Ένα ντοκιμαντέρ για την υποβρύχια εξερεύνηση των ορυχείων του Λαυρίου δείχνει για πρώτη φορά καταπληκτικά υποβρύχια πλάνα μιας άγνωστης Ελλάδας.
Η ανακάλυψη μιας πλημμυρισμένης στοάς και η ανάγκη για περαιτέρω εξερεύνηση οδήγησαν τους σπηλαιοδύτες, Ερρίκο Κρανιδιώτη και τον Στέλιο Σταματάκη να εξερευνήσουν περαιτέρω αυτές τις στοές. Το 2019 και το 2020, πραγματοποιήθηκαν εξερευνητικές καταδύσεις σε διάφορα τμήματα των ορυχείων στο Λαύριο στην Ελλάδα, καταγράφοντας εκπληκτικές εικόνες αυτών των υποβρύχιων γαλαριών για πρώτη φορά.
Η ιστορία των ορυχείων και η εξερεύνησή τους
Τα ορυχεία του Λαυρίου, αποτελούσαν από αρχαιοτάτων χρόνων πόλο έλξης εξορυκτικής δραστηριότητας. Η μεταμορφωσιγενή γεωλογική δραστηριότητα μεταξύ των τεκτονικών πλακών της Ευρασίας και της Αφρικής, διαμόρφωσε το γεωλογικό Τόξο της Αττικής-Κυκλάδων, καθιστώντας ουσιαστικά το Λαύριο, ένα τόπο πλούσιο σε μεταλλοφορία και σε ορυκτό πλούτο. Οι φλέβες του μεταλλεύματος ήταν ήδη εμφανείς επιφανειακά ήδη από την Νεολιθική Εποχή.
Οι πρώτοι οργανωμένοι κάτοικοι της Αττικής, εξόρυξαν φυσικό χαλκό από τις στοές του Θορικού, για την κατασκευή εργαλείων. Η μεταλλευτική δραστηριότητα εντατικοποιήθηκε από το 3200 π.Χ και γνώρισε τη μεγαλύτερη ακμή του τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ στην εποχή της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, καθιστώντας το Λαύριο και την ευρύτερη περιοχή, ένα πρώιμο βιομηχανικό κέντρο της αρχαιότητας. Μετά από αιώνες λήθης, τα ορυχεία λειτούργησαν τον 19ο αιώνα ξανά, όπου η βιομηχανική δραστηριότητα υπήρξε τέτοια, που στήριξε την κρατική οικονομίας της Ελλάδας και η Εταιρίες του Λαυρίου, υπήρξαν βιομηχανική υπερδύναμη της εποχή έως και σχεδόν τα τέλη του 20ου αιώνα.
Η εισροή των υδάτων από τον υδροφόρο ορίζοντα αποτελούσε συχνό πρόβλημα κατά την εξορυκτική δραστηριότητα, η οποία αντιμετωπιζόταν με την άντληση των υδάτων. Όπου ήταν αδύνατον να συνεχίσουν την εξόρυξη, οι στοές εγκαταλειπόταν ή σφραγιζόταν. Με το πέρας των εργασιών, η εισροή των υδάτων κατέκλυσε τα χαμηλότερα επίπεδα του ορυχείου, καθιστώντας τα απροσπέλαστα. Το νερό εμπόδιζε τους επισκέπτες να έχουν πρόσβαση στα κατώτερα επίπεδα, προστατεύοντας αυτό το τμήμα του ορυχείου από βανδαλισμούς.
Ο εντοπισμός πλημμυρισμένων στοών και η ανάγκη για περαιτέρω έρευνα οδήγησε την καταδυτική ομάδα Addicted2H2O αποτελούμενη από τους Σπηλαιοδύτες Ερρίκο Κρανιδιώτη και Στέλιο Σταματάκη στην εξερεύνηση τους. Από τον Ιούλιο του 2019 έως σήμερα, πραγματοποιήθηκαν εξερευνητικές καταδύσεις σε διάφορα τμήματα των ορυχείων στην περιοχή της Πλάκας και του Άγιου Κωνσταντίνου, φέρνοντας στην επιφάνεια για πρώτη φορά υποβρύχιο βιντεοσκοπημένο υλικό από τις στοές.
Η εξερεύνηση των στοών δίνει μια διαφορετική διάσταση στον τρόπο που βλέπουμε τα ορυχεία του Λαυρίου. Μας προσφέρει μια αδιατάρακτη εικόνα των στοών από την τελευταία μέρα λειτουργίας τους ενώ για πρώτη φορά δίνεται μια εντελώς διαφορετική διάσταση για το είδος των υποβρύχιων ερευνών στην Ελλάδα, τοποθετώντας το «κεφάλαιο» Ελληνικά ορυχεία στο forum της εγχώριας και διεθνούς καταδυτικής κοινότητας.