Είναι ένα από τα θρυλικά ονόματα της νέας εποχής ο Τόμας Χέντρικ Ιλβες: ο πρόεδρος με τα χρωματιστά παπιγιόν που έκανε την Εσθονία, ψηφιακό κράτος πρότυπο, αντικείμενο μελέτης και μίμησης. Τώρα, αναλαμβάνει να οδηγήσει την Ελλάδα στη δική της ψηφιακή επανάσταση, ως σύμβουλος του Κυριάκου Πιερρακάκη.
Μπορεί να μην είναι ένα όνομα γνωστό στο πανελλήνιο, αλλά για τους γνώστες των ζητημάτων ψηφιακής ανάπτυξης, αρκεί το άκουσμα του ονόματος Τόμας Χέντρικ Ιλβες για να νιώσουν ανατριχίλα. Ο επί δέκα χρόνια πρόεδρος της Εσθονίας (2006-2016), της μικρότερης χώρας της Βαλτικής, κατόρθωσε να μεταμορφώσει τη χώρα σε ένα απολύτως ψηφιακό κράτος, προκαλώντας τον θαυμασμό ακόμα και ισχυρών οικονομικών δυνάμεων.
Ε-stonia και ουραγοί: Το στοίχημα του Πιερρακάκη
Ο τρόπος που τα κατάφερε αποτελεί case study, θέμα πανεπιστημιακών διαλέξεων, εργαστηρίων και εντατικών σεμιναρίων και μελέτης σε πολλές κυβερνήσεις ανά τον κόσμο. Aρκεί να αναλογιστεί κάποιος το εξής: Σήμερα, το 99% των υπηρεσιών του Δημοσίου στην Εσθονία παρέχονται on-line και έτσι συχνά το λογοπαίγνιο με το όνομα της χώρας είναι το προφανές e-stonia. Kαι όμως, ως τα μέσα της δεκαετίας του ‘90 δεν υπήρχαν καν ψηφιακά δεδομένα πολιτών στη χώρα, δεν υπήρχε καν πρόσβαση στο ίντερνετ για τον γενικό πληθυσμό.
Το παράδειγμα της Εσθονίας και του Ιλβες γνωρίζει, έχει μελετήσει εξαντλητικά και έχει διδάξει ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης. Καθόλου τυχαία αποφάσισε να του ζητήσει να βοηθήσει την Ελλάδα να σταματήσει να είναι ουραγός και από την 26η στις 28 χώρες μέλη της Ευρώπης να κατορθώσει μέσα σε τέσσερα χρόνια να βρεθεί στον μέσο όρο. Ενα άλμα, ένα μικρό θαύμα που μπορεί να επιτευχθεί χάρη και στη νέα επιτροπή με Έλληνες και σημαντικά διεθνή ονόματα που δημιουργεί ο Πιερρακάκης. Το πρώτο που ανακοινώθηκε είναι αυτό του Ιλβες. Και ναι, ο πρώην πρόεδρος της Εσθονίας θα έχει άμισθη θέση. Αναμένεται μάλιστα ως το τέλους του έτους να κάνει και την πρώτη του επίσκεψη στην Ελλάδα -διότι προφανώς, μιλώντας για ψηφιακή επανάσταση, οι συζητήσεις έχουν ήδη συζητήσει και είναι διεξοδικές.
Πολιτική βούληση ή πώς ο Πιερρακάκης πρέπει να σπάσει αυγά
Οι προσδοκίες που έχει το υπουργείο για τη συνδρομή του είναι υψηλές, λόγω των αποτελεσμάτων που έχει φέρει: σήμερα στην Εσθονία το 50% των πολιτών ψηφίζουν on-line, ενώ η διαλειτουργικότητα του Δημοσίου έχει επεκταθεί και στον ιδιωτικό τομέα. Η τεχνολογία έχει συντελέσει σημαντικά στη μείωση των οδικών ατυχημάτων στη χώρα, καθώς και στην άμεση αντιμετώπιση των περιστατικών. Οι κλήσεις άμεσης ανάγκης απαντώνται εντός 10 δευτερολέπτων, ενώ οι υπηρεσίες είναι σε θέση να εξακριβώσουν στο 35% των περιπτώσεων την γεωγραφική θέση του καλούντος με ακρίβεια 5 μέτρων.
Oταν ρωτάνε τον ίδιο πότε μια χώρα είναι ώριμη για να προχωρήσει στην ψηφιακή της επανάσταση απαντά «όταν θα υπάρχει η πολιτική βούληση για να το κάνει. Στην αρχή μπορεί κάποιοι να αντιδράσουν μέχρι να νιώσουν την μεγάλη αλλαγή. Το σημαντικό είναι να μην χάσεις την πολιτική βούληση σου και να συνεχίσεις την στρατηγική σου», λέει. Το σίγουρο είναι ότι θα σπάσουν πολλά αυγά και στην Ελλάδα, όμως η ομάδα του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης νιώθει τυχερή που θα έχει δίπλα της τον Ιλβες σε αυτή την αποστολή.
Στο Νιου Τζέρσεϊ με το βαν ακούγοντας Eagles
Ο πολιτικός που ασχολήθηκε με τη ψηφιακή επανάσταση και τη δημιουργία της πρώτης ψηφιακής δημοκρατίας, που επένδυσε πολιτικά και επιστημονικά σε αυτή την χωρίς σύνορα επικράτεια, είναι ένας άνθρωπος που έζησε από την πρώτη του ανάσα ως πολίτης του κόσμου. Γεννήθηκε στην Στοκχόλμη, αφού οι γονείς του εγκατέλειψαν την Εσθονία κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ η γιαγιά του έχει καταγωγή από την Αγία Πετρούπολη. Οι Ρώσοι κατάσχεσαν την φάρμα των 83 εκταρίων που ανήκε στην οικογένειά του Ιλβες από το 1793.
Σύντομα μετά την Στοκχόλμη βρέθηκαν στη Νέα Υόρκη, συγκεκριμένα σε ένα καταπράσινο δρόμο του Νιου Τζέρσεϊ όπου ο Τόμας μεγάλωσε σαν αμερικανός έφηβος: μακριά μαλλιά, τζιν παντελόνια που δεν έβγαιναν από πάνω του, μια από νωρίς ιδιαίτερη αίσθηση της μόδας αφού φορούσε σχεδόν πάντα τουίντ σακάκια. Οδηγούσε το βαν των γονιών του και λάτρευε τη μουσική, ήταν από τους πρώτους στις ΗΠΑ που ανακάλυψαν το συγκρότημα Eagles και έπαιζε διαρκώς τους δίσκους του.
Οταν του κήρυξε κυβερνοπόλεμο ο Πούτιν
Σπούδασε ψυχολογία στο Columbia όπου εργάστηκε και ως επιστημονικός συνεργάτης, έκανε μεταπτυχιακά στο πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια και διδακτορικό στο Βανκούβερ. Αγαπά και γνωρίζει σε βάθος τις τέχνες, έχει εξαιρετικά δυναμική παρουσία στο Twitter, έχει κάνει τρεις γάμους και έχει τέσσερα παιδιά. Ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία, ακολούθησε καριέρα διπλωμάτη σε Ουάσιγκτον, Μεξικό και Καναδά και διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών και Ευρωβουλευτής της Εσθονίας.
Οπως έχει δηλώσει ο ίδιος στο Forbes, ο λαός του εμπιστεύεται το ψηφιακό σύστημα το οποίο παραμένει ανεξάρτητο από την αλλαγή των πολιτικών ηγεσιών. «Το αντιμετωπίζουμε ως μια καλοσχεδιασμένη μορφή διοίκησης. Είναι απολύτως αποσυνδεμένο τον εκάστοτε πρωθυπουργό και πρόεδρο».
Ομως αυτό για το οποίο απόκτησε τη δική του σελίδα στην παγκόσμια ιστορία είναι η ψηφιακή επανάσταση που έφερε στην Εσθονία, σε ένα χώρο πραγματικά παρθένο που αναμόρφωσε ριζικά. Ελάχιστοι ανά τον κόσμο γνωρίζουν όσο αυτός τα θέματα κυβερνοασφάλειας, αφού το 2007 κλήθηκε να αντιμετωπίσει μαζική κυβερνοεπίθεση στη χώρα του, την οποία πολλοί, και ο ίδιος, αποδίδουν στον Πούτιν. Κέρδισε αυτόν τον κυβερνοπόλεμο και εντωμεταξύ ανάπτυξε και εφάρμοσε ριζοσπαστικές ιδέες για την τεχνολογία και την ψηφιακή ανάπτυξη.