Για πολλά χρόνια συσσωρεύονταν τα παράπονα των εθελοντών φιλόζωων για την κατάσταση της αστικής πανίδας του Δήμου Αθηναίων, της υπηρεσίας δηλαδή που είναι υπεύθυνη για την διαχείριση των αδέσποτων ζώων στην επικράτειά του.
Είναι προφανές ότι σε έναν διαρκή αγώνα με τον χρόνο, λόγω του υπερπληθυσμού των αδέσποτων σε όλη την Ελλάδα και την ανατροφοδότηση του από νέες εγκαταλείψεις και γέννες αστείρωτων ζώων, υπάρχουν ακόμα σημαντικά βήματα να γίνουν. Όμως η αστική πανίδα έχει γυρίσει σελίδα και τα αποτελέσματα φαίνονται.
«Το Τμήμα Αστικής Πανίδας ασχολείται με τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων του Δήμου Αθηναίων και με τον έλεγχο ευζωίας των δεσποζόμενων ζώων σε συνεργασία με τις Αστυνομικές και Εισαγγελικές Αρχές. Σύμφωνα με το νόμο, οι δήμοι καθίστανται απόλυτοι διαχειριστές των αδέσποτων ζώων συντροφιάς με ανελαστικές δεσμευτικές υποχρεώσεις περισυλλογής, κτηνιατρικής περίθαλψης, σίτισης, φιλοξενίας και προώθηση υιοθεσίας των ζώων που διαβιούν ή περισυλλέγονται εντός των ορίων τους» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Σοφία Αβραμίδου, εντεταλμένη του δήμου για τα ζητήματα αυτά, αναγνωρίζοντας απόλυτα την ευθύνη της ως όργανο της δημοτικής αρχής, αλλά και ως ατόμου.
Οι υπηρεσίες για τα αδέσποτα
Σύμφωνα με τα αρχεία της υπηρεσίας, από τον Οκτώβριο του 2019 έως σήμερα έχουν περισυλλεχθεί 1.191 αδεσποτοι σκύλοι και έχουν πραγματοποιηθεί κτηνιατρικές υπηρεσίες σε 3.800 γάτες. Από τα ζώα αυτά έχουν υιοθετηθεί 791 σκύλοι και 114 γάτες. Αυτό συνεπάγεται ότι εάν οι ιδιοκτήτες ζώων συμπεριφέρονταν υπεύθυνα, ο πληθυσμός των σκύλων που ζουν στο δρόμο θα μπορούσε να εξαλειφθεί και οι αποικίες των γατών να τεθούν υπό έλεγχο, συμβάλλοντας πρώτα και κύρια στην μακροζωία και την ευζωία των ίδιων των ζώων.
Όμως η κ. Αβραμίδου αποκαλύπτει ότι η συνδρομή της υπηρεσίας επεκτείνεται και σε πιο ασυνήθιστα αιτήματα καθώς, «σε καθημερινή βάση δεχόμαστε αιτήματα για απεγκλωβισμούς ζώων διαφόρων ειδών (περιστέρια, κουνέλια, γάτες, σκύλοι, πτηνά όπως παπαγάλοι-γεράκια- γλάροι, ινδικά χοιρίδια κα), εκτελούμε εισαγγελικές παραγγελίες, πραγματοποιούμε αυτοψίες μετά από αίτημα της Διεύθυνσης Υγιεινής της Περιφέρειας, συνδράμουμε σε αυτοψίες με σκοπό των έλεγχο της ευζωίας των δεσποζόμενων ζώων και εκτελούμε εισαγγελικές εντολές για την οριστική ή προσωρινή αφαίρεση δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς ή και παραγωγικών ζώων όπως κότες από παράνομους πλανόδιους πωλητές». Φαίνεται πως τα ζώα του δήμου της Αθήνας έχουν πλέον βρει έναν σύμμαχο στην Πολιτεία, στοιχείο καθόλου αυτονόητο.
Επιπλέον, υπάρχει πια ο «Σωκράτης», το καταφύγιο αδέσποτων σκύλων στο Βοτανικό. Πήρε το όνομά του από τον σκύλο Σωκράτη που ζούσε στο κέντρο της Αθήνας και τον οποίο σκότωσε επίτηδες κάποιος περνώντας από πάνω του με φορτηγάκι. Το καταφύγιο ονομάστηκε έτσι γιατί αυτό σημαίνει αδέσποτη ζωή, ο κίνδυνος, ανά πάσα στιγμή. Ακόμα, έχει δημιουργηθεί ένας άτυπος χώρος προσωρινής φιλοξενίας αδέσποτών γατών (επί της οδού Μεσογείων και Τρικάλων).
Φιλοξενία για αδέσποτα ζώα
«Τόσο ο χώρος του καταφυγίου, (που φιλοξενούνται 100 σκύλοι), όσο και του γατώνα (που φιλοξενούνται 78 γάτες) είναι χώροι επισκέψιμοι από εθελοντές, είτε ως μεμονωμένα άτομα, είτε ως ομάδες (πχ εθελοντικές ομάδες εταιρειών, πρόσκοποι), είτε από εκπαιδευτικές μονάδες όλων των βαθμίδων (προνήπια έως φοιτητές). Παράλληλα, πραγματοποιούνται εκδηλώσεις με σκοπό την προώθηση των υιοθεσιών των ζώων και την καλλιέργεια της φιλοζωίας στη συνείδηση των πολιτών» σημειώνει η κ. Αβραμίδου, προσθέτοντας ότι «οι χώροι αυτοί είναι ανοιχτοί στο κοινό σε καθημερινή βάση ανεξαρτήτως αργιών, προκειμένου να καθίστανται επισκέψισμοι σε όσο το δυνατό περισσότερα άτομα, τα οποία εργάζονται σε διάφορα ωράρια ή έχουν άλλες υποχρεώσεις και με τον τρόπο αυτό καταφέραμε να υιοθετηθεί αυτός ο μεγάλος αριθμός αδέσποτων ζώων.
Ακόμα, τα ζώα είναι έμβιοι οργανισμοί που χρειάζονται φροντίδα σε 24ωρη βάση, σίτιση, καθαρισμό, φαρμακευτική περίθαλψη. Οι χώροι είναι πάντα καθαροί και φροντισμένοι και δεχόμαστε συγχαρητήρια για την φυσική και θρεπτική κατάσταση όλων των αδέσποτων του Δήμου μας» όπως μπορεί να διαπιστώσει οποιοσδήποτε απλά χτυπήσει την φιλόξενη πόρτα των δύο καταφυγίων.
Οι αδέσποτοι σκύλοι πια σπανίζουν στο κέντρο. Στο Σύνταγμα, στο Ζάππειο, στο ιστορικό κέντρο και αυτό είναι καλό. Από την εμπειρία τους τα φιλοζωικά σωματεία εκτιμούν ότι ο χρόνος ζωής ενός αδέσποτου ζώου είναι κατά μέσο όρο τα δύο χρόνια. Μετά χάνεται διότι, παρά την αντίθετη φημολογία, όχι δεν διαθέτει εργαλεία ή ένστικτα επιβίωσης σε μια μεγαλούπολη, ούτε καν στην εξοχή.
Συν τοις άλλοις, συχνά παραλείπεται μια σημαντική λέξη. Δεν πρόκειται για «αδέσποτα ζώα» αλλά για «αδέσποτα ζώα συντροφιάς», σε αντιπαραβολή προς τα παραγωγικά ζώα. Δηλαδή, είναι κοινωνικοί οργανισμοί, εξημερωμένοι που έχουν ανάγκη την παρουσία του ανθρώπου, την συντροφιά. «Δεν θεωρούμε πολιτισμό της ύπαρξη αδέσποτων ζώων στην πόλη, είναι γεγονός ότι η αδέσποτη ζωή ελλοχεύει κινδύνους για την δημόσια υγεία, αλλά και για τα ζώα αφού η ζωή στους δρόμους είναι κατά κανόνα "σύντομη" και δύσκολη. Έχουμε τοποθετήσει ταΐστρες για αδέσποτες γάτες σε 30 σημεία του Δήμου και ποτίστρες σε 147 σημεία, οι οποίες τροφοδοτούνται από συνεργεία του Δήμου μας» υπογραμμίζει η κ. Αβραμίδου.
Όπως λέει η ίδια, η υπηρεσία δέχεται καθημερινά «πλήθος τηλεφωνημάτων, αιτήματα μέσω email, από τις σελίδες της Αστικής Πανίδας στα μέσα μαζικής δικτύωσης και γίνεται πλήρης καταγραφή όλων των αιτημάτων που αφορούν τους αδέσποτους σκύλους και τις γάτες, με ιστορικό από την περισυλλογή μέχρι την περίθαλψή τους, ενώ πραγματοποιείται αλληλογραφία με φορείς και ιδιώτες». Συνήθως, αυτοί που απευθύνονται στην αστική πανίδα είναι φιλόζωοι, όμως, δυστυχώς, δεν λείπουν και άνθρωποι εχθρικοί προς τα ζώα. «Όλοι αντιμετωπίζονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ώστε να μην υπάρχουν εντάσεις» σημειώνει η εντεταλμένη του δήμου, γεγονός εξαιρετικά σημαντικό διότι τον λογαριασμό τον πληρώνουν τα αδέσποτα σε μια σύγκρουση με κάποιον που είναι αρνητικός απέναντί τους. Η κ. Αβραμίδου διευκρινίζει, επίσης, ότι και «η παθητική κακοποίηση των ζώων αποτελεί πλέον ποινικό αδίκημα και όχι πλημμέλημα».
Όταν η Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων έγινε μια μεγάλη γιορτή στο Σύνταγμα
Γαϊδούρια, άλογα, άλογα θεραπευτές, σκύλοι, γάτες, κουνέλια, κι άλλα γαϊδούρια, αετοί και κουκουβάγιες, ζώα με ειδικές ανάγκες, ζώα για ανθρώπους με ειδικές ανάγκες, σκύλοι διασώστες, τετράποδοι προς αναζήτηση υιοθεσίας βρέθηκαν είτε αυτοπροσώπως, είτε μέσω των εθελοντικών ομάδων που νοιάζονται για αυτά στο Σύνταγμα, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων στις 8 Οκτωβρίου. Παρών ήταν και ο δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης, ο οποίος μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, και του οποίου η πρώτη παρότρυνση ήταν «να νιώσουν όλοι και όλες τη χαρά της υιοθεσίας ενός ζώου».
«Θέλω να πω ένα πάρα πολύ μεγάλο ευχαριστώ, όχι μόνο στους ανθρώπους του δήμου Αθηναίων, αλλά και σε όλους τους εθελοντές που πλαισιώνουν την προσπάθεια μας. Το μήνυμα που θέλουμε να στείλουμε είναι ξεκάθαρο. Καλούμε όλους, όλες να γίνουν σύμμαχοι των ζώων, είτε είναι γάτες και σκύλοι, είτε ανήκουν σε κάποιο άλλο είδος» υπογράμμισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Μπακογιάννης. Η πραγματικότητα είναι ότι στην πόλη συχνά παρατηρούνται εγκαταλείψεις λιγότερο συνηθισμένων ζώων, όπως τα κουνέλια, τα οποία πέφτουν και θύματα κακοποίησης. Αναφερόμενος στον αριθμό των ζώων που από το 2019 έχουν γίνει «μέλη οικογενειών και έχουν βρει σπίτι μέσα από τις υπηρεσίες του δήμου, ξεκινώντας από το καταφύγιο του Σωκράτη» ο δήμαρχος Αθηναίων τόνισε ότι «συνεχίζουμε διότι η φροντίδα των ζώων είναι ένδειξη πολιτισμού».
Ως προς τα επόμενα βήματα της δημοτικής αρχής, ο επόμενος στόχος είναι το δημοτικό κτηνιατρείο, το οποίο θα εξυπηρετεί τις ανάγκες του αδέσποτου πληθυσμού αλλά και των πολιτών της Αθήνας που έχουν ή φροντίζουν ζώα. «Από την πρώτη στιγμή, είχαμε έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό. Πρώτον, έπρεπε να γίνει το καταφύγιο του Σωκράτη. Ήταν μια ντροπή το καταφύγιο του δήμου όπου κυριολεκτικά, όχι μεταφορικά, κολυμπούσαν τα σκυλιά με την πρώτη βροχή. Πλέον, είμαστε πάρα πολύ υπερήφανοι για το αποτέλεσμα. Δεύτερον, έπρεπε να τρέξει αποτελεσματικά το πρόγραμμα των υιοθεσιών, και με βάση το καταφύγιο, και με βάση την ψηφιακή πλατφόρμα https://animalscityofathens.gr. Και τώρα, ελπίζουμε ότι το δημοτικό κτηνιατρείο θα λειτουργήσει μέχρι το καλοκαίρι, ώστε να τα κάνουμε όλα πιο εύκολα και βατά, ακριβώς για να μπορέσουμε να ενεργοποιήσουμε και να κινητοποιήσουμε περισσότερες δυνάμεις μέσα στην πόλη» κατέληξε ο κ. Μπακογιάννης.
Βεβαίως, το επόμενο σημαντικό αίτημα της φιλοζωικής κοινότητας, όπως διατυπώθηκε και στον ίδιο από σωματεία στο Σύνταγμα, είναι να λειτουργήσει το σύστημα «traces» ώστε να μπορούν με ασφάλεια και απολύτως ελεγχόμενα να ταξιδέψουν αδέσποτα ζώα στο εξωτερικό, στις μόνιμες οικογένειες τους, αφού πλέον έχει καταρριφθεί πλήρως αλλά και δικαστικά οποιοσδήποτε μύθος αφορά τις υιοθεσίες σε άλλα κράτη. Έως τότε, όπως σημείωσε ο κ. Μπακογιάννης «οι περίπου 1.200 υιοθεσίες που έχουν γίνει από το 2019 είναι ένα μήνυμα εξαιρετικά αισιόδοξο, εξαιρετικά ελπιδοφόρο και μακάρι να συνεχίσουμε πάρα πολύ καλά».