Αντικείμενο ενδιαφέροντος για το αμερικανικό CNBC έγινε η Λάστα Αρκαδίας, μια εικόνα για το δημογραφικό πρόβλημα στην Ελλάδα.
«Μια έρημη πλατεία, ένα εγκαταλελειμμένο σχολείο και άδεια σπίτια» αποτυπώνουν την εικόνα στη Λάστα, ένα χωριό στην Αρκαδία που -σύμφωνα με την απογραφή του 2021- κατοικείται από μόλις 12 μόνιμους κατοίκους.
Το αμερικανικό μέσο έκανε ένα εκτενές επιτόπιο ρεπορτάζ στο γραφικό χωριό της Πελοποννήσου, με αφορμή το οποίο αναφέρθηκε στις προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης να ανακόψει τη μείωση του ρυθμού των γεννήσεων στη χώρα, ένα πρόβλημα που έχει εξάλλου ευρωπαϊκή διάσταση.
«Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι η μείωση του πληθυσμού δημιουργεί τώρα μεγάλη πίεση σε μια χώρα που μόλις βγήκε από την κρίση - χωρίς αρκετούς νέους ανθρώπους για να στηρίξουν την οικονομία στις επόμενες γενιές. Ενώ η Ελλάδα βλέπει πολύ σταθερή ανάπτυξη προς το παρόν, κοιτάζοντας μπροστά, με λιγότερους ανθρώπους να κάνουν τη δουλειά, αυτό θα είναι δύσκολο να διατηρηθεί» δήλωσε τηλεφωνικά στο CNBC ο Bert Colijn, επικεφαλής οικονομολόγος της ING.
Η Λάστα και δεκάδες χωριά-φαντάσματα στην Ελλάδα
Η μείωση των γεννήσεων αποτελεί μια «υπαρξιακή» απειλή για την Ελλάδα, η οποία έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά γονιμότητας στην Ευρώπη, τονίζει το δημοσίευμα.
Πέρυσι, η χώρα κατέγραψε λίγο πάνω από 71.400 γεννήσεις, τον χαμηλότερο αριθμό από τότε που άρχισαν οι καταγραφές πριν από σχεδόν έναν αιώνα, και μειωμένο κατά περίπου 6% σε σχέση με το 2022, σημείωσε το CNBC.
Το ρεπορτάζ προσθέτει ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία, η Ελλάδα έχει τώρα περίπου μία γέννηση για κάθε δύο θανάτους και το ποσοστό του πληθυσμού άνω των 65 ετών είναι σχεδόν διπλάσιο από εκείνο των ηλικιών 0 έως 14 ετών.
Αυτό ώθησε τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να προειδοποιήσει για μια «υπαρξιακή» απειλή για την ελληνική κοινωνία, γράφει το αμερικανικό ΜΜΕ.
«Η αλήθεια είναι ότι σήμερα ο λαός μας είναι από τους πιο ηλικιωμένους στην Ευρώπη» δήλωσε ο Μητσοτάκης πέρυσι, μιλώντας σε ελληνικό δημογραφικό συνέδριο.
«Αυτή η μείωση του πληθυσμού δεν εκδηλώνεται εξίσου σε όλη τη χώρα», συνέχισε ο πρωθυπουργός. «Έχει κορυφώσεις σε συγκεκριμένες περιοχές και αυτό σημαίνει ότι δεν αρκούν οι εθνικές στρατηγικές και χρειάζονται και τοπικές προβλέψεις, με τη συνολική δημογραφική κατάρρευση να γίνεται κυριολεκτικά ένα υπαρξιακό στοίχημα για το μέλλον μας».
Αυτή η μείωση είναι πιο ορατή μέσα από την εμφάνιση δεκάδων χωριών-φαντασμάτων - τοποθεσίες με κανέναν ή σχεδόν μηδενικό πληθυσμό, που ερημώνουν καθώς οι τοπικοί πληθυσμοί φεύγουν ή αποβιώνουν. Μπορεί να είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί ο ακριβής αριθμός αυτών των τοποθεσιών, δεδομένης της συχνά απομακρυσμένης φύσης τους, αλλά πρόσφατες εκτιμήσεις ανεβάζουν τον αριθμό των εντελώς εγκαταλελειμμένων χωριών και οικισμών κοντά στα 200, αναφέρεται.
Το CNBC επισκέφθηκε τη Λάστα φέτος και δεν υπήρχαν ενδείξεις μόνιμων κατοίκων.
Το δημοσίευμα επισημαίνει ότι η οικονομική κρίση του 2009, μεταξύ άλλων, προκάλεσε ένα μεγάλο κύμα μετανάστευσης, κυρίως νέων ανθρώπων, τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό, με προορισμό τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας.
«Σήμερα, πάνω από το ήμισυ (53,5%) του ελληνικού πληθυσμού ζει στην πρωτεύουσα, την Αθήνα, και τη γύρω περιοχή της Αττικής, καθώς και στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, τη Θεσσαλονίκη. Εν τω μεταξύ, όλες οι άλλες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των βραβευμένων νησιών της Ελλάδας, έχουν καταγράψει μείωση του πληθυσμού τα τελευταία χρόνια».
Το σχέδιο της κυβέρνησης για το δημογραφικό
Το αμερικανικό μέσο ενημέρωσης στέκεται στις προσπάθειες της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει την πρόκληση της αύξησης του πληθυσμού.
«Ο Κ. Μητσοτάκης εγκαινίασε πέρυσι ένα νέο υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας για να ενοποιήσει και να ενισχύσει τη στήριξη των παιδιών και των ευάλωτων ομάδων. Τον Οκτώβριο, το υπουργείο ανακοίνωσε ότι θα δαπανήσει 20 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2035 για κίνητρα που θα ανακόψουν τη μείωση του πληθυσμού, όπως επιδόματα τέκνων, ενισχυμένες γονικές άδειες και φοροαπαλλαγές. Η Σοφία Ζαχαράκη, επικεφαλής του υπουργείου, δήλωσε ότι τα μέτρα έχουν σχεδιαστεί για να αφυπνίσουν την κοινωνία», αναφέρει χαρακτηριστικά το ρεπορτάζ.
Μάλιστα, η Σ. Ζαχαράκη μίλησε στο CNBC, αναφέροντας: «Χρειαζόμαστε ένα σοκ. Χρειαζόμαστε κάτι που να δημιουργεί ένα αίσθημα ασφάλειας και αισιοδοξίας, ιδίως στον νεότερο πληθυσμό».
«Αντιμετωπίζουμε όχι μόνο οικονομικές επιπτώσεις, αλλά και ένα θέμα νοοτροπίας που έχει εμπεδωθεί στο μυαλό πολλών νέων ανθρώπων, πιθανώς λόγω της κρίσης και πιθανώς μιας αίσθησης απογοήτευσης» συνέχισε, προσθέτοντας ότι η χρηματοδότηση θα πρέπει να δώσει σε περισσότερους ανθρώπους την επιλογή να δημιουργήσουν οικογένεια.
Δεν είναι ελληνικό φαινόμενο
Σε άλλο σημείο του ρεπορτάζ, το CNBC υπογραμμίζει ότι η δημογραφική μείωση της Ελλάδας έρχεται σε αντίθεση με τις πολύ βελτιωμένες πλέον οικονομικές προοπτικές της χώρας.
Η ελληνική οικονομία προβλέπεται να αναπτυχθεί κατά 2,2% το 2024 και κατά 2,3% το 2025, ξεπερνώντας τις μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες. Η αρχική πρόβλεψη της χώρας για Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της τάξης του 2,9% το 2025 αναθεωρήθηκε προς τα κάτω μόνο λόγω της ευρύτερης επιβράδυνσης της ΕΕ. Ωστόσο, οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι η δημογραφική μείωση θα μπορούσε τελικά να υπονομεύσει αυτή την ανάπτυξη μακροπρόθεσμα.
Ωστόσο, στη συνέχεια επισημαίνεται ότι η Ελλάδα δεν είναι μόνη της σε αυτό το φαινόμενο, καθώς η δημογραφική συρρίκνωση είναι ένα ζήτημα που αντιμετωπίζουν πολλές ανεπτυγμένες χώρες. Η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, με ποσοστά γονιμότητας 1,2 και 0,72 το 2023, αντίστοιχα, είναι από τα πιο γνωστά παραδείγματα χωρών σε δημογραφική παρακμή. Μεγάλο μέρος της Δύσης αλλά και η Κίνα έχουν ταχέως γηράσκοντα πληθυσμό και ανάγκη για μεγαλύτερη κρατική στήριξη.