Δεν οφείλω να δώσω καμία εξήγηση για τη συναυλία τού Goran Bregovic με την Πάολα, που θα γίνει στα πλαίσια των «Πρεσπών».
Ήδη πάνε πολλά χρόνια που επιχείρησα να τους σμίξω, αλλά ο Covid-19 μού ανέστειλε αυτό που θα συνέβαινε το 2020. Για όσους με ξέρουν, σε όλη μου τη ζωή έχω αποδείξει ότι λατρεύω τους καλλιτέχνες, ότι υπερβάλλω, ότι τους δοξάζω. Ποτέ μου δεν μετάνιωσα γιατί πράγματι δοξάζω οτιδήποτε αγαπώ και οτιδήποτε πιστεύω σε αυτό.
Η σχέση μου με τον Bregovic είναι πολύ παλιά, πολύ παλαιότερη από αυτή που έχω με την Πάολα.
Θα ήταν τέλος της δεκαετίας του '80, λίγο πριν μπω στην πολιτική, που η Ειρήνη Παππά, η καλύτερή μου φίλη, μου είπε «ο Bregovic είναι ο καλύτερος ενορχηστρωτής στον κόσμο». Είχα δει τον «Καιρό των Τσιγγάνων», την υπέροχη ταινία του Εμίρ Κουστουρίτσα, και είχα τότε συγκλονιστεί από το βίαιο τράνταγμα που μου προκάλεσε αυτός ο ιδιοφυής μουσικός. Είδα το «Καλασνίκοφ» και είδα και την «Πριγκίπισσα Μαργκό». Έγινα φανατικός λάτρης του Bregovic. Όσοι ακούν την εκπομπή μου «Οι Κυριακές του πολιτισμού», το γνωρίζουν καλά αυτό εδώ και δέκα χρόνια.
Την Πάολα τη γνώρισα γύρω στα 2019, σε μια παράξενη συνάντηση όπου μεσολάβησε ο Σάκης Ρουβάς, που τότε εμφανιζόταν μαζί της στο ίδιο κέντρο, για να τη γνωρίσω από κοντά. «Σε προειδοποιώ, είναι παράξενη, αλλά είναι ένα ελεύθερο πλάσμα, γοητευτικό, τι κρίμα Γιώργο, που δεν δίνει συνεντεύξεις». Την είδα στην παράσταση και ό,τι συγκρατώ για πάντα στη μνήμη μου ήταν τα χέρια της. Όταν βρέθηκα απέναντί της, με κοίταξε στα μάτια και με ρώτησε «Γιατί θέλετε συνέντευξη από εμένα;». «Γιατί τα χέρια σας έχουν φερσίματα πουλιών και γιατί από τότε που με σαγήνευσε η Μαρινέλλα, κανένα άλλο πλάσμα επί σκηνής δεν με σαγήνευσε όπως απόψε εσείς». Αυτό ήταν. Η συνέντευξη έγινε και δημιούργησε μύριες παρεξηγήσεις. Εγώ είμαι έκτοτε «κρατούμενος» στη «φυλακή» που λέγεται Πάολα. Αλλά είμαι ένας ελεύθερος κρατούμενος... Λέω, σκέφτομαι και κάνω ό,τι θέλω. Μου έχει δοθεί η ευκαιρία να μιλήσω στην τηλεόραση γι’ αυτή, να κάνω δύο πολύκροτες συνεντεύξεις και να την αποκαλέσω το «φλεγόμενο ξίφος» του ελληνικού τραγουδιού. Αυτά για την προϊστορία.
Όμως εδώ και 33 χρόνια είμαι δοσμένος σε μια γυναίκα που όμοιά της δεν έχω γνωρίσει... Μυστηριώδης. Μια επικίνδυνη νεράιδα. Το όνομά της είναι Πρέσπα. Στην Πρέσπα πραγματοποιώ τα όνειρά μου. Ξεκίνησα με τον Μάνο Χατζιδάκι, συνέχισα με τους λατρεμένους καλλιτέχνες, που έχει τόσους πολλούς η χώρα αυτή. Κορύφωσα τα όνειρά μου φέρνοντας στον Άγιο Αχίλλειο όλους τους πρωθυπουργούς από το '70 και μετά, όλους τους Προέδρους της Δημοκρατίας, τους Αρχιεπισκόπους, τον Πατριάρχη, την ανώτατη στρατιωτική ιεραρχία του τόπου Ενωμένους. Ταυτόχρονα, έδινα για πρώτη φορά «φωνή» σε μια όχι απλώς ξεχασμένη περιοχή, αλλά σε μια σφοδρά αδικημένη περιοχή. Η σιγή των συνόρων, το «μετέωρο βήμα» τους, που τόσο έξοχα παρουσίασε ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος, είναι η «Σιγή των Βαλκανίων», ένα από τα σπουδαία συνθετικά έργα του Bregovic.
Επιδόθηκα σε ένα είδος καλλιτεχνικής επιμειξίας, έφερα τον Σαββόπουλο με Τούρκους συναδέλφους του και με χορωδία βουλγάρικη. Έφερα την Ελένη Καραΐνδρου με την κρατική Ορχήστρα. Τον Μίκη να διευθύνει στον Άγιο Αχίλλειο παράνομα (υπήρχε το εμπάργκο τότε), τη Συμφωνική Ορχήστρα του Βελιγραδίου. Τον Θάνο Μικρούτσικο με τη Φαραντούρη. Τους «Αγγελόφωνους» στην παράσταση τα «Βαλκανικά ποδήλατα».
Έφερα την καλύτερη θρησκευτική ρωσική χορωδία από το μοναστήρι Novospassky της Μόσχας, για να τιμήσω τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, που επισκέφθηκε τα ταπεινά χωριά της Πρέσπας. Πιστέψτε με, νομίζω πως έχω το δικαίωμα να επιδιώκω ό,τι αγγίζει το μέλλον της περιοχής μας. Και το δίδυμο Bregovic-Πάολα γραπώνει το μέλλον της περιοχής μας.
Τέλος, επιθυμώ να διατυπώσω μερικές σκέψεις, για να σας σοκάρω.
Η Πάολα είναι σπουδαία λαϊκή τραγουδίστρια και στο βάθος βάθος είναι Rock.
Ο Goran ξεκίνησε σαν ροκάς, συνέχισε σαν χίπης, και αργότερα έγινε το αγαπημένο παιδί του γαλλικού σινεμά.
Εάν δεν τα βρουν οι δυο τους, κακό τσι κεφαλής τους. Τι τους συνδέει; Μια ανεξήγητη κοινή μαγεία σε σχέση με τους Ρομά. Ο Goran τούς αναδεικνύει ανά την υφήλιο. Η Πάολα θέλησε να ταυτιστεί μαζί τους και έτσι κυκλοφόρησε ο μύθος ότι είναι Τσιγγάνα... «Έκανα σολάριουμ και ο αδελφός μου ήθελε να με σπάσει στο ξύλο! Αλλά εγώ τους λατρεύω».
Πράγματι, εάν πάει κανείς στο καμαρίνι της θα δει λευκούς, μαύρους, μελαμψούς, ΛΟΑΤΚΙ, γυναικάρες, εφοπλιστές, αλλά την πρωτοκαθεδρία έχουν πάντα οι Τσιγγάνοι! Αυτή η λατρεία για τους Ρομά, εμένα, σαν δημοσιογράφο, που γυρεύω πάντα ατόφιους ανθρώπους στη ζωή μου, με συναρπάζει.
Και οι δύο αυτοί καλλιτέχνες έχουν παράξενες καταγωγές. Ο Bregovic είναι Σερβοκροάτης αλλά έχει πέντε λογιώ αίματα μέσα στις φλέβες του. Η Πάολα, αν και δεν είναι Τσιγγάνα, έχει τσιγγάνικη ψυχή. Γεννήθηκε στη Συκιά της Χαλκιδικής, όπου παλιά είχαν κράτος και εξουσία οι πειρατές. Είναι μια Πειρατίνα η ίδια.
Η συνάντησή τους στη Φλώρινα δεν είναι διόλου τυχαία. Θεωρώ ότι είναι καλλιτεχνικά συγγενείς. Θεωρώ ότι είναι και οι δύο ελεύθερα πλάσματα και οι δύο έχουν «Ντουέντε». Το εφτά φορές ακονισμένο πάθος, όπως έλεγε ο Λόρκα.
Τι ονειρεύομαι εγώ για τον τόπο μου; Αυτό που λέει ο Ελύτης «Όπου δεν ηχεί αηδόνι, ηχεί κοκτέιλ μολότοφ». Για αυτό θέλω στην Πρέσπα να ηχούν πάντα αηδόνια, κορμοράνοι και ερωδιοί. Άλλωστε, η συναυλία του Bregovic με την Πάολα είναι το πρώτο βήμα. Μιλάω αυθαίρετα, θα μου πείτε, αλλά το γνωρίζετε όλοι ότι δεν είμαι θεωρητικός, ούτε αντικειμενικός. Παραμένω ένας ονειροπόλος δημοσιογράφος, ένας Δον Κιχώτης, που στα 80 του χρόνια μπορεί να κάνει θαύματα. Γιατί πιστεύω ότι το θαύμα κυκλοφορεί μέσα στις φλέβες των ανθρώπων.
Θέλω τη συναυλία αυτή γιατί ξέρω ότι οι δύο αυτοί διαφορετικοί καλλιτέχνες έχουν κοινά πιστεύω. Πιστεύουν ότι οι άνθρωποι είναι ίσοι και μόνο έτσι θα έρθει ο Παράδεισος στη Γη.
