Συνέντευξη τύπου για τη φωτιά στο Τατόι παραχώρησε η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.
Μαζί με τη Λίνα Μενδώνη βρίσκονταν υπηρεσιακοί παράγοντες που ασχολούνται με το Τατόι ήδη από το 2003 και από την πρώτη στιγμή εκδήλωσης της πυρκαγιάς οι περισσότεροι εξ αυτών βρίσκονταν στον ιστορικό πυρήνα.
Σημεία από τη συνέντευξη της Λίνας Μενδώνη:
Για τη φωτιά
Αντιμετωπίσαμε μια πρωτοφανή κατάσταση σε σχέση με τα μνημεία την πολιτιστική κληρονομιά και όχι μόνο.
Οσοι βρεθήκαμε δίπλα στη φωτιά δεν μπορούμε να ξεχάσουμε τις εικόνες που ζήσαμε και οι οποίες προκάλεσαν μεγάλη, οικολογική κυρίως, ζημιά.
Η φωτιά στο Τατόι ξεκίνησε την Τρίτη, έσβησε Τετάρτη ξημερώματα και υπήρξε ένας δεύτερος κύκλος την Πέμπτη και την Παρασκευή.
Η εικόνα που έχουμε είναι ότι στην Εύβοια δεν έχουμε σχεδόν κανένα πρόβλημα ως σήμερα (σσ σε ότι αφορά αρχαιολογικά μνημεία), στη δε Λακωνία τα προβλήματα που προκύπτουν σε μεταβυζαντινούς ναούς είναι εξαιρετικά περιορισμένα.
Ο πρωθυπουργός ήταν σαφής ότι όλες οι περιοχές που κάηκαν κηρύσσονται αναδασωτέες.
Η μελέτη βιωσιμότητας
Γράφτηκαν πολλά για τα επενδυτικά σχέδια στο Τατόι σε σχέση με τη φωτιά, αυτά προφανώς δεν ισχύουν. Παραμένουμε στον στόχο μας, όπως προβλέπεται στη μελέτη βιωσιμότητας που ήδη εφαρμόζουμε. Από το τέλος Μαρτίου υπάρχει και διυπουργική επιτροπή προκειμένου ο καθένας να λειτουργήσει κατά την αρμοδιότητά του, συντονισμένα, στην αποκατάσταση του κτήματος.
Από το τέλος Μαρτίου έγινε επίσης υπογειοποίηση δικτύων ΔΕΔΔΗΕ, συστηματική αποψίλωση, συστηματική καταγραφή κινητών αντικειμένων, που ξεπερνούν τις 100.000, και διαδικασίες για διαγωνισμούς αποκατάστασης κτηρίων.
«Χάσαμε μεγάλο μέρος του δάσους»
Χάσαμε μεγάλο μέρος του δάσους. Δεν είναι αμελητέο, δεν είναι εύκολο να το αποδεχθεί κανείς.
Στα μνημεία οι απώλειες δεν ήταν μεγάλες χάρη στην παρέμβαση όλων, κυρίως της πολιτικής προστασίας, της πυροσβεστικής και της αστυνομίας, με συντονισμένες προσπάθειες δικών μας υπηρεσιών.
Αυτή τη στιγμή προχωρούμε και επιταχύνουμε τις διαδικασίες τις οποίες έχουμε αναλάβει ως ΥΠΠΟ για την εφαρμογή του σχεδίου αποκατάστασης των κτιρίων, όπως προβλέπεται στη μελέτη βιωσιμότητας. Αναθέσαμε ήδη τη μελέτη για τη σωστή αναδάσωση του ιστορικού πυρήνα και στα 1.600 στρέμματα και ευρύτερα στα 6.000 στρέμματα.
Ανατέθηκε ήδη μελέτη αναδάσωσης για τον ιστορικό πυρήνα
Σε ερώτηση του Iefimerida για τα χρονοδιαγράμματα σχετικά με τη μελέτη αναδάσωσης του ιστορικού πυρήνα και το προφίλ της επιτροπής που ανέλαβε την εκπόνηση των μελετών, η κυρία Μενδώνη απάντησε:
«Είναι πολύ νωρίς. Η συζήτηση με τους μελετητές έγινε την Κυριακή. Οι άνθρωποι γνωρίζουν τον χώρο, βρίσκονται στον χώρο, αλλά από εκεί και πέρα είναι νωρίς να δώσουμε χρονοδιαγράμματα. Βασικό κριτήριο για τη δημιουργία της ομάδας μελέτης είναι να έχει όλες τις αναγκαίες ειδικότητες και να συμμετέχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, σε συνεργασία φυσικά με στελέχη του υπουργείου Πολιτισμού. Η μελέτη πρέπει να λάβει υπ' όψιν την ιστορικότητα του κτήματος και την αντιμετώπιση του φαινομένου κλιματικής αλλαγής. Πρέπει να πω ότι ένα μέρος του δάσους στον ιστορικό πυρήνα δεν έχει πάθει ζημιές, ενώ το μέρος που έχει υποστεί ζημιές σύντομα θα αναγεννηθεί, όπως μας λένε οι ειδικοί. Ως το τέλος Αυγούστου με αρχές Σεπτέμβρη θα γίνουν ανακοινώσεις ομάδας και μελέτης».
Σημειώνεται ότι τα προβλήματα ηλεκτροδότησης έχουν αποκατασταθεί, όπως και το δίκτυο νερού, και, μόλις αποκατασταθεί και η ποσότητα του νερού, θα υπάρξει και η ανάλογη πίεση.
Ζημιές σε 7 κτίρια στο Τατόι
Είχαμε ζημιές σε επτά κτήρια.
Οι ζημιές αυτές δεν δημιούργησαν περισσότερα δομικά προβλήματα από τα υπάρχοντα εξαιτίας του χρόνου που είχε ταλαιπωρήσει τα κτήρια του Τατοΐου
Κάηκαν οι στέγες, κάποιες εξ αυτών ήταν νεότερες επεμβάσεις, σωστικές, του ΥΠΠΟ.
Κάηκαν και ξύλινα κουφώματα που επίσης είχαν αποκατασταθεί από το ΥΠΠΟ ή ήταν ψευτοκουφώματα.
Τα 7 κτήρια είναι τα εξής: Οικία Στουρμ, Κτίριο τηλεπικοινωνιών, Οικία φροντιστή, Κτίριο φρουράς τάφων, Κτίριο Δασονομείου, κτήριο προσωπικού, διευθυντήριο.
Για τα κτίρια φρουράς τάφων, προσωπικού, διευθυντηρίου και δασονομείου ξεκινούν ήδη οι μελέτες τους, με αυτεπιστασία. Οι μελέτες αυτές θα έχουν ολοκληρωθεί στο τέλος του 2021.
Η χρηματοδότηση είναι εξασφαλισμένη από το ΕΣΠΑ 2021-2027.
Σε κάθε κτίριο που γίνονται μελέτες ή οι μελέτες έχουν ολοκληρωθεί και είναι σε φάση δημοπράτησης, προβλέπεται μελέτη με πυρανίχευσης και πυρόσβεσης.
Η φωτιά έκαψε 2 κοντέινερ στο Τατόι, τι περιείχαν
Τα 100.000 αντικείμενα που δέχονται τη φροντίδα, τη συντήρηση, την καταγραφή βρίσκονται σε κοντέινερ στο χώρο του κτήματος. Το 2020 και το 2021 ο αριθμός των αντικειμένων αυξήθηκε σημαντικά σε σχέση με αυτά που ξέραμε ότι υπάρχουν. Προστέθηκαν αντικείμενα που μέχρι τα τελευταία δυο χρόνια ήταν στοιβαγμένα μέσα σε κτήρια, που έπρεπε να αδειάσουν για να καταγραφούν τα αντικείμενα αλλά και να μελετηθούν τα κτίρια για να μπουν σε πρόγραμμα αποκατάστασης.
Παράλληλα, σε συνεργασία με το υπουργείο Περιβάλλοντος, είναι σε εξέλιξη η διαδικασία για τη σύσταση εταιρείας ειδικού σκοπού, που θα γίνει στη συνέχεια ο φορέας διαχείρισης του κτήματος.
Λέγεται ότι θα έπρεπε να έχει ήδη συσταθεί ο φορέας διαχείρισης, όμως πρέπει πρώτα να γίνουν κάποια πράγματα στις υποδομές από το κράτος και στη συνέχεια θα διαχειριστεί το κτήμα ένας ειδικός φορέας.
Τα κοντέινερ έμειναν άθικτα από τη φωτιά. Το πρόβλημα παρουσιάστηκε σε δύο οικίσκους δίπλα στα ανάκτορα. Ο ένας κατεστράφη μερικώς και ο άλλος ολοσχερώς. Αυτός που καταστράφηκε ολοσχερώς περιείχε αντικείμενα που, σύμφωνα με την αρμόδια Διεύθυνση, ήταν μικρής αξίας και σε κακή κατάσταση διατήρησης. Το υλικό είχε ήδη αξιολογηθεί από τη Διεύθυνση Συντήρησης και τα αντικείμενα που είχαν κριθεί σημαντικά είχαν μεταφερθεί σε άλλους χώρους. Υπήρχε κάποια οικοσκευή, μαγειρικά σκεύη, μια ραπτομηχανή, προστατευτικά τζακιών (που δεν έχουν ιδιαίτερα προβλήματα), έντυπα και βιβλία που δεν ήταν ιδιαίτερα αξιόλογα, καθώς και μέρος της κάβας.
Για τα αντικείμενα που μεταφέρθηκαν
«Μεταφέρθηκαν από τα κοντέινερ την ώρα της φωτιάς αντικείμενα που υπήρχε κίνδυνος να κλαπούν. Δεν θα σας πω πού πήγαν για λόγους ασφαλείας», είπε η υπουργός Πολιτισμού.
Γιατί τα αντικείμενα αυτά βρίσκονται σε κοντέινερ
Για την κριτική που έχει δεχθεί σχετικά με το γεγονός ότι τα κειμήλια βρίσκονταν σε κοντέινερ και όχι σε στεγασμένους χώρους, όπως συνέβαινε ως το 2016, η υπουργός είπε:
«Το 2016 και το 2017 αποφασίστηκε η μεταφορά κάποιων αντικειμένων από τα κοντέινερς σε άλλους χώρους, χωρίς συγκατάθεση των υπηρεσιών. Τα κινητά αντικείμενα στο Τατόι αποτελούν ενιαίο και αδιαίρετο σύνολο, άμεσα συνδεδεμένο με τα κτίρια. Οι συλλογές δεν πρέπει να διασπώνται. Επίσης, το 2016, όταν αποφασίστηκε η μεταφορά τους από το κτήμα, ήταν πολύ λιγότερα τα αντικείμενα από τα οποία έγινε η επιλογή σε σχέση με αυτά που έχουμε σήμερα. Τα αυτοκίνητα και οι άμαξες, σας θυμίζω, ήταν στοιβαγμένα με χιλιάδες άλλα αντικείμενα από πάνω τους έως πρόσφατα. Περίπου 6.000 αντικείμενα μεταφέρθηκαν το 2017 στο Μουσείο Νεότερου Πολιτισμού. Το Μουσείο αυτό έχει μπει στην τελική ευθεία για να αποδοθεί στο κοινό το 2023. Ετσι αποφασίστηκε να μεταφερθεί αυτός ο αριθμός των αντικειμένων στο Τατόι, προκειμένου το σύνολο να αποκτήσει ξανά την ενότητά του».
Γιατί δεν γνωστοποίησαν νωρίτερα τα προβλήματα που προκάλεσε η φωτιά στο Τατόι
«Όπως έχει ήδη αναφερθεί από την κυβερνητική εκπρόσωπο, η επιλογή ήταν την ώρα της μάχης να μιλά ένας, η Πολιτική Προστασία. Χθες έγινε το υπουργικό συμβούλιο και σήμερα σας ενημερώνουμε, τηρώντας τη διαδικασία που υπέδειξε η κυβέρνηση.
»Δεν θα είχα κανένα πρόβλημα ανάληψης ευθύνης αν είχαν γίνει πραγματικές ζημιές. Ζημιές δεν έγιναν. Από εκεί και πέρα ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση αξιολογούν τους υπουργούς», επισήμανε η Λίνα Μενδώνη.