογίας στα γήπεδα ως μέσο αλλοτρίωσης της ίδιας της κουλτούρας του ποδοσφαίρου.
Επομένως, η ανάγκη διαθεσιμότητας υβριδικών λύσεων θα πρέπει να συζητηθεί διεξοδικά και να αφουγκραστούμε την αγωνία όσων αναπολούν τη χαμένη αυθεντικότητα και αθωότητα του ποδοσφαίρου και ενστερνίζονται πολλά από τα αιτήματα πολλών grassroots κινημάτων against modern football.
Στην Αγγλία, για παράδειγμα, η συγκεκριμένη ψηφιακή μετάβαση δεν έχει γίνει από όλους αποδεκτή, με αποτέλεσμα αρκετοί σύλλογοι της Premier League, με επικεφαλής τη West Ham, να προσφέρουν πλέον την επιλογή εκτύπωσης εισιτηρίων. Η Μάντσεστερ Σίτι, ανταποκρινόμενη στις εκκλήσεις των φιλάθλων της να αρθεί ο ιδιότυπος αυτός ψηφιακός αποκλεισμός, δίνει στους κατόχους εισιτηρίων διάφορες επιλογές παραλαβής εισιτηρίων από το εκδοτήριο εισιτηρίων, είτε τις ημέρες των αγώνων είτε σε καθορισμένες ώρες επτά ημέρες πριν από τον αγώνα και τη δυνατότητα εκτύπωσης εισιτηρίου ή μεταφοράς εισιτηρίου σε λογαριασμό φίλου. Άλλοι σύλλογοι έχουν επίσης απλουστεύσει τις ψηφιακές μεθόδους πρόσβασης, εγκαθιστώντας υποδοχές φόρτισης στο γήπεδο, για να τις χρησιμοποιούν οι οπαδοί σε περίπτωση που τελειώσει η μπαταρία του τηλεφώνου τους.
Σε κάθε περίπτωση, οι ψηφιακές αυτές καινοτομίες αναδεικνύουν άθελά τους μια ακόμα σοβαρή αντίφαση ανάμεσα στον ψηφιακό και τον φυσικό κόσμο, ειδικά στον ελληνικό χώρο: εισάγεται ένα προηγμένο σύστημα ψηφιακής ταυτοποίησης (ακολουθώντας το παράδειγμα προηγμένων ποδοσφαιρικά χωρών) σε γήπεδα, τα περισσότερα εκ των οποίων αδυνατούν να προσφέρουν ακόμα και τις στοιχειώδεις ανέσεις στον Έλληνα φίλαθλο. Μπορεί ψηφιακά να νιώθουμε ότι προσεγγίζουμε τις πρακτικές πιο προηγμένων πρωταθλημάτων, αλλά, δυστυχώς, απέχουμε παρασάγγας από το να θεωρηθεί η επίσκεψη σε ελληνικό γήπεδο οποιασδήποτε κατηγορίας μια ευχάριστη οικογενειακή εμπειρία «ευρωπαϊκού» τύπου. Ας ελπίσουμε, τουλάχιστον, αυτή η πρωτοβουλία να οδηγήσει σε έναν κάποιον «έλεγχο» του τι συμβαίνει εντός γηπέδου, αλλά εάν και αυτή δεν συνδυαστεί με άλλου τύπου μέτρα -εκπαιδευτικού και κοινωνικού κυρίως χαρακτήρα- δεν θα καταφέρει να αναχαιτίσει το αυξανόμενο κύμα βίας που φαίνεται να κατακλύζει γειτονιές, σχολεία και άλλους χώρους μαζικής συνάθροισης.
* O Δρ. Μιχάλης Kρητικός είναι ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ και Επίκουρος Καθηγητής σε θέματα Τεχνητής Νοημοσύνης και Ψηφιακής Μετάβασης στη Σχολή Διακυβέρνησης του Πανεπιστημίου των Βρυξελλών