Την τεράστια έκταση που χτύπησαν οι δύο διαδοχικοί σεισμοί στην Τουρκία «χτενίζουν» ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, καθηγητής Ευθύμιος Λέκκας, και η ομάδα Γεωλογίας του ΕΚΠΑ, με στόχο να μελετήσουν εις βάθος τα ρήγματα που προκάλεσαν την τρίτη κατά σειρά μεγαλύτερη καταστροφή του 21ου αιώνα.
Τα συμπεράσματα της έρευνας είναι ήδη αποκαλυπτικά και εξαιρετικά χρήσιμα, όπως αποκαλύπτει στο iefimerida.gr o κ. Λέκκας, ενώ αναφέρεται και στο ρήγμα της Κωνσταντινούπολης που ο επιστημονικός κόσμος περιμένει να ενεργοποιηθεί και πώς μπορεί αυτό να επηρεάσει την Ελλάδα.
«Ο σεισμός στην Τουρκία ήταν ένα τεράστιο γεγονός απ’ όλες τις απόψεις, μεγέθους, γεωλογικών διεργασιών, αλλά και επιπτώσεων. Πέραν από τις ανθρώπινες απώλειες, πρόκειται για το τρίτο κατά σειρά κυρίαρχο γεγονός του αιώνα μας, μετά τον σεισμό στην Αϊτή το 2011 με 300.000 νεκρούς και στην Ινδονησία το 2004 με 270.000 νεκρούς, με οικονομικές επιπτώσεις άνω των 100 δισ. δολαρίων», αναφέρει από τον τόπο της καταστροφής, δύο μήνες μετά τους φονικούς σεισμούς σε Τουρκία και Συρία, ο Ευθύμιος Λέκκας.
Στοιχεία που αποκαλύπτονται για πρώτη φορά
Ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ και καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής & Εφαρμοσμένης Γεωλογίας, στο Τμήμα Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος στο Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, μαζί με τους Εμμανουήλ Βασιλάκη και Σπυρίδωνα Μαρουλή προχωρούν σε εκτιμήσεις σε όλα τα επίπεδα, μεταξύ αυτών και στο κομμάτι της γεωλογίας, όπου τα νέα στοιχεία αφορούν στο ρήγμα που για πρώτη φορά εντοπίστηκε στην περιοχή του Ελμπιστάν.
«Ο σεισμός στην Τουρκία ήταν ένα στιγμιότυπο της γεωδυναμικής ιστορίας στη Μέση Ανατολή που έχει παγκόσμιες επιπτώσεις. Ξέραμε όλοι ότι η πλάκα της Αραβίας μπαίνει σαν σφήνα μέσα στην Τουρκία και στην ευρασιατική πλάκα και τη διαμελίζει. Ο σεισμός αυτός αποτελεί το πιο παραστατικό γεγονός αυτού του φαινομένου», λέει ο κ. Λέκκας. Σύμφωνα με τον ίδιο, η ρηξιγενής επιφάνεια έχει μετατόπιση πάνω από πέντε μέτρα και το ρήγμα τεραστίων διαστάσεων, μήκους 500 χλμ., παρουσιάζει ιδιομορφίες που οι επιστήμονες δεν ήξεραν έως σήμερα.
Οι ιδιομορφίες του ρήγματος
«Το ρήγμα δεν ακολουθεί συγκεκριμένες γραμμές και ξεφεύγει από τις τυπικές εμφανίσεις. Κόβει βουνά, οροσειρές, ποτάμια, διαπερνά τα πάντα. Η ρηξιγενής επιφάνεια που έχει μετατόπιση πάνω από 5 μέτρα, αντί να βρίσκεται σε τεκτονικές τάφρους ή και βυθίσματα, εντοπίστηκε στην κορυφογραμμή οροσειράς. Αυτή είναι πρώτη μας βασική διαπίστωση. Στα νότια της Μαλάτειας, εκεί όπου είναι η απόληξη του μεγάλου ρήγματος, έχει προκληθεί έντονη παραμόρφωση στην επιφάνεια του εδάφους και καταβύθιση μεγάλου τμήματος της πόλης», εξηγεί και συνεχίζει: «Πρόκειται για δύο διαφορετικά ρήγματα, σε μη αναμενόμενες πλάκες, κάτι που ανακαλύψαμε πρώτη φορά παγκοσμίως. Οι τεράστιες ζημιές έχουν να κάνουν με τη διέλευση αυτών των νέων ρηγμάτων, τις ρευστοποιήσεις στο έδαφος, αλλά και τις έντονες παραμορφώσεις στην επιφάνειά του».
Τα μέλη της ομάδας του ΕΚΠΑ, επιστρέφοντας πριν από δύο μήνες από την πρώτη αποστολή στην Τουρκία, άρχισαν να μελετούν δορυφορικές εικόνες υψηλής ανάλυσης από την πληγείσα έκταση. Σήμερα, στην επιτόπια έρευνα επιχειρούν την αναγνώριση των αποτελεσμάτων που βρήκαν στο εργαστήριο.
«Ώριμες οι συνθήκες για έναν μεγάλο σεισμό στην Κωνσταντινούπολη»
Η μελέτη στα εδάφη της γειτονικής χώρας έχει παράσχει σημαντικά στοιχεία στην επιστημονική κοινότητα. Ο Ευθύμιος Λέκκας αναφέρεται στον σεισμό της Κωνσταντινούπολης το 1999, σημειώνοντας παράλληλα ότι συμμερίζεται τις ανησυχίες των συναδέλφων του για επικείμενο μεγάλο σεισμό στην περιοχή.
Λέει χαρακτηριστικά: «Μέχρι το 1999 δεν ξέραμε τη σχέση των ρηγμάτων του τουρκικού με τον ελληνικό χώρο. Το ’99, στο Ιζμίτ, εντοπίσαμε το ρήγμα και διαπιστώσαμε ότι η Τουρκία μετά τον σεισμό μετακινήθηκε 5 μέτρα προς την Ελλάδα. Τότε αρχίσαμε να ψάχνουμε τι επιπτώσεις θα έχει στη χώρα μας, και τελικά ο σεισμός "έσκασε" στην Πάρνηθα μετά από δύο μήνες. Αυτή τη διαδικασία ανέλυσαν μεγάλες επιστημονικές ομάδες, σε ελληνικό και παγκόσμιο επίπεδο. Είδαμε ότι ο ένας σεισμός ώθησε τον σεισμό της Αθήνας. Όχι ότι δεν ήταν ώριμες οι συνθήκες στην Ελλάδα για έναν μεγάλο σεισμό, αλλά τον επιτάχυνε».
«Δεν μπορεί να εκτιμηθεί από τώρα αν θα έχουμε φαινόμενο-ντόμινο στην Ελλάδα, όπως το 1999»
Με βάση αυτές τις έρευνες, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΟΑΣΠ, διαπιστώθηκε ότι μέχρι το 2022 στην Κωνσταντινούπολη θα γινόταν ένας σεισμός της τάξης των 7 με 7,5 ρίχτερ, με συγκλίνουσες απόψεις σε παγκόσμιο επίπεδο. «Το περιμέναμε όλοι. Δεν έγινε, αλλά δεν σημαίνει ότι δεν θα γίνει. Σημαίνει ότι συσσωρεύεται πιο πολλή ενέργεια και μπορεί να έχουμε έναν μεγαλύτερο σεισμό. Τώρα, αν ο σεισμός στη Νότια Τουρκία επιταχύνει την εκδήλωση ενός σεισμού στην Κωνσταντινούπολη, αυτό δεν το ξέρουμε. Πιθανότατα ναι. Γιατί διαταράσσει την ισορροπία».
Ο Ευθύμιος Λέκκας, αναφερόμενος στο ενδεχόμενο ο σεισμός αυτός να επηρεάσει και την Ελλάδα, όπως συνέβη στο παρελθόν, επισήμανε πως «όταν γίνει ο σεισμός στην Κωνσταντινούπολη, τότε θα δούμε κατά πόσο θα επηρεάσει τον ελληνικό χώρο. Δεν μπορούμε να ξέρουμε από πριν. Πρέπει να μελετήσουμε τον σεισμό και μετά να βγάλουμε συμπεράσματα. Πάντως, στη χώρα μας έχουν ήδη δρομολογηθεί και υλοποιούνται μια σειρά από δράσεις, όπως οι υποχρεωτικοί έλεγχοι των δημοσίων κτιρίων», καταλήγει.
Εικόνες από τις σεισμόπληκτες περιοχές στην Τουρκία
