Ο τρύγος είναι σε εξέλιξη, έχουν ήδη τρυγήσει τα λευκά και προχωρούν στα ερυθρά του Μετσόβου, άρχισαν από την πανσέληνο του Αυγούστου και συνεχίζουν με ζήλο μέχρι και το τέλος Οκτωβρίου. Μετά τα κρασιά, θα γίνουν και τα αποστάγματα.
Το iefimerida παρακολούθησε μία μέρα από τον τρύγο στο Κατώγι Αβέρωφ στο Μέτσοβο.
Ξεναγός μας στα κτήματα και το οινοποιείο η οινοχόοος στο Κατώγι, Mαρία Δήμου. «Ειναι μία χρονιά με πολλά απρόοπτα καιρικά που επηρεάζουν το κρασί, κυρίως στην ποσότητα όχι στην ποιότητα που φαίνεται να είναι αρκετά καλή, ανάλογα το αμπελοτόπι».
Τι θα δοκιμάσεις στο Μέτσοβο
Γηγενείς ποικιλίες σε ένα οινοποιείο με μακρά ιστορία. «Τα αμπέλια υπήρχαν στο Μέτσοβο ωστόσο παλιά ήταν δύσκολες οι συνθήκες το χειμώνα και υπήρχε φυλλοξήρα κάτι που απέτρεπε πολλούς από το ασχοληθούν, όπως μάς λέει η Μαρία Δήμου, υπεύθυνη Marketing στο Κατώγι.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1950, όταν ο Ευάγγελος Αβέρωφ αναβιώνει τον παλιό αμπελότοπο, φυτεύει, τα πρώτα στην Ελλάδα, κλήματα της ποικιλίας Cabernet Sauvignon στις απόκρημνες πλαγιές της Πίνδου και εμφιαλώνει στο κατώγι του σπιτιού του στο Μέτσοβο το κρασί που παίρνει το όνομα Κατώγι Αβέρωφ. «Κλήματα από τη Γαλλία σε χώμα ελληνικό ορεινό…», έγραφε η ετικέτα του πρώτου εκείνου κρασιού, που παραμένει ίδια και την είχε σχεδιάσει ο ίδιος, με μεράκι. Όμως το εγχείρημα ήταν πολλά περισσότερα από ένα απλό μεράκι.
«Αυτά τα κλίματα του Cabernet μάς δίνουν το Rossiu di Munte και βέβαια στη «φαρέτρα» μας υπάρχει πάντα το θρυλικό Κατώγι Ερυθρό την ετικέτα του οποίου σχεδίασε ο ίδιος ο Ευάγγελος Αβέρωφ σε χαρτί του πολιτικού του γραφείου, ίδια από το 1963, μόνο που στην αρχή έγραφε Κατώγι Μετσόβου και στην πορεία έγινε Κατώγι Αβέρωφ προς τιμήν του» λέει η Μαρία Δήμου.
«Βελούδινο κρασί, εξαιρετικής έκφρασης, αρωματικής έκτασης, ταιριάζει εύκολα με το φαγητό, έχει προσιτή τιμή, χαρμάνι από Cabernet, Αγιωργίτικο και Merlot. Στο Κτήμα θα δοκιμάσει κανείς ποικιλίες ερυθρές και λευκές, φυσικά το Βλάχικο, μία γηγενής ποικιλία της περιοχής της Ηπείρου και άλλες πειραματικές ποικιλίες που περιμένουμε να μας δώσουν ένα νέο προϊόν μέχρι το τέλος του χρόνου».
Γινιέτς, ο αμπελότοπος της Ηπέιρου
Οι αμπελώνες στο Γινιέτς είναι από τους πιο ορεινούς αμπελώνες της Ελλάδας, σε υψόμετρο από 950 ως 1050 μέτρα. Βρίσκονται σκαρφαλωμένοι στις πλαγιές της Πίνδου, εκεί που οι εποχές του χρόνου ακολουθούν ένα δικό τους ρυθμό και τα κλήματα αργούν να ωριμάσουν.
Στο Γινιέτς, που στη βλάχικη τοπική διάλεκτο σημαίνει αμπελότοπος, καλλιεργούνται οι ποικιλίες Cabernet Sauvignon, Merlot, Cabernet Franc, Pinot Noir και Traminer. Βλάχικο, Syrah καθώς και λιγότερο γνωστές γηγενείς ποικιλίες τις περιοχής όπως η Γκουντάμπα, η Βλαχαβόνα και η Πυκνoάσσα.
«Οι γηγενείς ποικιλίες είναι η αιχμή του δόρατος για τους Έλληνες οινοποιούς. Οι λάτρεις του κρασιού στο εξωτερικό, αγαπούν το Ασύρτικο, το Ξινόμαυρο, γεγονός πολύ σημαντικό για να προωθηθεί το ελληνικό κρασί εκτός Ελλάδας. Σε αυτό έχει βοηθήσει και ο τουρισμός και τα καλά κρασιά που προσφέρουμε στην Ελλάδα και δοκιμάζουν οι επισκέπτες στη χώρα μας. Το βγάζουν φωτογραφία, επιστρέφουν στη χώρα τους και το αναζητούν. Βέβαια άλλη η γεύση του κρασιού όταν το πιεις στις διακοπές και άλλο στο σπίτι, γιατί όπως και να το κάνουμε επηρεάζεται η γεύση από τις συνθήκες και την ατμόσφαιρα» λέει η Μαρία Δήμου.
Οι εργασίες στο αμπελοτόπι πυρετώδεις, άλλοι κόβουν, άλλοι στοιβάζουν, άλλοι μεταφέρουν τα σταφύλια στο οινοποιείο και οι μυρωδιές από τα φρέσκα τσαμπιά διάχυτες.
Οινοχόος, όπως στο «Συμπόσιο» του Πλάτωνα
Ως οινοχόος η Μαρία Δήμου ξέρει, ακριβώς, τι κρασί ταιριάζει με τις γεύσεις στο τραπέζι μας και προτείνει το ανάλογο. «Ο ρόλος του οινοχόοου υπάρχει από το «Συμπόσιο» του Πλάτωνα, τότε που αναμίγνυε με νερό ώστε οι συνδαιτυμόνες να είναι σε καλή διάθεση χωρίς να είναι μεθυσμένοι» λέει η Μαρία Δήμου. «Επάγγελμα το οποίο εξελίχθηκε, ο σομελιέ ήταν η εξέλιξη και ουσιαστικά μιλάμε για τον άνθρωπο που προτείνει τη γευστική δοκιμή στο κρασί».
«Να σερβίρει κρασί σε καλή ποιότητα, θερμοκρασία, κατάλληλα ποτήρια και να το αποσύρει αν παρουσιάζει ελάττωμα. Να είναι όπως λέμε φελωμένο, κάτι που δεν αποτελεί υπαιτιότητα του παραγωγού, αν δεν ήταν σωστός ο τρόπος παλαίωσης στο σπίτι ή αν ο φελλός έχει ασθένεια, από το φελλόδεντρο, χαλάει το κρασί και βέβαια σε αυτή την περίπτωση ένας παραγωγός το αντικαθιστά στον πελάτη του».
Παλαιώνουμε μόνο κόκκινα; Μία προφανής ερώτηση. Οχι μπορεί να παλαιωθεί και ένα λευκό κρασί, λέει η Μαρία Δήμου, αρκεί να έχει καλή οξύτητα, χαρακτηριστικό παράδειγμα λευκής ελληνικής ποικιλίας που παλαιώνεται είναι το Ασύρτικο από τη Σαντορίνη κάποια Riesling ή Chardonnay, όμως τα περισσότερα λευκά είναι για άμεση κατανάλωση.
Το κρασί τρόπος ζωής
Το κρασί μάς μαθαίνει εγκράτεια, πίνω κρασί με τους φίλους μου και το απολαμβάνω, δεν πίνω για να μεθύσω λέει η Μαρία Δήμου. Είναι συνυφασμένο με την κατανάλωση με μέτρο, κοντά στη φιλοσοφία του Επίκουρου «αρκεί μία μικρή ποσότητα κρασιού, λίγοι φίλοι, ένα κομμάτι τυρί και δύο σύκα, για να περάσουμε καλά».
Σήμερα, το Κατώγι Αβέρωφ υπό τη διοίκηση του Αλέξανδρου Ιωάννου, εγγονού του Ευάγγελου Αβέρωφ, συνεχίζει την καλλιέργεια αμπελώνων στην περιοχή του Μετσόβου, με ιδιαίτερο στόχο την αναβίωση των αυτόχθονων ποικιλιών της περιοχής και δραστηριοποιείται έντονα στο χώρο του οινοτουρισμού.
Οινοτουρισμός στο Μέτσοβο
Από το 1959 το Κατώγι Αβέρωφ καλλιεργεί στο Μέτσοβο τους πιο ορεινούς αμπελώνες στην Ελλάδα και προσφέρει μοναδικές οινικές εμπειρίες, συνδυάζοντας την τέχνη, την φιλοξενία και τη γαστρονομία με βάση τα τοπικά τυριά, το περίφημο Μετσοβόνε, και προϊόντα.
Το οινοποιείο Κατώγι Αβέρωφ αποτελεί ένα κτήριο εξαιρετικής αισθητικής.
Εξωτερικά είναι εναρμονισμένο με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του Μετσόβου, ενώ οι εσωτερικοί χώροι παραγωγής χάρη στις εικαστικές παρεμβάσεις δημιουργούν ένα μοναδικό θέαμα. Πλάι στο οινοποιείο βρίσκεται και το ομώνυμο ξενοδοχείο προσφέροντας μία ολοκληρωμένη οινοτουριστική εμπειρία. Μάλιστα τα ντόπια προϊόντα και τα μοναδικά τυριά από το τυροκομείο Αβέρωφ συνοδεύουν το πρωινό και το κάθε γεύμα.
Οινοτουρισμός, Δρόμοι κρασιού στην Ήπειρο
«Υπάρχουν πολλά πετυχημένα μοντέλα οινοτουρισμού, στην Αμερική, στην Καλιφόρνια, Αυστραλία, Ιταλία. Στην Ελλάδα είμαστε δραστήριοι και υπάρχει και μεγάλο ενδιαφέρον του κόσμου για το κρασί και τον οινοτουρισμό».
«Εδώ στο Μέτσοβο, ορεινό χωριό με γύρω στους 3000 μόνιμους κατοίκους το χειμώνα, με τρία σημαντικά τοπόσημα, την Πινακοθήκη Αβέρωφ, σημαντικό μουσείο νεοελληνικής τέχνης, το Λαογραφικό μουσείο του Ιδρύματος Τοσίτσα και φυσικά το Οινοποιείο Κατώγι Αβέρωφ όπου δεχόμαστε σχεδόν 18.000 επισκέπτες ετησίως, από όλο τον κόσμο. Το οινοποιείο, στους Δρόμους του κρασιού της Ηπείρου, είναι καθημερινά ανοιχτό με γευστικές δοκιμές κατόπιν ραντεβού. Πλάι στο οινοποιείο είναι και το ξενοδοχείο Κατώγι, μία πρότυπη μονάδα οινοτουρισμού για καλό κρασί, απολαυστικό πρωϊνό, brunch στους χώρους μέσα και έξω αν το επιτρέπει ο καιρός και νόστιμο φαγητό, όλα φτιαγμένα στην κουζίνα μας, όπως και το ζυμωτό ψωμί».
Τεχνη στο Μέτσοβο
Το Μέτσοβο είναι γραφικό βλαχοχώρι, στην οροσειρά της Πίνδου, που ξεχωρίζει για την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του και την παραδοσιακή του ατμόσφαιρα. Τόπος πλούσιας φυσικής ομορφιάς, με δάση, ποτάμια και με σπάνια πανίδα και χλωρίδα, το Μέτσοβο διακρίνεται για τη σημαντική ιστορία του, την πλούσια γαστρονομική του ταυτότητα και την πολιτιστική του ταυτότητα που αποτυπώνεται στις δράσεις της Πινακοθήκης Ε. Αβέρωφ και του Λαογραφικού Μουσείου Μετσόβου. «Πάντα τα αμπελοτόπια βρίσκονται σε πολύ ωραίες περιοχές, που συνδυάζονται με βόλτες στη φύση, θρησκευτικό, ιαματικό τουρισμό και το κρασί βοηθά στο να απολαύσεις τις λεπτομέρειες του ταξιδιού».
Τα μονοπάτια της αρκούδας
Παράλληλα κάθε χρόνο στο Μέτσοβο διοργανώνεται ο ορεινός μαραθώνιος αγώνας δρόμου «UrsaTrail – Στα χνάρια της αρκούδας». Ξεκινάει από το χωριό του Μετσόβου, συνεχίζει στα μονοπάτια των βουνών και ακολουθεί τα χνάρια της αρκούδας περνώντας μέσα από τους αμπελώνες.
