Δίκοπο μαχαίρι η περιβόητη συμφωνία της EE με τις χώρες Mercosur, δηλαδή τις Αργεντινή, Βραζιλία, Παραγουάη και Ουρουγουάη, μεταξύ άλλων για τη φέτα.
Από τη μια, ανοίγει ο δρόμος- και για τους Έλληνες παραγωγούς- σε μια αγορά 284 εκατομμυρίων ανθρώπων και καταργούνται δασμοί που βάραιναν με πάνω από 4 δισ ευρώ τις εξαγωγές ευρωπαϊκών προϊόντων. Από την άλλη, παρά τη γενική διακήρυξη για την προστασία 350 ευρωπαϊκών τροφίμων με γεωγραφικό προσδιορισμό, τα παραρτήματα της συμφωνίας αποκαλύπτουν ότι υπάρχουν πολλές “γκρίζες” ζώνες, όπου μπορεί να βρει κανείς και την ελληνική φέτα, όπως προκύπτει από το σχετικό έγγραφο που φέρνει στο φως της δημοσιότητας το iefimerida.
Η πρόβλεψη για τη φέτα
Οι μάχες που έχουν δοθεί για την προστασία της φέτας είναι γνωστές, όπως επίσης και το πόση ζημιά κάνουν σε αυτό το μοναδικό, ελληνικό αγροτικό προϊόν οι περιπτώσεις νοθείας που αποκαλύπτονται ειδικά σε χώρες- προορισμούς. Γνωστές είναι, επίσης, οι τριβές που
προκάλεσε η συμφωνία ΕΕ- Καναδά, η οποία επί της ουσίας άφησε απροστάτευτη τη φέτα στον αθέμιτο ανταγωνισμό από άλλα λευκά τυριά που πλασάρονται ως “φέτα” στην καναδική αγορά. Το γεγονός ότι η ελληνική φέτα έχει αρχίσει να κερδίζει μεγαλύτερο μερίδιο στις επιλογές των Καναδών καταναλωτών, λόγω των ποιοτικών της χαρακτηριστικών, δεν αναιρεί την έλλειψη προστασίας.
Με αυτό το δεδομένο, εύλογος είναι ο προβληματισμός για τους αστερίσκους στη συμφωνία ΕΕ- Mercosur, που αφορούν στο καθεστώς προστασίας δεκάδων αγροτικών προϊόντων και τροφίμων, από απομιμήσεις αμφιβόλου ποιότητας. Ειδικά όσον αφορά στην ελληνική φέτα, η σχετική υποσημείωση δεν αφήνει την παραμικρή αμφιβολία για το τι ακριβώς προβλέπει η συμφωνία.
«Η προστασία της γεωγραφικής ένδειξης «Φέτα» δεν εμποδίζει τη συνεχή και παρόμοια χρήση του όρου «Φέτα» από οποιοδήποτε πρόσωπο, συμπεριλαμβανομένων των διαδόχων και εκδοχέων τους, για μέγιστο χρονικό διάστημα 7 ετών από την έναρξη ισχύος της παρούσας συμφωνίας,
υπό την προϋπόθεση ότι κατά την έναρξη ισχύος της παρούσας συμφωνίας έχουν χρησιμοποιήσει την εν λόγω γεωγραφική ένδειξη κατά τρόπο συνεχή όσον αφορά τα ίδια ή παρόμοια εμπορεύματα στη εδάφη της Αργεντινής, της Βραζιλίας και της Ουρουγουάης. Κατά τη διάρκεια αυτών των ετών, η χρήση του όρου «φέτα» πρέπει να συνοδεύεται από ευανάγνωστη και ορατή ένδειξη της γεωγραφικής προέλευσης του εν λόγω προϊόντος».
Τα άλλα προϊόντα
Στη συμφωνία αναφέρονται κι άλλα ελληνικά προϊόντα, με καθεστώς προστασίας, για τα οποία ευτυχώς δεν υπάρχουν “γκρίζες” ζώνες, όπως συμβαίνει με τη φέτα.
Έτσι, για παράδειγμα, η κορινθιακή σταφίδα, η μαστίχα Χίου, ο κρόκος Κοζάνης, διάφορες τοπικές ποικιλίες κρασιών (π.χ. Νεμέα) κλπ, δεν θα έχουν ανταγωνισμό από απομιμήσεις στις χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Από το πολυσέλιδο παράρτημα της συμφωνίας προκύπτει, πάντως, ότι ανάλογη αντιμετώπιση με τη φέτα, έχουν πολλά, γνωστά ευρωπαϊκά προϊόντα, είτε για το σύνολο των χωρών της Mercosur είτε για μεμονωμένες χώρες κι έτσι αναμένεται με ενδιαφέρον να δούμε πώς ακριβώς
θα περάσει από τα Εθνικά Κοινοβούλια η συμφωνία, χωρίς να υπάρξουν αντιδράσεις.
Για παράδειγμα το γαλλικό “Ροκφόρ” θα βρίσκεται επί 7 έτη στην ίδια “γκρίζα” ζώνη με τη φέτα, όπως επίσης το πασίγνωστο γαλλικό κρασί “Μπορντώ”, ενώ ο γεωγραφικός (και ποιοτικός) προσδιορισμός “Σαμπάνια” θα μείνει στη “γκρίζα” ζώνη για μια ολόκληρη 10ετία. Ανάλογοι αστερίσκοι υπάρχουν για την ιταλική “Γκοργκοντζόλα” (για 5 έτη), για το ιταλικό “Πεκορίνο” (7 έτη), το “Προσούτο Πάρμας” (7 χρόνια), το πορτογαλικό “Πόρτο” (7 έτη) κλπ.
Η συμφωνία
Ένα από τα βασικά επιχειρήματα για να “περάσει” η συμφωνία και να καμφθούν οι αντιδράσεις των Ευρωπαίων αγροτών, είναι ότι η Mercosur διαθέτει μεγάλο καταναλωτικό δυναμικό για ευρωπαϊκά προϊόντα υψηλής ποιότητας, όπως κρασιά, τυριά, σοκολάτες και χοιρινό κρέας, τα οποία υπόκεινται σήμερα σε υψηλούς δασμούς:
- Κρασί: 27%.
- Αφρώδεις οίνοι: 20-35%
- Σοκολάτα: 20%
- Ουίσκι και άλλα αλκοολούχα ποτά: 20-35%
- Αρτοσκευάσματα, βάφλες και μπισκότα: 18%
- Κονσερβοποιημένα ροδάκινα: 55%
- Αναψυκτικά: 20-35%.
Η συμφωνία θα καταργήσει αυτούς τους υψηλούς δασμούς και άλλους εμπορικούς φραγμούς, όπως ασαφείς κανόνες και κανονισμούς ή επαχθείς διαδικασίες, έτσι ώστε να είναι ευκολότερο για τους ευρωπαίους παραγωγούς να εξάγουν στη Mercosur.
Από την άλλη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιχειρεί να καθησυχάσει τους φόβους των Ευρωπαίων αγροτών, ότι θα υποστούν αθέμιτο ανταγωνισμό από φτηνότερα προϊόντα (λόγω χαμηλότερου κόστους παραγωγής), για τα οποία συν τοις άλλοις εκφράζονται επιφυλάξεις για τις προδιαγραφές
ασφαλείας (φυτοφάρμακα, αντιβιοτικά, ορμόνες κλπ).
Όπως σημειώνει η Κομισιόν, η συμφωνία ανοίγει την αγορά της ΕΕ σε προϊόντα από τη Mercosur, αλλά περιορίζει τις εισαγωγές από τη Mercosur “ευαίσθητων” γεωργικών προϊόντων, όπως το βόειο κρέας, η αιθανόλη, το χοιρινό κρέας, το μέλι, η ζάχαρη και τα πουλερικά.
Επιπλέον, επισημαίνει ότι η συμφωνία δεν επηρεάζει ούτε υπονομεύει τα υγειονομικά πρότυπα της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, ενώ η ΕΕ διατηρεί το δικαίωμά της να καθορίζει ανώτατα επίπεδα υπολειμμάτων για φυτοφάρμακα, κτηνιατρικά
φάρμακα ή μολυσματικές ουσίες.