Αυστηρό μήνυμα στην Τουρκία, ότι η προκλητική της συμπεριφορά τη φέρνει πιο κοντά στην προοπτική των συνεπειών εκ μέρους της Ευρώπης, έστειλε ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη συνάντησή του με τον Γερμανό υπουργό Εξωτερικών, Χάικο Μάας.
Ο πρωθυπουργός, υποδεχόμενος τον Γερμανό υπουργό, τόνισε πως κανείς δεν πρέπει να είναι ικανοποιημένος με τις εξελίξεις, καθώς η Τουρκία αγνοεί τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και προχωρεί σε μονομερείς ενέργειες και απειλές κατά των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και της Κύπρου με το «Oruc Reis» και τα Βαρώσια.
Όπως είπε ο κ. Μητσοτάκης, η Τουρκία μπροστά της έχει μια καθαρή επιλογή: «είτε να ανανεώσει τη σχέση και συνεργασία της με την Ευρώπη είτε να αντιμετωπίσει τις συνέπειες, εφόσον συνεχίσει την επιθετική της συμπεριφορά», προσθέτοντας πως «φαίνεται να έχει επιλέξει το δεύτερο». Υπενθύμισε δε την παράγραφο 21 του κειμένου συμπερασμάτων της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής, το οποίο αναφέρει ότι «η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της σε βάρος της Άγκυρας».
Συγκεκριμένα, το κείμενο συμπερασμάτων των «27», που συμφωνήθηκε τελικώς μετά από πολύωρες διαπραγματεύσεις στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής, ανέφερε χαρακτηριστικά:
«20. Ανακαλώντας και επανεπιβεβαιώνοντας τα προηγούμενα συμπεράσματά της για την Τουρκία του Οκτωβρίου του 2019, σε περίπτωση νέων μονομερών ενεργειών ή προκλήσεων κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα εργαλεία και επιλογές της σύμφωνα με το Άρθρο 29 της ΣΕΕ και το Άρθρο 215 ΣΛΕΕ για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και εκείνα των Κρατών-Μελών της. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις, θα επανέλθει αναλόγως και θα λάβει τις κατάλληλες αποφάσεις το αργότερο στη Σύνοδο του Δεκεμβρίου».
Δεν πρόκειται να ξεκινήσουν οι διερευνητικές, με ευθύνη της Τουρκίας
Παράλληλα, ο πρωθυπουργός έκανε αναφορά στις διερευνητικές επαφές, επιβεβαιώνοντας κατ’ ουσίαν ότι δεν πρόκειται να ξεκινήσουν, με ευθύνη της τουρκικής πλευράς. Όπως είπε ο πρωθυπουργός, η Ελλάδα είχε συμφωνήσει τουλάχιστον δύο φορές με την Τουρκία και με τη διαμεσολάβηση της Γερμανίας να αρχίσουν οι διερευνητικές από εκεί που είχαν σταματήσει το 2016 και με μόνο σκοπό την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.
Όμως, αντί να έχουμε τις ημερομηνίες για την επανέναρξή τους, όπως είπε ο κ. Τσαβούσογλου στον κ. Δένδια στην Μπρατισλάβα, την περασμένη Πέμπτη, είδαμε το «Oruc Reis» να βγαίνει ξανά στην Ανατολική Μεσόγειο. «Θα πρέπει να συζητήσουμε στη Σύνοδο Κορυφής αυτές τις εξελίξεις και καλό θα είναι να μπορούμε να καθόμαστε στο τραπέζι και να συνομιλούμε σαν κανονικοί άνθρωποι», κατέληξε ο κ. Μητσοτάκης.
Η δήλωση Μητσοτάκη στην έναρξη της συνάντησης με τον Χάικο Μάας
«Καλώς ορίσατε, για άλλη μια φορά, εν μέσω αυτών των ιδιαίτερα δύσκολων συνθηκών, δεδομένων των όσων συνέβησαν τις τελευταίες ημέρες. Θεωρώ πως κανείς δεν θα μπορούσε να είναι ικανοποιημένος με τις πρόσφατες εξελίξεις, ειδικά υπό το φως των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Είναι πολύ σημαντικό να υπενθυμίσουμε σε όλους πως τα όσα συμφωνήθηκαν στις Βρυξέλλες ήταν απολύτως ξεκάθαρα.
Διαβάζω ενδεικτικά μια πρόταση: ''Η επιδίωξη διαλόγου με καλή πίστη και η αποχή από μονομερείς ενέργειες που αντιβαίνουν στα συμφέροντα της ΕΕ και παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών-μελών της ΕΕ αποτελεί απόλυτη προϋπόθεση'', κάτι που σημαίνει δηλαδή ότι αποτελεί προϋπόθεση για τη βελτίωση της σχέσης μας με την Τουρκία. Αυτό που έχουμε δει έκτοτε είναι την επανάληψη των δραστηριοτήτων του ''Oruc Reis'' και φυσικά επίσης το άνοιγμα του περίκλειστου παραλιακού μετώπου στα Βαρώσια της Κύπρου, που παρέμενε κλειστό για 46 χρόνια.
Στο πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δώσαμε στην Τουρκία μια ξεκάθαρη επιλογή. Είτε την ανανέωση των σχέσεών της με την Ευρώπη είτε να αντιμετωπίσει συνέπειες, αν συνεχιστεί αυτή η επιθετική συμπεριφορά. Δυστυχώς, φαίνεται πως -προς το παρόν- η Τουρκία έχει επιλέξει τον δεύτερο δρόμο. Θα πρέπει να θυμόμαστε πως στην Παράγραφο 21 των συμπερασμάτων του Συμβουλίου καταστήσαμε σαφές πως στην περίπτωση που συνεχιστούν οι μονομερείς ενέργειες και οι προκλήσεις εκ μέρους της Τουρκίας κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου, εμείς -ως Ευρωπαϊκή Ένωση- θα χρησιμοποιήσουμε όλα τα διαθέσιμα εργαλεία και όλες τις επιλογές που διαθέτουμε. Θα παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις και θα λάβουμε τις κατάλληλες αποφάσεις το αργότερο ως τον Δεκέμβριο.
Αυτή είναι η πραγματικότητα που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Θα ήθελα να επαναλάβω ότι έχουμε κάθε πρόθεση να ξεκινήσουμε έναν παραγωγικό διάλογο με την Τουρκία. Γνωρίζετε πως και με τη διαμεσολάβηση της Γερμανίας συμφωνήσαμε -τουλάχιστον δύο φορές- να επανεκκινήσουμε τις διερευνητικές επαφές από το σημείο όπου είχαν σταματήσει τον Μάρτιο του 2016, με στόχο την επίτευξη συμφωνίας για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μας. Αυτό ήταν το αντικείμενο εκείνων των διερευνητικών επαφών. Και, δυστυχώς, αντί να ορίσουμε μια ημερομηνία -ο κ. Τσαβούσογλου είπε στον υπουργό κ. Δένδια πριν από λιγότερο από μία εβδομάδα ότι η Τουρκία θα καλούσε την Ελλάδα για την έναρξη των διερευνητικών επαφών-, και αντί για μια ημερομηνία έναρξης των διερευνητικών επαφών, έχουμε το ''Oruc Reis'' να πλέει εντός της ελληνικής αποκλειστικής οικονομικής ζώνης.
Προφανώς δεν θα προχωρήσουμε σε συζητήσεις υπό αυτές τις συνθήκες, με ένα πλοίο να βρίσκεται εν πλω, και αναμένω ότι το ζήτημα θα συζητηθεί εκ νέου στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, έτσι ώστε να εξετάσουμε τις τελευταίες εξελίξεις. Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω ξανά για την ενεργό διπλωματική σας στάση. Ας ελπίσουμε ότι σύντομα θα φτάσουμε στο σημείο που, όντως, θα κάτσουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και θα συζητήσουμε, σαν λογικοί άνθρωποι. Δεν αναφέρομαι σε εμάς. Καταλαβαίνετε. Να συζητήσουμε, αντί για την εμπλοκή σε μια αχρείαστη διπλωματία των κανονιοφόρων.
Σας ευχαριστώ ξανά που είστε εδώ».
Μάας: Προκλητική η στάση της Τουρκίας, κατανοώ απόλυτα τη στάση της Ελλάδας
Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χάικο Μάας κατά την συνάντησή του με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη εξέφρασε την έκπληξή του για τις πρόσφατες κινήσεις της Τουρκίας, τόσο το άνοιγμα του παραλιακού μετώπου στα Βαρώσια όσο και το γεγονός ότι το Oruc Reis απέπλευσε εκ νέου. «Όλα αυτά αντίκεινται στο πνεύμα όσων συμφωνήσαμε, δηλαδή σε κλίμα αξιοπιστίας και εμπιστοσύνης να προσπαθήσουμε με διπλωματικά μέσα να αποκλιμακώσουμε την ένταση της διαμάχης» είπε.
Επισήμανε ότι τις τελευταίες εβδομάδες και μήνες επετεύχθη η αντιπαράθεση που υπάρχει ανάμεσα στην Τουρκία και την Ελλάδα να έρθει στο δρόμο της διπλωματίας. «Χαίρομαι πολύ για το γεγονός ότι με την ουσιαστική βοήθεια του Έλληνα πρωθυπουργού κατέστη δυνατό να ανακοινώσουμε πριν από λίγο καιρό ότι θα πρέπει να γίνουν απευθείας συνομιλίες» σημείωσε.
Στην συνέχεια ο κ. Μάας υπογράμμισε ότι έχει «μεγάλη κατανόηση αν τώρα στην Αθήνα επικρατεί όχι μόνο έκπληξη, αλλά και θυμός, καθώς εκ νέου -δεν είναι η πρώτη φορά- με προκλήσεις από την τουρκική πλευρά όσα είχαμε δρομολογήσει κατ' αρχάς διακόπηκαν», σημειώνοντας ότι στη βάση των αποφάσεων που ελήφθησαν στο συμβούλιο υπάρχει μόνο μία δυνατότητα, η οποία είναι ο διάλογος, για να οδηγηθούμε σε κάποια αποτελέσματα.
«Γι' αυτό λοιπόν θεώρησα καλό να κάνω αυτή την περιοδεία, αυτό το ταξίδι, που με οδήγησε στη Λευκωσία και εδώ στην Αθήνα, όπου και το ταξίδι μου σταματάει. Γιατί θέλω απλά να ανακοινώσω και να δείξω έμπρακτα την αλληλεγγύη και τη στήριξη που έχει η Ελλάδα από όλους εμάς στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Γερμανία» κατέληξε ο Χάικο Μάας.
Ο Χάικο Μάας ήρθε στην Αθήνα προερχόμενος από τη Λευκωσία. Εκεί, μετά τη συνάντησή του με τον Κύπριο ομόλογό του, Ν. Χριστοδουλίδη, είχε δηλώσει ότι «είναι πλέον υπόθεση της Τουρκίας να δημιουργήσει εκείνες τις συνθήκες και την ατμόσφαιρα για να υπάρχει εν τέλει η δυνατότητα διεξαγωγής των διερευνητικών συνομιλιών χωρίς περαιτέρω προκλήσεις.