Ο Χάρης Δούκας στάθηκε ξανά τυχερός, αφού στις εσωκομματικές εκλογές του ΠΑΣΟΚ πέρασε στον δεύτερο γύρο με μικρή διαφορά από τον Παύλο Γερουλάνο, περίπου 800 ψήφων.
Για όσους θυμούνται, με ελάχιστη διαφορά, ακόμα μικρότερη από την τωρινή (ως ποσοστό και όχι ως απόλυτος αριθμός ψήφων), ξεπέρασε πριν από ένα χρόνο τον Κώστα Ζαχαριάδη στον δήμο της Αθήνας και κατάφερε να επικρατήσει τελικά του Κώστα Μπακογιάννη.
Η είσοδος στο δεύτερο γύρο διέσωσε το πολιτικό του «κεφάλαιο», ακόμη και αν δεν εκλεγεί τελικά, ενώ ο αποκλεισμός του θα ήταν ένα μεγάλο πλήγμα για το κύρος του και τις μεγάλες προσδοκίες που έχτισε ο ίδιος μετά την εκλογή του στη δημαρχία, αν μάλιστα συνεκτιμηθεί το γεγονός ότι είχε ένα κακό αποτέλεσμα στην έδρα του, αφού στην Αττική πήρε την τέταρτη θέση, πίσω από όλους τους βασικούς διεκδικητές της προεδρίας.
Μένει να δούμε αν και στην τελική αναμέτρηση της προσεχούς Κυριακής θα έχει την ίδια τύχη με το 2023. Θυμίζουμε ότι και στις αυτοδιοικητικές εκλογές δεν θεωρούνταν το φαβορί στον δεύτερο γύρο και πάντως οι πιθανότητες του, θεωρητικά τουλάχιστον, ήταν πολύ λιγότερες από τις τωρινές, με βάση τα ποσοστά που είχαν πετύχει τότε οι δύο διεκδικητές της δημαρχίας στον πρώτο γύρο.
Όπως όλα δείχνουν, ο βασικός πολιτικός σχεδιασμός του Χ. Δούκα, αν εκλεγεί, είναι η συνένωση της κεντροαριστεράς, χωρίς να έχει αποσαφηνίσει βέβαια, αν βλέπει την υλοποίηση αυτού του στόχου μέσα από ένα κάλεσμα προς τους συνοδοιπόρους του από τα άλλα κόμματα (κυρίως Συριζα και Νέα Αριστερά) για να ενταχθούν στο Πασοκ ή αν οραματίζεται τη δημιουργία ενός νέου σχήματος είτε με τη μορφή συνασπισμού κομμάτων είτε με τη δημιουργία ενός νέου κόμματος.
Ανεξάρτητα από τον τρόπο που έχει σχεδιάσει τα πράγματα ο ίδιος ή σε συνεννόηση με κάποια στελέχη από άλλους κομματικούς χώρους της αριστεράς, η πραγμάτωση των στόχων του, αν καταφέρει να εκλεγεί πρόεδρος, δεν θα είναι εύκολη: Η τυχόν εκλογή του προβλέπεται οριακή, ενώ ταυτόχρονα, το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου ανέδειξε τέσσερις βασικούς ηγετικούς πόλους στο Πασοκ, με διακριτές μάλιστα πολιτικές διαφορές μεταξύ τους, παρά την ενωτική και χωρίς ακρότητες παρουσία όλων στην εσωκομματική προεκλογική διαδικασία.
Δεν είναι δύσκολο να προβλέψουμε ότι η ένταξη στο Πασοκ κομματικών στελεχών της αριστεράς είτε μαζικά είτε μεμονωμένα, δεν θα γίνει εύκολα και χωρίς αντιδράσεις, ενώ η τυχόν σύμπραξη του Πασοκ σε ένα άλλο συμμαχικό σχήμα ή ακόμα περισσότερο η συμμετοχή του σε ένα νέο κόμμα φαντάζει σενάριο εντελώς θεωρητικό.
Μπορεί το Πασοκ να ανέβηκε από το 5% της προεδρίας Ευάγγελου Βενιζέλου στο 13% στις πρόσφατες ευρωεκλογές ή και σε ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό δημοσκοπικά, όμως ο βασικός κομματικός κορμός του ποτέ δεν είδε τον Συριζα ως συγγενές κόμμα. Στην ίδια λογική κινήθηκε και ο Ν. Ανδρουλάκης, όχι μόνο τον τελευταίο χρόνο λόγω της προεδρίας Κασσελάκη, αλλά και προγενέστερα με αρχηγό του Συριζα τον Αλ. Τσίπρα. Όλοι θυμόμαστε στην προεκλογική περίοδο των βουλευτικών εκλογών του 2023 την αποστροφή του προς κάθε υποθετικό σενάριο συνεργασίας και μάλιστα παρά το καθεστώς απλής αναλογικής που ίσχυσε τότε, αλλά και την τακτική της «διμέτωπης» αντιπαράθεσης που ακολούθησε απέναντι σε ΝΔ και Συριζα.
Πάντως, σε περίπτωση εκλογής του δημάρχου Αθηναίων στην προεδρία του Πασοκ, κρίσιμο θα είναι το συνέδριο του κόμματος του και σε ποιο βαθμό θα καταφέρει να ελέγξει ως νέος πρόεδρος την σύνθεση του και συνακόλουθα την σύνθεση των κορυφαίων οργάνων που θα προκύψουν από αυτό. Είναι βέβαιο ότι ψηφοφορία της προσεχούς Κυριακής - στην οποία συμμετέχουν όχι μόνο τα κομματικά μέλη αλλά και όσοι «φίλοι» του κόμματος ψήφισαν στον πρώτο γύρο - θα εμπεριέχει σε ένα ποσοστό «συμβατική» ψήφο, αφού αρκετοί οπαδοί ή ψηφοφόροι των υποψήφιων που δεν κατάφεραν να βρεθούν στην δεύτερη αναμέτρηση, θα δώσουν την ψήφο τους σε έναν από τους δύο διεκδικητές με τη λογική του «μη χείρον». Στις εσωκομματικές εκλογές για την εκλογή συνέδρων όμως, θα συμμετέχουν μόνο τα κομματικά μέλη και εδώ ο Χ. Δούκας θα δυσκολευτεί να επιτύχει πλειοψηφίες που θα του δώσουν τη δυνατότητα να ελέγξει τη σύνθεση των οργάνων που θα εκλεγούν από το συνέδριο και θα λάβουν αποφάσεις στη συνέχεια για την μελλοντική πορεία του Πασοκ.
Παράλληλα, στον Συριζα οι εξελίξεις είναι ρευστές και αβέβαιες. Η λογική πρόβλεψη είναι ότι δεν θα αποκλειστεί ο Στ. Κασσελάκης από την σημερινή ηγετική ομάδα που ελέγχει το κόμμα από την εκ νέου διεκδίκηση της προεδρίας. Το αντίθετο, πέρα από τη νομική διάσταση του θέματος, θα ήταν διακωμώδηση των θεσμών αλλά και της ιστορίας της αριστεράς, η οποία θα επέστρεφε σε τακτικές σταλινισμού. Αν λοιπόν συμμετάσχει ο Στ. Κασσελάκης, έχει αρκετές πιθανότητες να επανεκλεγεί, οπότε σε αυτή την περίπτωση, με βάση και τη μέχρι τώρα στάση του, ο Συριζα δύσκολα θα αποφασίσει σύμπραξη οποιασδήποτε μορφής με το Πασοκ, πολύ δε περισσότερο με τη Νέα Αριστερά. Αν όμως ηττηθεί ο Στ. Κασσελάκης ή αν τυχόν αποκλειστεί από τις εκλογές, ο νέος πρόεδρος (με την εξαίρεση του Π. Πολάκη που έχει πρώτος δηλώσει ότι οι συνεργασίες στην κεντροαριστερά είναι επιδίωξη της διαπλοκής), προφανώς θα έχει ως προτεραιότητα του να υλοποιήσει τη στρατηγική των συνεργασιών.
Σε κάθε περίπτωση, το πλέον καθοριστικό στοιχείο είναι η στάση του Πασοκ. Ευνόητο είναι ότι αν εκλεγεί ο Ν. Ανδρουλάκης δεν προβλέπεται να προταχθεί, τουλάχιστον άμεσα, η επιδίωξη συνεργασιών, ιδιαίτερα μάλιστα αν τα ποσοστά του Πασοκ ανεβαίνουν δημοσκοπικά. Αν εκλεγεί ο Χ. Δούκας, το πιθανότερο είναι ότι θα δυσκολευτεί να πάρει τις απαιτούμενες σημαντικές αποφάσεις στα όργανα, ενώ κανείς δεν μπορεί να προδιαγράψει από τώρα ότι και ο ίδιος θα μείνει πιστός στο σχέδιο της διεύρυνσης αν μάλιστα βλέπει τα ποσοστά του Πασοκ να ανεβαίνουν θεαματικά, ιδιαίτερα αν αυτό συνδυαστεί και με μία περαιτέρω απαξίωση του Συριζα.
Ετσι όπως έχουν τα πράγματα, δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι εν τέλει, το σχέδιο για ένα νέο κεντροαριστερό κόμμα θα υλοποιηθεί πιο εύκολα αν δεν καταφέρει να κερδίσει ο Χ. Δούκας την προεδρία του Πασοκ, ανεξάρτητα από το ποιες θα είναι οι εξελίξεις στον Συριζα, αφού πιθανότατα θα βλέπει το όραμα του για διεύρυνση να μην προχωράει στο Πασοκ. Ταυτόχρονα, αν εκλεγεί ο Στ. Κασσελάκης, η ομάδα του Συριζα που τον καθαίρεσε θα δυσκολευτεί να ξεκινήσει νέο «αντάρτικο» και σε αυτή την περίπτωση θα είναι πιο εύκολο να προχωρήσει σε σύμπραξη με την ομάδα Δούκα αλλά και με τη Νέα Αριστερά (που πάντα αναμένει) για τη δημιουργία ενός νέου κεντροαριστερού σχήματος. Ευνόητο είναι ότι αν δεν εκλεγεί ή αν αποκλειστεί από τις εκλογές ο Στ. Κασσελάκης, η νέα ηγεσία του Συριζα εύκολα θα αποφασίσει τη συμμετοχή του σε έναν ευρύτερο σχηματισμό.
Το αν θα καταφέρει το νέο κόμμα να σταθεί με αξιώσεις στον χώρο της κεντροαριστεράς δεν μπορούμε να το προδιαγράψουμε, πάντως ένα καινούργιο και ευρύτερο σχήμα θα έχει πιθανότατα μια πιο αξιοπρεπή πορεία από την πρόσφατη αποτυχία της Νέας Αριστεράς. Το πόσο καλύτερη θα είναι, θα εξαρτηθεί από την απήχηση ή την σύνθεση των κομμάτων ή ομάδων που θα το απαρτίζουν, αλλά και από το μέγεθος και την αποδοχή όσων σχημάτων ή προσώπων δεν θα το ακολουθήσουν.