Το άνοιγμα της αγοράς αναμένεται να κυριαρχήσει στην ατζέντα της αυριανής συνεδρίασης της επιτροπής των λοιμωξιολόγων, όπου θα ληφθούν αποφάσεις, οι οποίες θα ανακοινωθούν το απόγευμα της ίδιας ημέρας από τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρισεων, Νίκο Χαρδαλιά.
Όλα δείχνουν ότι στην αυριανή συνεδρίαση οι ειδικοί θα οδηγηθούν προς την κατεύθυνση μερικής λειτουργίας της αγοράς, υπό συνθήκες και κάτω από αυστηρά μέτρα. Η επιδημιολογική εικόνα της χώρας φαίνεται πως δίνει αυτό το περιθώριο μιας τέτοιας κίνησης και σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες του iefimerida.gr, η πλειονότητα των ειδικών τάσσεται υπέρ του σταδιακού ανοίγματος κομματιών που συνθέτουν το παζλ της αγοράς, αν και εκφράζονται ανησυχίες.
Άλλωστε το στίγμα για την επόμενη μέρα, αποτυπώνοντας τη θέση της κυβέρνησης αλλά και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα μεταξύ των επιστημόνων, έδωσε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, σε πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξή του.
Μέθοδος click away αλλά και click in shop όπως στην Ιταλία
Η πιθανή ημερομηνία για το άνοιγμα των καταστημάτων με τη δοκιμασμένη διαδικασία του click away αλλά πολύ πιθανόν και με τη μέθοδο του click in shop (ραντεβού για αγορές μέσα στο κατάστημα), η οποία εφαρμόστηκε με επιτυχία σε χώρες του εξωτερικού, μεταξύ αυτών και στην Ιταλία που «χτυπήθηκε» στο πρώτο κύμα της πανδημίας, είναι η 18η Ιανουαρίου, ημέρα που τελειώνει η νέα παράταση του lockdown που έχει επιβάλει η κυβέρνηση.
Όπως ανέφεραν επιστήμονες στο iefimerida.gr, η πλειονότητα των μελών της επιτροπής αναγνωρίζει τις δυσκολίες που βιώνουν οι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων και καταστημάτων και στο πλαίσιο αυτό, λαμβάνοντας υπόψη και το σύνολο των επιδημιολογικών στοιχείων, δεν αποκλείεται να δώσει το «πράσινο φως» για μερικό άνοιγμα της αγοράς.
Σημειώνεται ότι το λιανεμπόριο παραμένει κλειστό από τον Νοέμβριο, με εξαίρεση κάποιες εβδομάδες του Δεκεμβρίου που κάποιες επιχειρήσεις λειτούργησαν με τη μέθοδο του click away προκειμένου να μη χαθεί τελείως η χριστουγεννιάτικη περίοδος. Αμέσως μετά τις γιορτές το λιανεμπόριο έκλεισε και παραμένει κλειστό για δεύτερη εβδομάδα, ενώ προηγήθηκε το άνοιγμα των βρεφονηπιακών σταθμών, νηπιαγωγείων, δημοτικών και ειδικών σχολείων.
Πιεστικοί παράγοντες οι χειμερινές εκπτώσεις και το παρατεταμένο κλείσιμο
Ένα ακόμη ζήτημα που πιέζει την απόφαση για μερικό άνοιγμα της αγοράς είναι και η περίοδος των χειμερινών εκπτώσεων, όπου οι επιχειρηματίες επιθυμούν να ξεστοκάρουν, ενώ είναι η ευκαιρία να ανακτήσουν κάποια από τα χαμένα κέρδη.
Αν και πριν από μία εβδομάδα οι ειδικοί της επιτροπής του υπουργείου Υγείας δεν ήταν θετικοί στο παράλληλο άνοιγμα σχολείων και λιανικού εμπορίου, πλέον εμφανίζονται θετικοί στο έστω και μερικό άνοιγμα. Το κλίμα έχει αντιστραφεί, γεγονός που αποτυπώνεται τόσο στις δημόσιες δηλώσεις των ειδικών όσο και στις συζητήσεις στο παρασκήνιο.
«Υπάρχει πίεση από όλες τις πλευρές να βρεθεί μια φόρμουλα ασφαλούς λειτουργίας του λιανεμπορίου. Θα εξετάσουμε την επανέναρξη του click away, αλλά μιας step by step απελευθέρωσης του εμπορίου. Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε βιαστικές κινήσεις. Στο πλαίσιο αυτό θα συζητήσουμε το ενδεχόμενο του click in shop, δηλαδή την εξυπηρέτηση ενός πελάτη κάθε φορά από το κατάστημα και με την τήρηση όλων των απαραίτητων κανόνων ασφαλείας (χρήση μασκών, αποστάσεις, καλός αερισμός του χώρου, αραιά ραντεβού κ.ά.)», ανέφερε στο iefimerida.gr μέλος της επιτροπής.
Click in shop σε ένδυση και υπόδηση - Άνοιγμα καταστημάτων σε περιοχές με χαμηλό ιικό φορτίο
Σημειώνεται ότι το click away έχει τονιστεί από παράγοντες της αγοράς ότι δεν είναι αποτελεσματικό σε συγκεκριμένες αγορές στο λιανεμπόριο, όπως στην περίπτωση της ένδυσης και της υπόδησης. Στο πλαίσιο αυτό τέθηκε ήδη από την περασμένη εβδομάδα η συζήτηση για τη μέθοδο του click in shop, η οποία αν λειτουργήσει, όπως αναφέρουν πηγές, θα αφορά καταστήματα ένδυσης, υπόδησης και κοσμημάτων, με την ΕΣΕΕ να τάσσεται υπέρ αυτής της εισήγησης.
Στη συνεδρίαση μάλιστα των ειδικών την περασμένη εβδομάδα συμμετείχε και ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης. Στη συγκεκριμένη σύσκεψη, που δεν κατέληξε σε αποφάσεις για το άνοιγμα της αγοράς, τέθηκε επί τάπητος το ζήτημα του πλήρους ανοίγματος των καταστημάτων, με τη λήψη αυστηρών μέτρων, σε περιοχές που παρουσιάζουν χαμηλό ιικό φορτίο. «Δεν μπορούμε να κρατάμε δέσμιους καταστηματάρχες και να τους βυθίζουμε στην ανέχεια, συνολικά 3 εκατομμύρια ανθρώπους, σε περιοχές που δεν έχουν κρούσματα», επισημαίνει άλλο μέλος της επιτροπής.
Υπέρ του ανοίγματος ακόμη και οι πιο επιφυλακτικοί των επιστημόνων
Ωστόσο, ακόμα και επιστήμονες που δεν συμμετέχουν στην επιτροπή, και συνήθως εμφανίζονται πιο επιφυλακτικοί στις αποφάσεις που θα πρέπει να λαμβάνονται, σε δημόσιες δηλώσεις τους έχουν ταχθεί υπέρ του μερικού ανοίγματος της αγοράς. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του καθηγητή Περιβαλλοντικής Μηχανικής στο ΑΠΘ, Δημοσθένη Σαρηγιάννη, ο οποίος δήλωσε πριν από λίγες μέρες στο iefimerida.gr ότι το άνοιγμα της αγοράς μόνο με τη μέθοδο click away θα κάνει «υποφερτή» την κατάσταση με τα κρούσματα και δεν αναμένεται να οδηγήσει σε υπερκρίση.
Θετικός στο άνοιγμα των καταστημάτων, αλλά μόνο με τη μέθοδο του click away, εμφανίστηκε και ο Χαράλαμπος Γώγος, καθηγητής Παθολογίας-Λοιμωξιολογίας και μέλος της επιτροπής, ο οποίος χαρακτήρισε πρόωρη την απόφαση του click in shop, αν και τη θεωρεί έξυπνη λύση, γιατί θα επιτρέψει την κινητικότητα μέσα στα μαγαζιά αλλά όχι με τον ρυθμό που υπήρχε. Ωστόσο, εξήγησε ότι δεν θα πρέπει να εφαρμοστεί άμεσα, αλλά όταν έρθει η κατάλληλη ώρα.
Την άποψη ότι με αρκετό ρίσκο μπορεί να ανοίξει το λιανικό εμπόριο εξέφρασε με δηλώσεις του και ο καθηγητής Μικροβιολογίας, Αλκιβιάδης Βατόπουλος, αν και περισσότερο επιφυλακτικός. Όπως ανέφερε, «δεν είμαστε στην κατάσταση που ήμασταν τον Ιούνιο που άνοιξε κανονικά η αγορά. Υπάρχουν ακόμα πολλά κρούσματα, ενώ βλέπουμε σε μικρά χωριά να φουντώνει ο ιός. Το σημείο-κλειδί για να ανοίξει η αγορά είναι να βρεθεί ένας έξυπνος τρόπος ώστε να αυξηθεί όσο το δυνατόν λιγότερο η κινητικότητα. Το click in shop θα μπορούσε να λειτουργήσει, αλλά η επιτροπή δεν έχει την τεχνογνωσία να πει αν θα μπορούσε να σταθεί οικονομικά, αν συμφέρει τους εμπόρους. Επιδημιολογικά πάντως, εφόσον δεν αυξηθεί η κινητικότητα, μπορεί να σταθεί».