Εργαζόμενοι και επιχειρήσεις καλούνται να «προσγειωθούν» σε μια νέα πραγματικότητα λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού.
Προ ημερών, το υπουργείο Εργασίας ανακοίνωσε ότι παρατείνεται το μέτρο της υποχρεωτικής τηλεργασίας για το 40% των εργαζομένων κάθε επιχείρησης -όπου αυτό είναι δυνατό- μέχρι και τα τέλη Οκτωβρίου. Υπενθυμίζεται ότι οι εργοδότες που δεν συμμορφώνονται ως προς τις οδηγίες για την τηλεργασία αντιμετωπίζουν την επιβολή προστίμου ύψους 3.000 ευρώ.
Λίγες ημέρες νωρίτερα, με ΚΥΑ που συνυπέγραψαν οι υπουργοί Εργασίας Γιάννης Βρούτσης και Υγείας Βασίλης Κικίλιας, αποσαφηνίστηκε το ποιες κατηγορίες υπάγονται στις ευπαθείς ομάδες εργαζόμενων.
Ο δικηγόρος – εργατολόγος Γιάννης Καρούζος και η δικηγόρος – δημοσιολόγος Μαριάννα Κατσιάδα ετοίμασαν έναν οδηγό για το iefimerida.gr με τις απαντήσεις στα 10+1 πιο σημαντικά ερωτήματα για τον ιδιωτικό τομέα, τις ευπαθείς ομάδες και τα δικαιώματα των εργαζομένων.
Κορωνοϊός & ιδιωτικός τομέας: Τα 10+1 «SOS» για τους εργαζόμενους
Ακολουθούν οι οδηγίες των Γιάννη Καρούζου και Μαριάννας Κατσιάδα για τα δικαιώματα των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα:
1)Ποια δικαιώματα έχω αν με βάση το υποκείμενο νόσημά μου ανήκω στις ομάδες αυξημένου κινδύνου;
Τα δικαιώματα που έχει ο εργαζόμενος γονιός που ανήκει σε ομάδα αυξημένου κινδύνου είναι κατά προτεραιότητα:
Α) Η τηλεργασία
Β) Σε περίπτωση που δεν είναι εφικτή λόγω αντικειμένου εργασίας: απασχόληση σε θέση μη επαφής με το κοινό
Γ) Σε περίπτωση που δεν είναι τίποτα από τα παραπάνω εφικτά: αναστολή σύμβασης εργασίας.
2) Αν τα καθήκοντά μου μπορούν να ασκηθούν με τηλεργασία αυτή είναι δεσμευτική για τον εργοδότη μου;
Η τηλεργασία σε αυτή την περίπτωση είναι υποχρεωτική για τον εργοδότη, ο οποίος δεν μπορεί να αρνηθεί την εκτέλεση των καθηκόντων του εργαζομένου μέσω τηλεργασίας.
3) Με ποιον τρόπο θα ενημερώσω τον εργοδότη μου ότι ανήκω σε ομάδα αυξημένου κινδύνου;
Με οποιοδήποτε πρόσφορο τρόπο μπορεί ο εργαζόμενος να ενημερώσει τον εργοδότη του και να αιτηθεί την τηλεργασία, δηλαδή είτε μέσω email, είτε με αποστολή sms, με γραπτό αίτημα, με τηλεφωνική επικοινωνία, με φαξ κτλ.
4) Πρέπει να προσκομίσει ο εργαζόμενος ιατρικές βεβαιώσεις και έγγραφα;
Ο εργαζόμενος πρέπει να προσκομίσει σχετικά ιατρικά έγγραφα εντός ευλόγου χρόνου.
5) Πότε ο εργαζόμενος τίθεται σε εργασία Back office; Τι ακριβώς είναι αυτό το είδος εργασίας;
Ο εργαζόμενος τίθεται σε εργασία back office μόνο σε περίπτωση που τα καθήκοντά του λόγω της φύσης και του αντικειμένου τους δεν μπορούν να ασκηθούν με τηλεργασία. Είναι η δεύτερη εναλλακτική διευκόλυνση που διαθέτει ο εργαζόμενος. Η εργασία Back office, είναι θέση εργασίας κατά την οποία ο εργαζόμενος δεν εξυπηρετεί και δεν έρχεται σε επαφή με το κοινό. Στην έννοια του κοινού δεν περιλαμβάνονται το λοιπό προσωπικό της επιχείρησης.
6) Η εργασία σε θέση μη επαφής με το κοινό πρέπει να είναι η ίδια με αυτήν που κατείχε ο εργαζόμενος;
Η θέση μη επαφής με το κοινό μπορεί να είναι και διαφορετική από αυτή που κατείχε ο εργαζόμενος. Η πρόσκαιρη αυτή ανάθεση καθηκόντων διαφορετικής ακόμα θέσης είναι νόμιμη και συμβατή διότι είναι το αναγκαίο μέτρο προστασίας των εργαζόμενων που ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου.
7) Ο εργαζόμενος μπορεί να μην δεχτεί να ασκήσει προσωρινά καθήκοντα αυτής της διαφορετικής θέσης μη επαφής με το κοινό;
Η απόφαση του εργοδότη είανι δεσμευτική για τον εργαζόμενο, ο οποίος δεν μπορεί να αρνηθεί την άσκηση καθηκόντων μη επαφής με το κοινό ακόμα και σε διαφορετική θέση. Ωστόσο, ο εργαζόμενος μόνο για σπουδαίο και αντικειμενικό λόγο, μπορεί να αρνηθεί νομίμως την άσκηση των καθηκόντων διαφορετικής θέσης.
8) Ποια είναι η έννοια του σπουδαίου λόγου;
Η έννοια του σπουδαίου λόγου είναι αόριστη αξιολογική έννοια και κρίνεται κατά περίπτωση. Μια τέτοια πιθανή περίπτωση είναι αυτή που στον εργαζόμενο ανατίθενται καθήκοντα θέσης ουσιωδώς διαφορετικά σε τέτοιο βαθμό που ο εργαζόμενος μην μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτά.
9) Αν δεν είναι δυνατή ούτε η επιλογή της τηλεργασίας ούτε της εργασίας back office τι επιλογές έχει ο εργαζόμενος;
Έσχατη λύση είναι ο εργαζόμενος να τεθεί σε αναστολή της σύμβασης εργασίας. Κατά τη διάρκεια της οποίας δεν θα λαμβάνει μισθό, αλλά αποζημίωση ειδικού σκοπού από το κράτος, ύψους 534 ευρώ (για 30 ημέρες αναστολής).
10) Μέχρι πότε ισχύει το μέτρο και ποια διαδικασία πρέπει να ακολουθηθεί;
Το μέτρο ισχύει μέχρι τις 31-12-2020. Οι εργοδότες θα προβαίνουν σε μηνιαίες δηλώσεις στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, που θα πραγματοποιούνται στις αρχές του επόμενου μήνα. Μετά την υποβολή θα γνωστοποιούν υποχρεωτικά στους εργαζόμενους τον αριθμό πρωτοκόλλου της δήλωσης. Οι εργαζόμενοι θα προβαίνουν και αυτοί με τη σειρά τους σε αντίστοιχη δήλωση στην πλατφόρμα supportemployees στην οποία θα δηλώνουν τον αριθμό ΙΒΑΝ του λογαριασμού τους. Απαλλάσσονται από αυτήν την υποχρέωση αν κατά το παρελθόν είχαν τεθεί σε αναστολή και είχαν προβεί σε παρόμοια δήλωση.
11) Οι εργαζόμενοι που ανήκουν σε ομάδα ενδιάμεσου κινδύνου τι δικαιώματα έχουν;
Οι εργαζόμενοι αυτής της κατηγορίας έχουν τη δυνατότητα να τεθούν είτε σε τηλεργασία, είτε σε θέση εργασίας μη επαφής με το κοινό. Οι επιλογές δεν είναι σωρευτικές αλλά είναι διαζευκτικές και κατά προτεραιότητα. Δηλαδή μόνο αν δεν μπορεί να τεθεί σε τηλεργασία ο εργαζόμενος, θα ασκεί καθήκοντα θέσης μη επαφής με το κοινό.
*Ο Γιάννης Κ. Καρούζος είναι δικηγόρος - εργατολόγος με έδρα την Αθήνα