Σημαντικά προβλήματα στη λειτουργία του Κτηματολογίου αναφέρουν οι συμβολαιογράφοι της χώρας.
Ο Γιώργος Ρούσκας, πρόεδρος της Ενωσης Συμβολαιογράφων Ελλάδας, μιλώντας στα «Νέα», είπε ότι λόγω των προβλημάτων στη λειτουργία του Κτηματολογίου καταγράφονται σημαντικές δυσκολίες στις μεταβιβάσεις και στην αγορά ακινήτων, στη γονική παροχή, στις αποδοχές κληρονομιάς, στην έκδοση δανείων αλλά και στην εγγραφή των κατασχέσεων.
Ο κ. Ρούσκας υποστήριξε ότι «αυτή τη στιγμή είναι πάρα πολύ δύσκολη έως μαρτυρική η συναλλαγή με τα κτηματολογικά γραφεία – υποθηκοφυλακεία». Οπως εξηγεί, το Κτηματολόγιο βρίσκεται στην τελευταία φάση της ψηφιοποίησής του. Λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, ωστόσο, η μετάβαση στη ψηφιακή εποχή καθίσταται ιδιαίτερα προβληματική.
«Δεν είναι δυνατόν η απόκτηση εμπράγματων δικαιωμάτων ή η λήψη δανείων να εξαρτώνται από το πότε θα ολοκληρωθεί η μεταγραφή ή η καταχώριση των συμβολαίων μας στο Υποθηκοφυλακείο ή στο Κτηματολόγιο» σημειώνει και προσθέτει:
«Οταν έχουμε αγορά με δάνειο, θα πρέπει να περιμένουμε κάποιους μήνες για να μας δώσουν το έγγραφο του Κτηματολογίου ή Υποθηκοφυλακείου. Μετά η τράπεζα θα πρέπει να εγγράψει στο ακίνητο την προσημείωση και κατόπιν θα πρέπει να περιμένουμε μερικούς μήνες προκειμένου να εκταμιευθούν τα χρήματα του δανείου».
Ο Γιώργος Ρούσκας, χρησιμοποιώντας το παράδειγμα επένδυσης στο παραλιακό τόξο, επισημαίνει ότι «δεν υλοποιείται γιατί το αρμόδιο Κτηματολογικό Γραφείο, για συμβόλαιο που έχει υπογραφεί το 2020, έδωσε χρόνο ολοκλήρωσης της εγγραφής του τον ερχόμενο Μάρτιο».
Κτηματολόγιο: Καθυστερήσεις και προβλήματα στα ραντεβού
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ενωσης Συμβολαιογράφων Ελλάδας «οι τρεις μήνες, λογικής-φυσιολογικής αναμονής αυτού του είδους ξεπερνάνε πλέον το ένα έτος. […] Η ασφάλεια των συναλλαγών έχει πάει περίπατο και σε όλα υπεισέρχεται το υποκειμενικό στοιχείο. Το ουσιαστικό για την εγγραφή-μεταγραφή των συμβολαίων είναι η αρχή της χρονικής προτεραιότητας και όχι ποιος έχει κλείσει ραντεβού κάτω από αδιαφανείς συνθήκες».
Ο κ. Ρούσκας αναφέρει στην εφημερίδα «Τα Νέα» ότι στα περισσότερα κτηματολογικά γραφεία που ανήκουν στο Ελληνικό Κτηματολόγιο, οι συναλλαγές γίνονται με πολύ αργούς ρυθμούς ενώ υπάρχει πρόβλημα με το κλείσιμο των ραντεβού: «Σε πολλά από αυτά, αυτή την εποχή δεν υπάρχει μεγάλη κίνηση και για να σου δώσουν ραντεβού μπορεί να χρειαστεί και ένας μήνας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Κτηματολογικό Γραφείο Θεσσαλονίκης, όπου χιλιάδες πράξεις δεν έχουν εγγραφεί και εκκρεμούν, αλλά και αυτό του Πειραιά, της Μυκόνου κ.ά.».
Επιπλέον, συνεχίζει, «έπειτα υπάρχουν τα κτηματολογικά γραφεία που αναμένουν την ένταξή τους στον φορέα Ελληνικό Κτηματολόγιο. Εδώ, τα προβλήματα είναι μεγαλύτερα, με πολύ μεγάλες καθυστερήσεις στην εγγραφή των συμβολαίων, των αγωγών και των κατασχέσεων, όπως το Κτηματολογικό Γραφείο Ζωγράφου, το οποίο σου δίνει πιστοποιητικό εγγραφής μετά από έναν χρόνο. Κι αυτό, πέραν της μεγάλης καθυστέρησης που παρατηρείται στην καταχώριση των αιτήσεων και συμβολαίων».
Ελλάδα: Το μόνο κράτος της ΕΕ χωρίς πλήρως ψηφιοποιημένο Κτηματολόγιο
Στην τρίτη κατηγορία ανήκουν τα γραφεία με προϊσταμένους τους παλιούς υποθηκοφύλακες τα οποία θα ενσωματωθούν μέσα στον χρόνο στον φορέα. Σε αυτά ο κανόνας είναι πως οι συναλλαγές σήμερα είναι πιο ευχερείς. Οπως ισχυρίζεται, η μείωση του όγκου των μεταβιβάσεων, σε μεγάλο βαθμό οφείλεται «στην ανασφάλεια και στις καθυστερήσεις απόκτησης των εν λόγω εγγραφών από τα συγκριμένα γραφεία».
Σύμφωνα με την έκθεση «Doing Business στην Ευρωπαϊκή Ενωση 2020: Ελλάδα» της Παγκόσμιας Τράπεζας, η χώρα μας παραμένει το μόνο κράτος-μέλος της ΕΕ χωρίς πλήρως ψηφιοποιημένο Κτηματολόγιο. «ΤΑ ΝΕΑ» αναφέρθηκαν εκτενώς στο θέμα, στο φύλλο της 13ης Ιανουαρίου 2021.
Για να ολοκληρωθεί η ψηφιοποίηση του Κτηματολογίου εκκρεμεί ακόμη ο ενιαίος ψηφιακός χάρτης, για τον οποίο υπάρχει συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, αλλά και η ψηφιοποίηση του συνόλου των αρχείων των υποθηκοφυλακείων -ένα πρότζεκτ ύψος 200 εκατ. ευρώ που έχει ενταχθεί στην ομάδα των έργων που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Νέες ψηφιακές υπηρεσίες στο Κτηματολόγιο
Στο μεταξύ, προς την κατεύθυνση της πλήρους ψηφιοποίησης του Κτηματολογίου, εντάσσονται οι τέσσερις νέες ψηφιακές υπηρεσίες που ανακοινώθηκαν πρόσφατα:
- 1ον) Πληρωμές και παραλαβή πιστοποιητικών, διαγραμμάτων και αντιγράφων από ιδιοκτήτες και επαγγελματίες.
- 2ον) Παραλαβές, πληρωμές και αιτήσεις από δικηγόρους αγωγών, δικογράφων και άλλων πράξεων που συντάσσουν και διακινούν για καταχώριση στα κτηματολογικά γραφεία.
- 3ον) Υποβολή συμβολαίων από τους συντάκτες τους για καταχώριση.
- 4ον) Αυτόματη σύγκριση τοπογραφικού ιδιοκτήτη με το Κτηματολογικό Διάγραμμα και αυτόματος προδικαστικός έλεγχος που εξασφαλίζει τη δυνατότητα εφαρμογής των δικαστικών αποφάσεων.
Τα νέα Γραφεία
Από την πλευρά του, ο γενικός διευθυντής του Κτηματολογίου, Στέφανος Κοτσώλης, επισημαίνει πως μέσα στο επόμενο τρίμηνο ανοίγουν νέα κτηματολογικά γραφεία στην Αττική (Καλλιθέα, Νέα Σμύρνη, Νέα Ιωνία, Νέα Φιλαδέλφεια, Ηλιούπολη) αλλά και στην Περιφέρεια (Πάτρα, Σπάρτη, Μυτιλήνη, Εδεσσα, Σέρρες, Τρίκαλα) και ακολουθεί τον Ιούνιο το μεγάλο στοίχημα του φορέα, η ένταξη της Θεσσαλονίκης.
Σύμφωνα με τον Στέφανο Κοτσώλη, για όσους δεν επιθυμούν να εξυπηρετούνται ηλεκτρονικά και θέλουν να προσέλθουν στα κτηματολογικά γραφεία, έχει δημιουργηθεί, σε συνεργασία με τον Δικηγορικό Σύλλογο, ηλεκτρονική εφαρμογή με την οποία ορίζονται, οργανώνονται και παρακολουθούνται τα ραντεβού, εξασφαλίζοντας έτσι ηλεκτρονικά και συντεταγμένα τη χρονική προτεραιότητα, τη διαφάνεια και την ισονομία.