Τα πιθανά σενάρια για την εξέλιξη της πανδημίας του κορωνοϊού στη χώρα μας εξαιτίας της μετάλλαξης «Όμικρον» δίνει ο καθηγητής Νίκος Τζανάκης.
Τα συμπεράσματα προκύπτουν λαμβάνοντας υπόψη και τις επιπτώσεις της εξαιρετικά μολυσματικής μετάλλαξης Όμικρον (B.1.1.529), τις οποίες μελέτησε το Παρατηρητήριο Επιδημιολογικής Ανάλυσης Πανδημίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, με επικεφαλής τον καθηγητή Νίκο Τζανάκη, με το πλέον πιθανό να προβλέπει δραματική επιδείνωση των επιδημιολογικών δεικτών στη χώρα μας το προσεχές διάστημα.
Το επιδημιολογικό σενάριο προβλέπει αύξηση των κρουσμάτων, των βαρέως πασχόντων και των θανάτων λόγω της υψηλής μεταδοτικότητας του νέου στελέχους, γεγονός που αναμένεται να επιφέρει ασφυκτική πίεση στο ΕΣΥ, «μεγαλύτερη απ’ ό,τι έχουμε δει μέχρι στιγμής», όπως τονίζει χαρακτηριστικά στο iefimerida.gr ο κ. Τζανάκης.
Στην περίπτωση αυτή η παραλλαγή Όμικρον θα προκαλεί μεν σοβαρές λοιμώξεις στους ανεμβολίαστους, αλλά ο εμβολιασμός ή η ανοσία από φυσική νόσηση θα προστατεύει από βαριά νόσο, διασωλήνωση και θάνατο. Παράλληλα, δεν λείπουν και πιο δυσμενείς προβλέψεις -αν και λιγότερο πιθανές- που προκαλούν ανησυχία, καθώς αναφέρονται στην εμφάνιση πανδημικών κυμάτων τη σφοδρότητα των οποίων δεν θα έχουμε ξαναζήσει.
Όπως τονίζεται στην έρευνα του Πανεπιστημίου Κρήτης, το επιδημιολογικό περιβάλλον που θα διαμορφωθεί στο μέλλον εν αναμονή της έλευσης της Όμικρον εξαρτάται από τρεις βασικούς παράγοντες: α) Αν είναι τόσο μεταδοτικό που θα επικρατήσει της Δέλτα, β) Αν διαφεύγει της τεχνητής (εμβόλια) ή και της φυσικής (μετά από νόσηση) ανοσίας και γ) Σε ποιο βαθμό προκαλεί σοβαρή και κρίσιμη νόσο (νοσηρότητα και θνητότητα).
Τα 4 πιθανά σενάρια για την πορεία της πανδημίας στη χώρα μας
Σενάριο 1: Είναι η αδιάφορη περίπτωση, καθότι το στέλεχος Όμικρον δεν θα επικρατήσει και θα συνεχιστεί η πανδημία του στελέχους Δέλτα όπως τώρα. Συνεπώς, απαιτείται η συνέχιση του εμβολιασμού με προτεραιότητα της πληθυσμιακής ομάδας άνω των 60 ετών. Το σενάριο αυτό συγκεντρώνει απειροελάχιστες πιθανότητες επαλήθευσης.
Σενάριο 2: Είναι το δυσμενέστερο των πιθανών περιπτώσεων. Σύμφωνα με αυτό, το τροποποιημένο στέλεχος Όμικρον διαφεύγει πλήρως της φυσικής (μετά από νόσηση) ή της τεχνητής (μετά από τον εμβολιασμό) ανοσίας, καθώς επίσης και από τα εξωγενώς χορηγούμενα αντισώματα. Η πανδημία είναι σαν να ξεκινά από την αρχή, με τον πληθυσμό εξ ολοκλήρου επίνοσο. Το επιδημιολογικό περιβάλλον που θα διαμορφωθεί, δεδομένης και της μεγάλης μεταδοτικότητας της παραλλαγής Όμικρον, θα είναι εξαιρετικά δύσκολο. Θα υπάρξουν πανδημικά κύματα τη σφοδρότητα των οποίων δεν θα έχουμε ξαναζήσει. Η αντίδρασή μας θα πρέπει να είναι η ταχύτατη παρασκευή επικαιροποιημένων εμβολίων που θα στοχεύουν αποτελεσματικά την Όμικρον. Βεβαίως θα απαιτηθεί η οργάνωση νέων εμβολιαστικών μαζικών προγραμμάτων εξαρχής. Ομοίως θα πρέπει να τροποποιηθούν και να παρασκευαστούν αντιστοίχως τα εξωγενώς χορηγούμενα αντισώματα. Μεγάλη σημασία στην αντιμετώπιση αυτής της νέας πανδημίας μπορεί να διαδραματίσουν τα νέα αντιιικά φάρμακα που οσονούπω θα αδειοδοτηθούν, καθότι η δράση τους δεν επηρεάζεται από τις μεταλλάξεις.
Σενάριο 3: Είναι το ευμενέστερο των σεναρίων. Σε αυτή την περίπτωση η εν λόγω παραλλαγή αφενός δεν διαφεύγει της φυσικής ανοσίας ή των εμβολίων και αφετέρου προκαλεί ήπια νόσο σε αυτούς που θα μολυνθούν. Θα υπάρχουν μεν πολλά κρούσματα που θα έχουν ελαφρά συμπτώματα, δεν θα επιβαρύνουν το σύστημα υγείας και θα αυτοϊώνται καταλείποντας ανοσία. Μέσω αυτής της λίαν ευμενούς εκδοχής μπορεί να οδηγηθούμε σε ενδημική μορφή της λοίμωξης. Το αισιόδοξο αυτό σενάριο έχει μικρές αλλά υπαρκτές πιθανότητες να επισυμβεί.
Σενάριο 4: Στη περίπτωση του τέταρτου σεναρίου η παραλλαγή Όμικρον προκαλεί μεν σοβαρές λοιμώξεις στους ανεμβολίαστους, αλλά η αποκτηθείσα ανοσία με φυσική νόσηση ή λόγω εμβολιασμού προστατεύει από βαριά νόσο, διασωλήνωση και θάνατο. Το επιδημιολογικό περιβάλλον που θα δημιουργηθεί θα είναι βαρύτερο από το τωρινό λόγω της υψηλής μεταδοτικότητας του νέου στελέχους. Θα οδηγήσει σε μεγάλους αριθμούς μολύνσεων ιδίως στους ανεμβολίαστους και κατ’ επέκταση σε πολλούς βαρέως πάσχοντες. Ως συνέπεια, θα έχουμε μεγάλη πίεση στο υγειονομικό σύστημα, πολύ μεγαλύτερη από ό,τι σήμερα. Είναι δεδομένο ότι θα παρατηρηθούν και πολλοί θάνατοι.
«Αυτό το τελευταίο σενάριο, με τα μέχρι δεδομένα, συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες να επισυμβεί. Ως εκ τούτου θα πρέπει να υπάρξουν δράσεις μείωσης των επιπτώσεών του. Χρειάζεται δραστική επίσπευση του εμβολιαστικού προγράμματος, τόσο του κανονικού εμβολιασμού όσο και της συμπληρωματικής δόσης τουλάχιστον στο 90% του γενικού πληθυσμού. Τα άτομα άνω των 60 ετών πρέπει να εμβολιαστούν σε καθολικά ποσοστά για να μειωθούν οι διασωληνώσεις και οι θάνατοι», εξηγεί ο Νικόλαος Τζανάκης.
Στρατηγικής σημασίας ο καθολικός εμβολιασμός στους άνω των 60 ετών
Στην ίδια έρευνα του Παρατηρητηρίου Επιδημιολογικής Ανάλυσης Πανδημίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, χαρακτηρίζεται ως στρατηγικής σημασίας η επιδίωξη καθολικού εμβολιασμού στα άτομα άνω των 60 ετών (εικόνα 2).
Σημειώνεται μάλιστα ότι οι 2.308 θάνατοι από τους 2.825 που επισυνέβησαν μεταξύ 1/11/2021 & 7/12/202, ποσοστό 82%, αφορούσαν άτομα άνω των 65 ετών. Το 90% δε αυτών των θανάτων ανήκει σε ανεμβολίαστα άτομα. «Η εμβολιαστική θωράκιση αυτής της ηλικιακής ομάδας ενόψει της παραλλαγής Όμικρον -και εφόσον αυτή επικρατήσει- καθίσταται επιτακτική, αλλιώς θα θρηνήσουμε εκατόμβες καθημερινών θανάτων», καταλήγει η έκθεση.
