Στην ανακοίνωση 38 νέων κρουσμάτων στη χώρα προχώρησε το απόγευμα του Σαββάτου ο Σωτήρης Τσιόδρας, επικεφαλής της επιτροπής του υπουργείου Υγείας για τον κορωνοϊό.
Διαβάστε αναλυτικά όσα είπε ο λοιμωξιολόγος για τα νέα κρούσματα και τις απαντήσεις που έδωσε στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων:
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Καλησπέρα σε όλους. Ευχαριστώ που βλέπω ότι τηρείτε και αποστάσεις μεταξύ σας. Αυτό είναι σημαντικό και δείχνει το υψηλό αίσθημα ευθύνης που έχετε και εσείς οι δημοσιογράφοι, για την αποφυγή διασποράς του ιού.
Ανακοινώνονται 38 νέα επιβεβαιωμένα κρούσματα στη χώρα μας. Το σύνολο ανέρχεται στα 228 κρούσματα του νέου κορονοϊού. 22 κρούσματα αφορούν πιθανή εγχώρια μετάδοση, δηλαδή δεν έχουν ταξιδιωτικό ιστορικό και επιδημιολογική σύνδεση με άλλο κρούσμα.
Η πλειοψηφία τους είναι στην Αθήνα. 57 ασθενείς νοσηλεύονται, 5 είναι διασωληνωμένοι. Ευχόμαστε σε αυτούς τους βαριά ασθενείς να αναρρώσουν γρήγορα.
Από το σύνολο των νοσηλευθέντων, το 51% είναι ηλικίας άνω των 65 ετών. Τα περισσότερα κρούσματα εξακολουθούν να είναι στην Αθήνα, ενώ συνολικά έχουν ελεγχθεί μέχρι τώρα 3.400 δείγματα.
Τέλος, 8 συμπολίτες μας έχουν πάρει εξιτήριο.
Σήμερα θεσπίστηκαν αυστηρά εργαστηριακά κριτήρια για τον έλεγχο συμπολιτών μας στα νοσοκομεία, ο οποίος θα γίνεται για ασθενείς που εμφανίζουν πνευμονία και νοσηλεύονται ή ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.
Δεν συστήνεται εργαστηριακός έλεγχος για το νέο κορονοϊό στα δημόσια νοσοκομεία, σε ασυμπτωματικούς πολίτες ή πολίτες με ήπια συμπτώματα της ίωσης, οι οποίοι θα πρέπει να παραμένουν σπίτι τους.
Για τη διασφάλιση της πρόσβασης χρονίως πασχόντων ασθενών στην φαρμακευτική αγωγή, καθώς και των ασθενών που λαμβάνουν κάποια άλλα προϊόντα, προβλέπεται η διαδικασία μέσω του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, βάσει της οποίας οι ασθενείς θα μπορούν να αιτούνται τα φάρμακά τους χωρίς τη φυσική τους παρουσία, μέσω τηλεφώνου, φαξ ή email.
Τα φάρμακα θα μπορούν να τα παραλαμβάνουν συγγενείς και εξουσιοδοτημένα για αυτό το σκοπό πρόσωπα από το οικογενειακό τους περιβάλλον.
Επίσης, παρόμοια διαδικασία αφορά και ηλεκτρονικές γνωματεύσεις για υγειονομικό υλικό, σκευάσματα ειδικής διατροφής και άλλα ιατροτεχνολογικά προϊόντα που αφορούν αυτούς τους ασθενείς.
Όπως επίσης γνωρίζετε, με ανακοινώσεις που έγιναν σήμερα το πρωί, τα μέσα μαζικής μεταφοράς πρέπει να λειτουργούν κατά το δυνατόν με λιγότερο συνωστισμό. Σε κάποια από αυτά τα μέσα έχει δοθεί ισχυρή σύσταση να λειτουργούν με το 50% των επιβατών τους. Η αποφυγή συγχρωτισμού είναι πάρα πολύ σημαντική για όλους μας σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση.
Θέλω να επισημάνω την ιδιαίτερη προσοχή όλων μας να μην παρατηρηθούν συνθήκες συγχρωτισμού, όπως αυτές που παρατηρήθηκαν σήμερα στα σούπερ μάρκετ και αλλού. Ευνοούν τη μετάδοση και διασπορά ενός ιού, ο οποίος μπορεί να είναι ακίνδυνος για τους περισσότερους από εμάς, αλλά πολύ επικίνδυνος για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού μας.
Τέλος, συνιστούμε ψυχραιμία σε όλους και με υψηλό αίσθημα ευθύνης να αντιμετωπίσουμε αυτήν την πανδημία. Σας ευχαριστώ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Τσιόδρα, θίξατε ήδη το θέμα των σούπερ μάρκετ. Δεν σας κρύβω ότι και εγώ μετά από πολλές μέρες δουλειάς πήγα σήμερα στο σούπερ μάρκετ, δεν γινόταν, δεν μπορούσα να το αναβάλλω άλλο. Είδα ηλικιωμένους ανθρώπους να συγχρωτίζονται, να περιμένουν ακόμα και 35 λεπτά στην ουρά και θέλω να ρωτήσω, αν πρέπει να ληφθούν κάποια επιπλέον μέτρα όσον αφορά τις αποστάσεις που πρέπει να τηρούνται στους χώρους των σούπερ μάρκετ. Δηλαδή να πρέπει να κάνετε λίγο πιο εξειδικευμένα τα μέτρα. Ακόμα άκουσα παράπονα από τις γυναίκες που χτυπούν στα ταμεία, ότι δεν φοράνε μάσκα, αλλά η εικόνα που είδα, ήταν ότι κάνουμε μία καραντίνα, αλλά εκεί μέσα είναι σαν να χάνεται το παιχνίδι.
Σ.ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Ναι, για αυτό είπα, μίλησα για αίσθημα ατομικής ευθύνης. Πρέπει όλοι να προσέξουμε. Χθες μιλώντας στο Υπουργείο εκτεταμένα για αυτό το θέμα, των ουρών, είπαμε ότι κανονικά μια ουρά δεν πρέπει να έχει παραπάνω από 5 άτομα και να υπάρχει μία επαρκής απόσταση μεταξύ τους, ένα μέτρο, δύο μέτρα. Ξέρετε πόσο δύσκολο είναι καμιά φορά να εφαρμοστεί αυτό; Αυτό είναι αίσθημα ατομικής ευθύνης. Αυτό είναι ότι συμμετέχουμε όλοι σε αυτήν την προσπάθεια, δεν κατακλύζουμε την ουρά και ιδιαίτερα όταν έχει άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες και περιμένουμε υπομονετικά να αραιώσει λίγο η ουρά.
Έχουμε όλοι την ευθύνη. Δεν μπορούμε να επιβάλλουμε αστυνομικά μέτρα στα σούπερ μάρκετ. Τα σούπερ μάρκετ είναι και θα παραμείνουν ανοιχτά. Δεν χρειάζεται αυτός ο πανικός.
Είπαμε, η επιδημία του φόβου και του πανικού είναι χειρότερη από την επιδημία του ιού. Πρέπει όλοι να το αισθανθούμε μέσα μας αυτό και να αποφύγουμε το συνωστισμό όπου μπορούμε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε καθηγητά, συγγνώμη, σας ρώτησα και εχθές και μου είπατε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα για την αιμοδοσία. Επειδή υπάρχει μεγάλη ανάγκη τελικά από αίμα από ό,τι φαίνεται, αν κάποιος έχει τα συμπτώματα ή είναι ασυμπτωματικός ασθενής, αυτό πώς θα ελέγχεται; Δηλαδή μπορεί να δώσει αίμα;
Σ.ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Κοιτάξτε, υπάρχουν ειδικοί κανόνες για την αιμοδοσία, οι οποίοι προβλέπονται από το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας και το Εθνικό Κέντρο Αιμοεπαγρύπνησης.
Να σας πω ότι θεωρητικά μόνο υπάρχει αυτή η πιθανότητα μετάδοσης του νέου κορονοϊού από την αιμοδοσία. Παρόλα αυτά, πρέπει και λαμβάνονται ειδικά μέτρα από τις αιμοδοτικές μονάδες για να μην υπάρξει έλλειψη αίματος.
Είναι πάρα πολύ σημαντικό αυτό που λέτε και επειδή λόγω και της επιδημίας του φόβου, άνθρωποι οι οποίοι θα μπορούσαν να είναι αιμοδότες, αποφεύγουν να δώσουν αιμοδοσία. Θα προβλεφθούν ειδικές διαδικασίες ώστε ανεξάλειπτα να συνεχιστεί αυτή η διαδικασία αιμοδοσίας και να μην υπάρξει έλλειψη σε αυτό το βασικό προϊόν, το οποίο σώζει ζωές.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε καθηγητά, μας είπατε το ότι το 51% των νοσούντων είναι άνω των 65 ετών. Νομίζω ότι είναι σημαντικό, για να ενημερώσουμε και εμείς τους πολίτες σωστά, όσον αφορά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των ασθενών που νοσούν με βαριά συμπτωματολογία.
Είπατε ότι έχουμε 5 ανθρώπους διασωληνωμένους στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Να έχουμε λίγο τις ηλικίες τους. Αν έχουν αυτοί οι άνθρωποι υποκείμενα νοσήματα και σε ποιες περιοχές νοσηλεύονται.
Καταλαβαίνω ότι δεν θα μας πείτε συγκεκριμένα τις περιοχές, αλλά τα νοσοκομεία αναφοράς στα οποία νοσηλεύονται.
Σ.ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Νοσηλεύονται σε μεγάλα νοσοκομεία αναφοράς στην πατρίδα μας, στην Πάτρα, στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη.
Θέλω να πω εδώ, ότι οι άνθρωποι οι οποίοι νοσούν σοβαρά ή διασωληνώνονται ή και οι ατυχείς τρεις συμπολίτες μας που κατέληξαν, ήταν μεγαλύτερης ηλικίας από τη συνηθισμένη ηλικία που προσβάλει αυτός ο ιός, οι οποίοι είναι οι ηλικίες από τα 40 μέχρι τα 69. Για να καταλάβετε, οι τρεις θάνατοι από μόνοι τους έχουν ένα μέσο όρο ηλικίας 73 έτη.
Θέλει, λοιπόν, πάρα πολύ προσοχή. Να μην είμαστε βιαστικοί. Να περιμένουμε να δούμε την πλήρη εικόνα του ιού στη χώρα μας, πριν πούμε δεδομένα για αυτές τις σοβαρές πνευμονίες που θα αντιμετωπίσουμε και θα συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε τις επόμενες εβδομάδες.
Αναμένουμε να είναι υψηλότερες ηλικίες, αναμένουμε να είναι άνω των 65 και πιθανότατα και άνω των 70 ετών αυτοί οι άνθρωποι. Είναι ένας ιός όμως που προκαλεί πνευμονία, έτσι;
Είναι χαρακτηριστικός ιός ο οποίος προκαλεί πνευμονία και θα πρέπει να έχουμε μια επαγρύπνηση και μια αυξημένη ετοιμότητα να αντιμετωπίσουμε αυτή την πνευμονία, η οποία ενδεχομένως μία στα χίλια θα αφορά και ένα νεότερο άτομο.
Υπάρχουν, λοιπόν, και νεότερα άτομα τα οποία έχουν σοβαρή πνευμονία και νοσηλεύονται αυτή τη στιγμή. Και για αυτό έχουμε κάνει όλον αυτόν τον αγώνα και για αυτό έχουν ανακοινωθεί όλα αυτά τα μέτρα.
Είναι ένας ιός που μας αφορά όλους. Θα πλήξει πιο σοβαρά τις ομάδες του πληθυσμού που ανήκουν σε αυτές τις ηλικίες των άνω των 70, τους ανθρώπους με τα χρόνια νοσήματα. Αλλά θα πληγούν και νέοι άνθρωποι.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε καθηγητά, τις τελευταίες ώρες ακούγεται πάρα πολύ το θέμα του Λαϊκού Νοσοκομείου μετά το γεγονός ότι νόσησε ο Πρόεδρος της Ιατρικής Σχολής….
Σ.ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Παρακαλώ μην αναφέρεστε σε ονόματα. Παρακαλώ, παρακαλώ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σύμφωνοι. Έχει βγει ο ίδιος, κύριε καθηγητά και το έχει πει.
Σ.ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Ας σεβαστούμε απόλυτα εδώ τα προσωπικά δεδομένα ασθενών. Δεν θα αναφερθούμε. Δεν θα ήθελα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σύμφωνοι. Επιβεβαιώστε μας σας παρακαλώ, αν όντως είναι τέσσερις γιατροί που νοσούν. Και μαθαίνω, επίσης, ότι βγαίνουν πάρα πολύ γρήγορα τα εξιτήρια των ασθενών. Έχει γίνει απολύμανση στην Σχολή;
Σ.ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Επιτρέψτε μου να αναφερθώ γενικά πάλι. Δε νομίζω ότι η λεπτομέρεια εδώ έχει σημασία ιδιαίτερη. Θα νοσήσουν, θα εκτεθούν και θα νοσήσουν και επαγγελματίες υγείας.
Οι επαγγελματίες υγείας είναι στην εμπροσθοφυλακή. Υπάρχουν ειδικά κριτήρια προστασίας των επαγγελματιών υγείας και συνέχιση της εργασίας κάποιων από αυτών οι οποίοι έχουν εκτεθεί, λαμβάνοντας τα κατάλληλα μέτρα προστασίας.
Δε μπορεί το σύστημα υγείας να υπολειτουργήσει επειδή κάποιος εξετέθη στον ιό, ενώ είχε τα μέτρα προστασίας.
Για αυτούς που δεν είχαν μέτρα προστασίας ως μη όφειλαν θα ληφθούν οι κατάλληλες, κατά κάποιο τρόπο, συνθήκες εργασίες ή η κατάλληλη απομάκρυνση, όπου αυτό επιβάλλεται.
Δεν θα ήθελα να τονίσετε αυτό το θέμα από την αρνητική του πλευρά. Θα ήθελα να το τονίσετε από τη θετική του πλευρά. Το ότι άνθρωποι οι οποίοι είναι στην εμπροσθοφυλακή, κινδυνεύουν περισσότερο. Πρέπει να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα.
Κάθε υποψία λοίμωξης αναπνευστικού στα νοσοκομεία, πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν να είναι αυτός ο ιός, να οδηγείται στον ειδικό χώρο διαλογής, να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα, να ελέγχεται, αν πρέπει να ελεγχθεί. Σας είπα κάποια ειδικά κριτήρια.
Γι’ αυτό πρέπει να αποφεύγουμε και τη συρροή ανθρώπων που αναίτια και χωρίς λόγο, ενώ πάσχουν από ήπια συμπτώματα ίωσης, να πηγαίνουν στα νοσοκομεία και να διακινδυνεύουν τη μετάδοση και στο νοσοκομειακό προσωπικό και στο νοσοκομειακό χώρο που είναι πλήρης από ευπαθείς ομάδες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επομένως επιβεβαιώνετε τα 4 κρούσματα;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Δεν θα επιβεβαιώσω κανένα κρούσμα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μια ερώτηση σε αυτό που είπατε τώρα. Δηλαδή θα περιμένουμε υγειονομικούς που έχουν ήπια συμπτωματολογία να εργάζονται στο νοσοκομείο;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Όχι. Αυτή τη στιγμή οι οποίοι είναι υγειονομικοί, έχουν ήπια συμπτωματολογία και υπάρχει υποψία για τον ιό ή έχουν εκτεθεί στον ιό φυσικά και απομακρύνονται από την εργασία τους.
Αυτοί λοιπόν οι υγειονομικοί έχουν προτεραιότητα στον εργαστηριακό έλεγχο. Είναι ένα από τα κριτήρια που έχουμε πει.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ωραία. Και η αρχική μου ερώτηση. Από τους δυο θανάτους τους τελευταίους των συμπολιτών μας που είδαμε, 11 του μήνα ο ένας, 12 ο άλλος. Υπάρχει κάποιο χαρακτηριστικό της ραγδαίας επιπλοκής, που βέβαια είναι πολύ μικρό το δείγμα που είχαμε δει, όμως και είχαμε συζητήσει ότι υπάρχει ένα σημείο καμπής;
Δηλαδή μπαίνουν πιο ήπια και ξαφνικά υπάρχει ένα γύρισμα; Το ξέρω ότι δυο δείγματα ή τρία είναι πολύ λίγα.
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Ναι, είναι πολύ λίγα τα δείγματα για να πούμε κάτι. Εδώ θα σας πω κάτι που το ζούμε εμείς καθημερινά στην εμπροσθοφυλακή, στην ιατρική, στα επείγοντα, αλλά και στις παθολογικές κλινικές.
Όταν υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι νοσούν, να πω για παράδειγμα από γρίπη, έτσι; Και είναι πολύ βαριά, είναι ηλικίας άνω των 90 και υπάρχει μια κατά κάποιο τρόπο φυσική φθορά του οργανισμού. Υπάρχει μια συζήτηση, μια επικοινωνία με το περιβάλλον των ασθενών για το ποιος πρέπει να διασωληνωθεί ή όχι, για το αν αυτό θα παρατείνει τη ζωή ή τη διαδικασία καμιά φορά του θανάτου, η οποία σε αυτές τις ηλικίες έρχεται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο από μια πνευμονία, από μια ίωση, μια γρίπη.
Θέλει λοιπόν πολλή προσοχή στο τι ακριβώς συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις και πότε συμβαίνει. Σε αυτούς τους ανθρώπους η κατάρρευση της υγείας μπορεί να είναι πολύ γρήγορη, να είναι στις πρώτες 3-4 μέρες.
Σε κάποιους πιο νέους μπορεί να γίνει στην 5η με 7η μέρα. Εξαρτάται από την αμυντική γραμμή που εμφανίζει ο οργανισμός στο νέο ιό.
Νομίζω όμως ότι είναι πολύ νωρίς και έχουμε πολύ λίγα δεδομένα για να πούμε κάτι επ’ αυτού. Αυτό που ξέρουμε από τη βιβλιογραφία, είναι ότι εμφανίζεται λίγο αργότερα αυτή η κατάσταση, συνήθως μετά την 5η με 7η μέρα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και να πάμε τώρα και στην άλλη πλευρά. Μαθαίνουμε ότι στην Πάτρα έχει χορηγηθεί στον πρώτο ασθενή το πειραματικό φάρμακο για τον Έμπολα για τη θεραπεία.
Μπορείτε να μας πείτε περισσότερα για αυτό, πως έφτασε στην Ελλάδα, αν θα δοθεί σε άλλους ασθενείς και ούτως καθεξής;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Υπάρχει ειδική διαδικασία, με την οποία έχει προβλεφθεί και στην πατρίδα μας να γίνει εισαγωγή και διάθεση του φαρμάκου αυτού. Του πειραματικού να τονίσω φαρμάκου.
Ένα φάρμακο το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί σε σοβαρά ασθενείς και στην Κίνα και στην Αμερική και σε άλλες χώρες του κόσμου.
Θα παρακολουθήσουμε και εμείς τα δεδομένα, να έχουμε και τη δική μας εμπειρία. Δημοσιεύτηκε μια εμπειρία από τις ΗΠΑ, η οποία αφορούσε το φάρμακο και δεν έδειξε ότι ήταν καταλύτης στην αντιμετώπιση αυτών των αρρώστων.
Άρα χρειάζεται πολλή προσοχή. Εμείς ακολουθούμε τις διεθνείς οδηγίες που υπάρχουν αυτή τη στιγμή, στη χορήγηση τέτοιων φαρμάκων και δίνουμε και τριπλό αντιικό συνδυασμό, ο οποίος περιλαμβάνει ειδικό φάρμακο για τον HIV, φάρμακο που αφορά τη μαλάρια και έχει βρεθεί ότι έχει μια δράση εναντίον του ιού. Και αυτό το φάρμακο που αναφέρατε, το οποίο έχει εισαχθεί για τουλάχιστον τρεις περιπτώσεις, έχει εισαχθεί στην πατρίδα μας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επανέρχομαι στους υγειονομικούς. Οι υγειονομικοί συνεπώς, όταν φτάνει ένα περιστατικό με συμπτώματα γρίπης που είναι σοβαρά, το αντιμετωπίζουν σαν να είναι δυνητικά φορέας του κορονοϊού.
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Και όχι μόνο. Και γρίπη μπορεί να είναι.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και γρίπη μπορεί να είναι. Έχουν τις μάσκες τις χειρουργικές, είναι εξοπλισμένοι με όλα όσα πρέπει για τη δική τους την προστασία;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Βεβαίως. Βεβαίως και είναι και υπάρχει και επαρκές υγειονομικό υλικό για την προστασία τους. Και στα νοσοκομεία τους υπάρχει και εκπαίδευση για τη χρήση αυτού του υγειονομικού υλικού.
Να τονίσω ότι υπάρχουν περισσότεροι από 8-9 διαφορετικές κατηγορίες ιών και 200 διαφορετικοί υπότυποι αναπνευστικών ιών, στους οποίους μπορεί να εκτεθεί ένας υγειονομικός.
Δεν αλλάζει κάτι ο νέος κορονοϊός, όσον αφορά στην προσοχή μας. Θα έπρεπε ήδη να επιδεικνύουμε προσοχή. Το ότι κάποιοι εκτίθενται, σημαίνει ότι πάνω στην κούραση, πάνω στη διαγνωστική αστοχία εκείνης της στιγμής, μπορεί να μην χρησιμοποιήσουν τα απαραίτητα μέτρα.
Δεν πρέπει όμως να συμβαίνει αυτό. Θα γίνει, θα το αντιμετωπίσουμε, θα πάρουμε τα κατάλληλα μέτρα, θα αποφύγουμε την εργασία για κάποιο διάστημα αν εκτεθούν.
Πρέπει να τονίσω εδώ, ότι είμαστε σαν υγειονομικοί εμπροσθοφυλακή και στον πόλεμο θα φάμε και τις περισσότερες σφαίρες, έτσι;
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Καθηγητά, σήμερα ανακοινώθηκαν μέσα σε μία μέρα δύο θάνατοι, ενώ είχαμε έναν μέχρι πρότινος. Μία μόλις ημέρα αφότου αυστηροποιήθηκαν ακόμη περισσότερο τα μέτρα αποστασιοποίησης.
Πολλοί κάθονται και συγκρίνουν λίγο τα δεδομένα από άλλες χώρες. Πόσα κρούσματα έχουν, πόσους θανάτους. Λένε ότι οι Γάλλοι και Ισπανοί είναι στην ίδια τροχιά με τους Ιταλούς και λένε ότι μάλλον και εμείς είμαστε, για αυτό πήραμε τόσο αυστηρά μέτρα πολύ νωρίς.
Τελικά, είμαστε πίσω από τους Ιταλούς; Πάμε, τους ακολουθούμε με διαφορά 10–15 ημερών ή είμαστε σε καλύτερη μοίρα; Να δώσουμε και ένα αισιόδοξο μήνυμα. Δεν ξέρω, τι δείχνουν τα στοιχεία που ξέρετε;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Κοιτάξτε, είναι σαφές σε εμένα ότι με τα δεδομένα που έχω αυτή τη στιγμή, δε μπορώ να μιλήσω για τροχιά τύπου Ιταλίας. Θα μου επιτρέψετε να περιμένω μία εβδομάδα για μα το πω με σιγουριά αυτό.
Σίγουρα τα μέτρα δεν αποδίδουν αμέσως. Τα μέτρα θα αποδώσουν μετά από 2–3 εβδομάδες. Εκεί θα δει κανείς αν έχουν εφαρμογή τα μέτρα του, για έναν ιό που εξαπλώνεται ταχύτατα.
Είδατε έχουμε πολύ περισσότερα ορφανά. Εμένα δε με ανησυχούν οι θάνατοι. Με ανησυχούν αυτά τα περισσότερα «ορφανά» που εμφανίζονται μέρα με την ημέρα και έχει δώσει το καθένα το δικό του κύκλο μετάδοσης.
Και αυτός ο κύκλος μετάδοσης είναι επιθετικός. Είναι σαν το παραμύθι με τον Κινέζο βασιλιά που έπαιξε σκάκι με έναν αντίπαλο και του είπε: «Αν σε νικήσω θα μου δίνεις για κάθε τετράγωνο διπλάσιους κόκκους ρύζι». Και όταν έχασε ο βασιλιάς, είδε ότι δεν τον έφτανε η παραγωγή της Κίνας, δεν ξέρω για πόσα χρόνια, τόσα δισεκατομμύρια τόνοι ρυζιού ήταν.
Πρέπει λοιπόν να προσέξουμε την επιθετική αύξηση του ιού και να σκεφτούμε ότι αυτός ο ιός εξαπλώνεται ταχύτατα. Πρέπει να απομονωνόμαστε, πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή.
Το παραμικρό σύμπτωμα μπορεί να είναι αυτός ο ιός αυτήν την εποχή. Να αναπαραγάγω κάτι που είπε ένας φίλος Άγγλος καθηγητής προχθές.
Ότι δεν πρέπει να σκεφτόμαστε ότι δεν έχουμε τον ιό και προφυλασσόμαστε, αλλά ότι τον έχουμε και να μην τον μεταδώσουμε σε άλλον.
Καταλαβαίνετε λοιπόν, πόσο ευαίσθητοι πρέπει να είμαστε αυτήν την εποχή και να μη φτάσουμε στην κατάσταση της Ιταλίας, να μη φτάσουμε στην κατάσταση άλλων χωρών. Η επιθετική αύξηση του ιού αυτού μπορεί να οδηγήσει σε αντίστοιχα φαινόμενα και στην Ελλάδα. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι για όλα.
Τα μέτρα είναι σκληρά, το καταλαβαίνω. Αλλά αν δεν έχουμε και την ατομική ευθύνη μαζί με τα μέτρα, δεν θα δουλέψουν. Δε μπορεί να συνωστίζονται σε ουρές 40 και 45 άτομα και κάποιοι μεταξύ αυτών να βήχουν ή να έχουν συμπτώματα αναπνευστικού και να έχουν σπεύσει στον πανικό τους, με το φόβο ότι θα κλείσουν τα σούπερ μάρκετ – κάτι που ποτέ δεν ειπώθηκε και ούτε θα γίνει ποτέ – και να εκθέτουν άλλους σε αυτή την κατάσταση του αυξημένου συγχρωτισμού και δη τις ευπαθείς ομάδες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (εκτός μικροφώνου) …κρούσματα που έχουν έρθει και σε επαφή, είναι τα περισσότερα στην Αθήνα. Και από τα ορφανά κρούσματα είναι στην Αθήνα τα περισσότερα;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Όχι, τα ίδια είναι. Όταν λέμε «ορφανό» και χωρίς ενδείξεις εγχώριας ή επιδημιολογικής σύνδεσης είναι τα ίδια.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να ρωτήσω και κάτι άλλο. Οι υπέρβαροι, οι παχύσαρκοι, οι καπνιστές είναι και αυτοί στις ομάδες υψηλού κινδύνου;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Να πω εδώ, ότι οι υπερβολικά παχύσαρκοι είναι στις ομάδες υψηλού κινδύνου για την γρίπη και αυτοί είναι. Δεν έχει αναφερθεί κάτι σε αυτή την πανδημία σε σχέση με τους υπέρβαρους.
Αντίθετα, αυτό που είναι γνωστό από ερευνητικές εργασίες είναι ότι οι καπνιστές υπερεκφράζουν αυτό τον υποδοχέα με τον οποίο συνδέεται ο ιός.
Δεν έχουμε δει δεδομένα ότι ο καπνιστής κινδυνεύει περισσότερο, αλλά με βάση ερευνητικές εργασίες ότι υπερεκφράζουν τον υποδοχέα, έχουν περισσότερο υποδοχέα του ιού στο αναπνευστικό τους, φοβάμαι για τους καπνιστές, πρέπει να το πω αυτό, ότι μπορεί να εκτεθούν ευκολότερα.
Όχι αναγκαστικά ότι θα νοσήσουν βαρύτερα, αλλά να εκτεθούν και να νοσήσουν πιο εύκολα. Άρα θέλει λίγη προσοχή το κάπνισμα. Το ξέρουμε όλοι ότι είναι κάτι το οποίο δεν είναι υγιεινό. Ξέρουμε όλοι ότι είναι μια κακή συνήθεια. Εάν μπορούμε να το περιορίσουμε, νομίζω κινδυνεύουμε λιγότερο να μας προσβάλει ο ιός στον οργανισμό.
Αυτό σας το λέω από πειραματικά δεδομένα, δεν έχω κλινικά δεδομένα από μεγάλη μελέτη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μια διευκρινιστική ερώτηση. Είπαμε 22 είναι τα νέα ορφανά συνολικά, δηλαδή πόσα είναι..
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Όχι, 22 είναι συνολικά.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Συνολικά, όχι τα νέα. Όχι δηλαδή από τα 38 σημερινά είναι 22. Το ένα είναι αυτό. Και δεύτερον, τώρα ακολουθείται η διαδικασία της ιχνηλάτησης στα κρούσματα ή δεν έχει νόημα;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Εξακολουθούμε εξαντλητικά να την κάνουμε όσο περισσότερο μπορούμε. Ξέρουμε ότι αυτή η διαδικασία της εξαντλητικής ιχνηλάτησης έχει οδηγήσει σε μια μείωση ή μια μη δραματική αύξηση των κρουσμάτων σε κάποιες χώρες. Όσο αντέχουμε, θα το κάνουμε.
Αλλά από ένα σημείο και μετά γίνεται εξαιρετικά δύσκολο γιατί το καθένα «ορφανό», όπως τα ονομάζουμε, έχει το δικό του κύκλο μετάδοσης, ο οποίος μπορεί να είναι εκθετικός και να έχει ξεκινήσει πριν 5 μέρες και καταλαβαίνεις πόσο δύσκολο είναι αυτό. Μπορεί να φτάσεις πολύ γρήγορα, να ιχνηλατείς δεκάδες χιλιάδες κρούσματα.
Σε αυτή τη διαδικασία πρέπει να τονίσω την ηρωικότητα και την απίστευτη δύναμη των ανθρώπων του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας, που μέρα και νύχτα παλεύουν να τηρείται αυτή η διαδικασία, όσο το δυνατόν περισσότερο.
Και θα χρειαστούμε και βοήθεια και ήδη γίνονται προσπάθειες για περισσότερη βοήθεια του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας σε αυτό το δύσκολο έργο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Τσιόδρα, εχθές μας είπατε ότι ανάμεσα στα κρούσματα υπάρχουν και παιδιά. Γνωρίζουμε τις ηλικίες; Εάν κάποιο από αυτά νοσηλεύεται και αν τα συμπτώματα είναι ήπια ή εάν είναι ασυμπτωματικά;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Τα περισσότερα είναι ήπια με ελαφρά συμπτωματολογία. Δεν έχω τα στοιχεία της ακριβούς νοσηλείας παιδιών. Νομίζω τα περισσότερα είναι σπίτι.Μην μας ανησυχούν τόσο τα παιδιά, να μας ανησυχούν περισσότερο οι μεγάλοι. Αλλά φυσικά και όπου βρίσκουμε αυτή τη στιγμή κρούσματα σε παιδιά, απομονώνουμε όλο το περιβάλλον.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ήθελα να ρωτήσω, το γεγονός ότι υπάρχουν ευχάριστα στην Κίνα και ελέγχεται εκεί η επιδημία, τι ελπίδες δημιουργεί γενικότερα για εμάς και παγκόσμια; Και κάτι άλλο. Το γεγονός ότι βγήκε μια μικρή μελέτη η οποία έδειξε ότι ο ιός ίπταται στον αέρα για 3 ώρες, αλλάζει τα δεδομένα της προφύλαξης;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Όχι, δεν αλλάζει τα δεδομένα της προφύλαξης. Νομίζω η συντριπτική πλειοψηφία των μελετών μιλάει για αεροσταγονίδια, τα οποία πέφτουν μετά το 1 μέτρο και η μέγιστη απόσταση είναι τα 2 μέτρα.
Η αερογενής μετάδοση, παρά το γεγονός ότι έχει συζητηθεί, δεν έχει πιστοποιηθεί. Θεωρώ ότι σε ιδιαίτερα στενό συνωστισμό μπορεί να συμβαίνει σε κλειστούς χώρους.
Εκεί χρειάζεται, λοιπόν, μια ιδιαίτερη προσοχή και θεωρώ ότι αυτή τη στιγμή, ο κύριος τρόπος μετάδοσης είναι τα αεροσταγονίδια.
Παρόλα αυτά, υπάρχουν όλο και περισσότερες οδηγίες από επιστημονικούς οργανισμούς του εξωτερικού, για τα άτομα τα οποία αναρρώνουν και πάνε σπίτι, να προσέχουν λίγο τις συνθήκες υγιεινής στην τουαλέτα. Γιατί φαίνεται ότι ο ιός απεκκρίνεται από τα κόπρανα, από το γαστρεντερικό για μεγάλο χρονικό διάστημα και μετά την ανάρρωση. Να υπάρχει η δική του τουαλέτα ή ειδικοί κανόνες καθαριότητας στην τουαλέτα, το οποίο το εξετάζουμε και εμείς, να δίνονται ειδικές οδηγίες σε αυτούς που φεύγουν και πάνε στο σπίτι να προσέχουν λίγο περισσότερο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σκέφτομαι εάν πρέπει ή εάν θέλετε μετά από αυτό που είπατε για τα σούπερ μάρκετ σκέφτεστε να προτείνετε μέτρα στην Επιτροπή, μάλλον η Επιτροπή να συζητήσει για να προτείνει μέτρα για πιο ασφαλή πρόσβαση στα σούπερ μάρκετ ή γενικότερα. Γιατί είναι ο μόνος χώρος που μπορεί να γίνουν πλέον πολύ μεγάλες συναθροίσεις. Και επιμένω σε αυτό, γιατί το θεωρώ πολύ σημαντικό.
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Ναι, είναι σημαντικό. Το συζητάμε από σήμερα ήδη και με μέλη της Επιτροπής και με ανθρώπους εδώ στο Υπουργείο. Θα δούμε ποια είναι η λύση. Ίσως να είναι μια λύση ενός διευρυμένου ωραρίου ή κάτι παρόμοιο. Θα δούμε, δε μπορώ να πω κάτι με σαφήνεια αυτή τη στιγμή, αλλά σίγουρα έχετε δίκιο και θέλουμε να αποφεύγεται ο συγχρωτισμός, όπου είναι εφικτό, αυτή τη στιγμή.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Τσιόδρα, έχουμε ήδη τρεις νεκρούς στη χώρα μας λόγω κορονοϊού δυστυχώς. Υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος τρόπος με τον οποίο θα πρέπει να γίνει η ταφή τους, ποια είναι η διαδικασία, η κηδεία. Είμαστε μια χώρα που σέβεται και τιμά πάντοτε τους νεκρούς. Υπάρχει κάποιος κίνδυνος, όπως ακούγεται και διαβάζω, όσον αφορά τη μετάδοση του ιού και αφού κάποιος έχει εκλείψει ή όχι;
Σ. ΤΣΙΟΔΡΑΣ: Κοιτάξτε, υπάρχουν ειδικές οδηγίες. Έχουμε εκδώσει ειδικές οδηγίες στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας για το χειρισμό νεκρών σωμάτων.
Η κηδεία μας ενοχλεί όσον αφορά τον συγχρωτισμό και τη συνάθροιση πολλών ανθρώπων αυτή την εποχή. Αυτό μας ενοχλεί, όχι το νεκρό σώμα αυτό καθ’ αυτό, το οποίο το σεβόμαστε και το τιμούμε απεριόριστα.