Στο εθνικό σχέδιο που θα πρέπει να εφαρμόσει η Ελλάδα ώστε να αντιμετωπίσει με αποτελεσματικότητα τις δασικές πυρκαγιές.
Οι φωτιές εκτός από τις προφανείς καταστροφικές συνέπειες που έχουν για το περιβάλλον, τη χλωρίδα, την πανίδα, και γενικά τη βιοποικιλότητα, διαταράσσουν σημαντικά και την κοινωνικο-οικονομική ευημερία της, αναφέρεται μέσω του iefimerida.gr η διακεκριμένη επιστήμονας Φοίβη Κουντούρη, Καθηγήτρια και Διευθύντρια του Εργαστηρίου Έρευνας για την κοινωνικοοικονομική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα (ReSEES) στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Τις τελευταίες δεκαετίες η Ελλάδα πλήττεται κάθε καλοκαίρι από καταστροφικές πυρκαγιές. Μάλιστα, παρατηρείται αύξηση στη συχνότητα και την ένταση τους, κάτι που αποδίδεται από τους ειδικούς, στην κλιματική αλλαγή. Οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες, με παρατεταμένες περιόδους καύσωνα, η μείωση των βροχοπτώσεων είναι παράγοντες που συντελούν στην ξήρανση της βλάστησης μετατρέποντας τα δάση σε εύφλεκτες εκτάσεις, ευάλωτες στην παραμικρή σπίθα.
Ως επικεφαλής του AE4RIA (Alliance of Excellence for Research and Innovation on Aeiphoria), μιας πρωτοβουλίας που προωθεί τη συνεργασία μεταξύ ερευνητικών ιδρυμάτων, και φορέων του επιχειρηματικού και του πολιτικού κόσμου για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, η κυρία Κουντούρη συντονίζει πολλά ερευνητικά έργα που διευκολύνουν τους απαιτούμενους μετασχηματισμούς για την εφαρμογή των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης, της Συμφωνίας του Παρισιού και της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, με επιστημονικό αλλά κυρίως ανθρωποκεντρικό τρόπο.
Εθνική Στρατηγική σε τέσσερα στάδια
Το εθνικό σχέδιο της χώρας μας, προκειμένου να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις πυρκαγιές, όπως εξηγεί, η Ελληνίδα επιστήμονας θα πρέπει να διέρχεται διάφορα στάδια, όπως: Πρόληψη, Προετοιμασία, Ανταπόκριση και Αποκατάσταση.
Όσον αφορά την Πρόληψη, η Ελλάδα πρέπει να επενδύσει σημαντικά σε μια διττή προσέγγιση: την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την μείωση του κινδύνου των πυρκαγιών. Αυτό περιλαμβάνει τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, την προστασία και αποκατάσταση των φυσικών μας οικοσυστημάτων, την προώθηση καθαρών ενεργειακών λύσεων και την προώθηση της βιώσιμης γεωργίας.
«Αναπόσπαστο μέρος του σταδίου της πρόληψης των πυρκαγιών είναι και η ανάγκη ορθής διαχείρισης των δασών καθ' όλη τη διάρκεια του έτους και όχι μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες. Ορισμένες αποτελεσματικές στρατηγικές είναι η τακτική απομάκρυνση πεσμένων δέντρων, το κλάδεμα χαμηλών κλαδιών ή ακόμα και η ελεγχόμενη καύση ξερών κλαδιών που θα μπορούσαν να δράσουν ως καύσιμο, με ανεξέλεγκτες συνέπειες. Σ’ αυτό το στάδιο είναι επίσης σημαντική και η εγρήγορση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, ιδιαίτερα σε κοινότητες που είναι κοντά σε δάση, ώστε να φροντίζουν για την καθαριότητα των χώρων σε μια ακτίνα περιμετρικά από την κατοικία ή την περιουσία τους», αναφέρει η Φοίβη Κουντούρη που συγκαταλέγεται στο 2% των επιστημόνων με τις περισσότερες ετεροαναφορές με βάση την επίσημη λίστα του Stanford University και είναι μέλος της επιτροπής υποψηφιοτήτων για το Νόμπελ Οικονομικών.
Η τεχνολογία και ο εθελοντισμός «όπλα» κατά των πυρκαγιών
Στο στάδιο της Προετοιμασίας μπορεί να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες της τεχνολογίας, όπως δορυφόροι, drones, και τεχνητή νοημοσύνη, για την ανάπτυξη συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης με το που ξεσπάσει μια πυρκαγιά. «Συνδυαστικά, είναι ζωτικής σημασίας οι πολίτες να είναι ενημερωμένοι και εκπαιδευμένοι για το πώς πρέπει να ενεργούν με το που εντοπίσουν μια πυρκαγιά στο ξεκίνημα της», λέει.
Σε ότι αφορά στο στάδιο της Ανταπόκρισης πρέπει να περιλαμβάνει τη δημιουργία και υποστήριξη τοπικών εθελοντικών ομάδων πυρόσβεσης που θα είναι καλά εξοπλισμένες και εκπαιδευμένες να συνεργάζονται αποτελεσματικά με τους επαγγελματίες πυροσβέστες. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρώπη έχει δημιουργήσει το μηχανισμό rescEU, για την προστασία των πολιτών από καταστροφές και έκτακτους κινδύνους, με σκοπό να ενισχύσει την Πολιτική Προστασία της χώρας που πλήττεται, όταν ο κίνδυνος υπερβαίνει τις δυνατότητες της.
Η Αποκατάσταση μετά από μια μεγάλη πυρκαγιά είναι επίσης πολύ σημαντικό μέρος της στρατηγικής που προτείνει η Ελληνίδα Καθηγήτρια. «Θα πρέπει να δίνεται έμφαση στην άμεση παροχή βοήθειας προς τις πληγείσες κοινότητες, την αναδάσωση και την σταθεροποίηση του εδάφους για να αποτραπεί η διάβρωση και οι κατολισθήσεις. Είναι εξίσου ζωτικό, μετά από κάθε γεγονός να μαθαίνουμε και να βελτιώσουμε τις προσεγγίσεις μας, ώστε το σύστημα να είναι προσαρμοστικό», σημειώνει.
Διεθνείς συνεργασίες σε διάφορα πεδία
Η πολιτεία, σύμφωνα πάντα με την κυρία Κουντούρη, θα πρέπει να αναζητά υποστήριξη από ειδικούς, όπως είναι το παγκόσμιο Global Climate Hub του Δικτύου Λύσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης (UN SDSN) που διευθύνει και να συνεργάζεται για την ανάπτυξη ενδεδειγμένων λύσεων.
«Η αντιμετώπιση της κρίσης των πυρκαγιών, όπως και πολλών άλλων κρίσεων, δεν είναι κάτι που μπορεί να αντιμετωπιστεί μεμονωμένα και αποσπασματικά, αλλά με διεθνή συνεργασία και ολιστικά. Η προσπάθεια που γίνεται από το Global Climate Hub αφορά την παροχή επιστημονικά τεκμηριωμένων συστάσεων για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και των συνεπειών της και η εφαρμογή συγκεκριμένων σχεδίων δράσης για κάθε χώρα. Χρησιμοποιώντας ένα ευρύ φάσμα δεδομένων, γνώσης και τεχνολογίας που παρέχονται από ειδικούς σε διάφορα πεδία, στο Global Climate Hub, σχεδιάζουμε λεπτομερή μονοπάτια για το μετριασμό του κινδύνου από την κλιματική αλλαγή και την αύξηση της ανθεκτικότητας των χωρών έναντι φαινομένων που περιλαμβάνουν και τις δασικές πυρκαγιές», καταλήγει.