Οι οικονομίες μας και η κοινωνική τους οργάνωση βασίζονται στην άφθονη ενέργεια. Η ενεργειακή αφθονία ήταν η προϋπόθεση της ευημερίας που επέτρεψε, πολύ περισσότερο από κάθε ιδεολογία, την απαραίτητη για τις δημοκρατίες κοινωνική ειρήνη για πρόοδο και η ευημερία. Ολες οι κατακτήσεις της νεότερης εποχής βασίστηκαν στο γεγονός ότι οι φτωχοί έγιναν πολύ πλουσιότεροι. Οι ανισότητες μειώθηκαν γιατί οι μάζες των ανθρώπων απέκτησαν πρόσβαση, στις ανέσεις και στον ελεύθερο χρόνο.
Η επανάσταση που έφερε η ενέργεια είναι η δυνατότητα να εκτελούνται εργασίες με φθηνή ενέργεια, οι οποίες χρειαζόταν τεράστιες εργατοώρες για να γίνουν χειροκίνητα. Ουσιαστικά η πρόσβαση σε άφθονη ενέργεια καθορίζει τον τρόπο με τον οποίον κάνουμε την εργασία μας, καθορίζει πώς λειτουργεί η κοινωνία, πώς πληρωνόμαστε, τι ύψους μισθούς λαμβάνουμε, τι κέρδη έχουμε και πόσο φθηνά αγαθά και υπηρεσίες απολαμβάνουμε. Οι μισθοί και τα κέρδη είναι σε μεγάλο βαθμό συνάρτηση της αύξησης της παραγωγικότητας που επιφέρουν τα μηχανήματα που χρειάζονται ενέργεια για να λειτουργήσουν. Στις ΗΠΑ καταναλώνονται 50 φορές περισσότερα αγαθά σε σχέση με 200 έτη πριν χάρη στην ενέργεια που κινεί τα τεχνολογικά επιτεύγματα της ανθρωπότητας, τα οποία εξοικονομούν κόστος και παρέχουν ανέσεις και ελεύθερο χρόνο στους πολίτες.
Σήμερα όμως το τέλος της άφθονης ενέργειας και κυρίως της φθηνής ενέργειας, απειλεί να τινάξει τα πάντα στον αέρα. Η μετάβαση προς την πράσινη ενέργεια, η οποία είναι καθοριστικής σημασίας για την προστασία του οικοσυστήματος μας, «σκόνταψε» στην αδυναμία να προβλεφθεί ότι θα εκτοξευόταν η ζήτηση του φυσικού αερίου. Η ζήτηση για φυσικό αέριο εκτοξεύθηκε και έγινε αισθητή από το 2021, επειδή η ηλιακή και αιολική ενέργεια,δεν παράγουν σε σταθερές ποσότητες ηλεκτρική ενέργεια όλο το 24ώρο, όπως παραγόταν από τα συμβατικά καύσιμα (πετρέλαιο, άνθρακας, αέριο κλπ). Άρα τις ώρες χωρίς ηλιοφάνεια και άνεμο, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έπρεπε να καλύπτεται από το φυσικό αέριο, του οποίου η τιμή το 2013 (8,5$) ήταν 14 φορές μικρότερη από του πετρελαίου (120$). Σήμερα είναι πάνω από 10 φορές υψηλότερη από το 2013. Όσο προχωρούσε η μετάβαση προς την πράσινη ενέργεια, η ζήτηση φυσικού αερίου αυξανόταν για να αναπληρώνεται η ζητούμενη ποσότητα ρεύματος που αδυνατούσαν να παράγουν οι ανανεώσιμες πηγές κατά την μη συνεχή λειτουργείας τους. Η χώρα μας παρήγαγε το 2010 το 54% του ηλεκτρικού ρεύματος από το λιγνίτη, και το 2021 το 6%.
Υπήρξε επίσης αδυναμία να προβλεφθεί ότι οι ζητούμενες ποσότητες δεν θα επαρκούσαν να καλύψουν ούτε καν την ζήτηση πριν την μετάβαση στην πράσινη ενέργεια. Οστιγματισμός του φυσικού αερίου ότι δεν ανήκει στις πράσινες ενέργειες, είχε ως αποτέλεσμα να μην θεωρείτε πράσινη επένδυση. Έτσι την τελευταία 15 πενταετία επενδύσεις πάνω από 1 τρις σε συμβατικές πηγές ενέργειες δεν πραγματοποιήθηκαν με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολύ λιγότερες παραγόμενες ποσότητες από αυτές που ζητούνταικαι αδυναμία κάλυψης της ζήτησης.
Ήταν ο τέλειος συνδυασμός για να εκτοξεύσει τις τιμές τις ενέργειας όπως έγινε και στην πετρελαϊκή κρίση του 1973, να δημιουργηθεί πληθωρισμός κόστους παραγωγής, στασιμοπληθωρισμός, ύφεση και μακροχρόνια καχεκτική ανάπτυξη που γίνονται ολοένα και πιο αισθητά σε πολλές χώρες.
Τα αποθέματα μας μπορούν να συμβάλουν στην αύξηση των παραγόμενων ποσοτήτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να μειωθούν οι τιμές της ενέργειας. Τα αποθέματα μας αν και δεν μπορούμε να κάνουμε ασφαλείς εκτιμήσεις, με ένα συντηρητικό υπολογισμό ανέρχονται σε τουλάχιστον 70 δις κ.μ. νότια-δυτικά της Κρήτης, στο Ιόνιο αλλά και σε άλλες περιοχές. Η εξόρυξη των φυσικού αερίου σε ευρωπαϊκό έδαφος με βάση της ευρωπαϊκές προδιαγραφές θα προστατεύσει πολύ περισσότερο το περιβάλλον σε σχέση με το εισαγόμενο αέριο που παράγεται σε άλλες χώρες όπου η προστασία του περιβάλλοντος δεν λαμβάνεται καθόλου υπόψη.
Η εξόρυξη των ενεργειακών μας αποθεμάτων θα συμβάλει:
1) στην μείωση της απώλειας σημαντικών χρημάτων για την εισαγωγή περίπου 6-7 δις κ.μ. φυσικού αερίου και την παροχή άφθονης ενέργειας.
2) στην μείωση των απωλειών από την συναλλαγματική διαφορά με το δολάριο, όπου το ευρώ έχει υποτιμηθεί κατά 20% περίπου από πέρυσι.
3) μείωση της εξάρτησης από τον υπάρχοντα αγωγό φυσικού αερίου που περνά από μη φιλικές χώρες.
4) προμήθεια ενέργειας σε πολύ μειωμένη τιμή λόγω εγχώριας παραγωγής και μικρότερου κόστους μεταφοράςπράγμα απαραίτητο για την ενεργειακή ανάπτυξη.
5) αύξηση του ΑΕΠ καθώς η φθηνή ενεργειακή πηγή θα συμβάλει στην υγειή οικονομική ανάπτυξη.
6) συμβολή στην απασχόληση με πολύ υψηλούς μισθούς και στην επιστροφή νέων που έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό.
7) Ισχυροποίηση της γεωπολιτικής θέσης της χώρας ενόψει των απειλών που δέχεται η χώρα και παράλληλα άσκηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων νότια της Κρήτης σε οριοθετημένες ΑΟΖ.
Το φυσικό αέριο αναγκαστικά θα χρησιμοποιηθεί για να καλύπτει τα κενά των ανανεώσιμων πηγών όταν δεν παράγουν λόγω καιρικών συνθηκών (για αυτό πρόσφατα η Ε.Ε. το χαρακτήρισε βιώσιμο καύσιμο). Πρέπει όμως για να ξαναδώσουμε ελπίδα στον κόσμο να του παρέχουμε φθηνή ενέργεια. Δυστυχώς οι ανανεώσιμες πηγές εάν δεν επιδοτούνται με τα λεφτά των φορολογουμένων, δεν είναι οικονομικά βιώσιμες απαιτούν να επενδυθούν τεράστια κεφάλαια ν και δεν οδηγούν σε φθηνή ενέργεια.
Το πρόβλημα αυτό και το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής κατά το ποσοστό που οφείλεται στην ατμοσφαιρική ρύπανση,θα λυθεί με την εμφάνιση της νέας πηγής ενέργειας της πυρηνικής σύντηξης (fusion) περίπου το 2040 η οποία θα χρειαστεί περίπου 20 χρόνια για να γίνει κύρια πηγήενέργειας.
Ατσαλάκης Γιώργος, Αναπληρωτής Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης