Για όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τον νέο κορωνοϊό μίλησε ο αντιπρύτανης του ΕΚΠΑ, διευθυντής του Εργαστηρίου Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής, καθηγητής Αθανάσιος Τσακρής.
Ο Αθανάσιος Τσακρής μίλησε για τον κορωνοϊό στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ-ΜΠΕ Πρακτορείο 104,9.
Ο κ. Τσακρής εξήγησε πως αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη, σε παγκόσμιο επίπεδο, μια προσπάθεια για να γίνει χαρτογράφηση των χαρακτηριστικών που έχει ο ιός, το πόσο γρήγορα εξαπλώνεται, τι ικανότητα έχει να σκοτώνει τον ξενιστή που προσβάλλει, ακόμη και το ποιος είναι ο χρόνος επώασης, ενώ σε ό,τι αφορά την Ελλάδα σημείωσε -μεταξύ άλλων- ότι στη χώρα μας, η προσπάθεια γίνεται στο να υπάρξει πολύ έγκαιρη ανίχνευση οποιουδήποτε εισαγόμενου περιστατικού.
Σε ποιο σημείο βρίσκονται οι προσπάθειες της επιστημονικής κοινότητας; Στη φάση που είμαστε, παρότι η ανίχνευση του ιού έγινε πολύ γρήγορα, ακόμη είναι σε εξέλιξη προσπάθεια για να γίνει χαρτογράφηση των χαρακτηριστικών που έχει ο ιός. Το πόσο γρήγορα εξαπλώνεται, τι ικανότητα έχει να σκοτώνει τον ξενιστή που προσβάλλει, ακόμη και το ποιος είναι ο χρόνος επώασης, ποια είναι τα γενικά χαρακτηριστικά και από εκεί και πέρα να βρεθούν διάφοροι τρόποι, είτε είναι αυτό είναι εμβόλιο, είτε θεραπεία, ώστε, μαζί με όλα τα άλλα μέτρα ελέγχου λοιμώξεων, να μπορέσουμε να περιορίσουμε ή τουλάχιστον να επιβραδύνουμε την εξάπλωσή του ώστε να προλάβουν τα συστήματα υγείας να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις αυτής της νέα πρόκλησης δημόσιας υγείας.
Ποιο είναι το κλειδί για την επιβράδυνση της εξάπλωσης; Σε αυτή το φάση και στην Κίνα το κλειδί είναι - και με τα μέτρα που είναι σε εξέλιξη και στην Κίνα- να επιβραδυνθεί η εξάπλωση του ιού. Με τα δεδομένα που υπάρχουν μέχρι τώρα ο ιός αυτός μπορεί να μεταδίδεται και από ασθενείς που έχουν ήπια κλινική εικόνα. Είναι ένα 20% των περιπτώσεων που εκδηλώνουν την κλασική κλινική εικόνα, αυτή της ιογενούς πνευμονίας, μια βαριά κλινική εικόνα που χρειάζεται νοσηλεία στο νοσοκομείο ή/και σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ), αλλά ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό των ασθενών μπορεί να έχει ήπια κλινική εικόνα, τα άτομα δηλαδή μπορεί να κυκλοφορούν και να μεταδίδουν εύκολα τον ιό στην κοινότητά (τους), κάτι που είναι ένα πρόβλημα που σχετίζεται με τη μεταδοτικότητα και τον τρόπο με τον οποίο εξαπλώνεται ο ιός.
Τρόποι μετάδοσης και πρόληψης από τον κορωνοϊό
Ο ιός μεταδίδεται μόνο όταν έναν άτομο έχει εκδηλώσει συμπτώματα;
Θα πρέπει επίσης να πούμε ότι από τα δεδομένα που υπάρχουν μέχρι τώρα φαίνεται πως ο ιός μπορεί να μεταδίδεται ακόμη και στον χρόνο επώασης, δηλαδή πριν ακόμη ο ασθενής εκδηλώσει τα συμπτώματα της λοίμωξης από τον νέο κορωνοϊό.
Ποιοι είναι οι μέχρι στιγμής γνωστοί τρόποι μετάδοσης; Υπάρχουν δεδομένα (σ.ς. που δείχνουν) ότι ο ιός μπορεί να μεταδοθεί πέρα από την αναπνευστική οδό και από τη γαστρεντερική οδό καθώς έχει ανιχνευθεί - επειδή σε ορισμένες περιπτώσεις προκαλεί διάρροια- και σε κόπρανα, κάτι που δείχνει τον ποικίλο τρόπο μετάδοσης που μπορεί να έχει ο συγκεκριμένος ιός. Όλα τα παραπάνω περιπλέκουν την κατάσταση και γι' αυτό γίνονται πολύ σημαντικές προσπάθειες δημόσιας υγείας, ιδιαίτερα στην Κίνα αλλά και σε άλλες χώρες όπως είναι π.χ οι ΗΠΑ, η Αυστραλία αλλά και στην Ευρώπη και στη χώρα μας.
Είναι πράγματι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος περιορισμού των περιστατικών ο έλεγχος στις πύλες εισόδου σε μια περιοχή/χώρα;
Η προσπάθεια γίνεται στο να υπάρξει πολύ έγκαιρη ανίχνευση οποιουδήποτε εισαγόμενου περιστατικού ώστε να μπορέσουν να ληφθούν πολύ γρήγορα τα μέτρα ελέγχου λοιμώξεων και να περιοριστεί η οποιαδήποτε στη συνέχεια εγχώρια μετάδοση αλλά και οποιαδήποτε εστία μικροεπιδημίας είτε μιλάμε για την Ευρώπη, είτε μιλάμε για τη χώρα μας.
Τα σενάρια με τον κορωνοϊό στην Ελλάδα
Ποιο είναι το ρεαλιστικό σενάριο για την Ελλάδα; Στην Ευρώπη, όπως βλέπουμε, ήδη σχεδόν καθημερινά καταγράφονται περιστατικά -εισαγόμενα τα περισσότερα βέβαια, είναι πολύ λίγες οι περιπτώσεις εγχώρια. Η Ελλάδα μπορεί να έχει μεν λιγότερη επικοινωνία, λιγότερους ταξιδιώτες από την Κίνα ή από τις περιοχές στην οποία εξελίσσεται η κατάσταση σε σχέση με άλλες περιοχές της Ευρώπης, αλλά εννοείται πως είναι ο κίνδυνος υπαρκτός και γι' αυτό τον λόγο λαμβάνονται μέτρα.
Εξυπηρετεί και γενικότερα την επιστημονική κοινότητα ένας άμεσος έλεγχος; Για τον παραπάνω λόγο χρειάζεται πολύ καλή ενημέρωση στις πύλες εισόδου και στα αεροδρόμια. Ώστε ταξιδιώτες που έρχονται από τις περιοχές όπου εξελίσσεται η επιδημία να είναι ενήμεροι, προκειμένου με το οποιοδήποτε σύμπτωμα είναι συμβατό με τη λοίμωξη από τον νέο ιό, άμεσα να ενημερώνουν τις υγειονομικές αρχές για να μπορεί να γίνει πολύ έγκαιρα ο κατάλληλος εργαστηριακός έλεγχος, που πιθανόν θα δώσει τη διάγνωση από τον νέο ιό. Αυτό, ώστε να ληφθούν πολύ έγκαιρα τα μέτρα ελέγχου λοιμώξεων, να ιχνηλατηθεί η ύπαρξη πιθανών δευτερογενών περιστατικών και να έτσι να ληφθούν όλα τα μέτρα ώστε να περιοριστεί οποιαδήποτε πιθανότητα περαιτέρω εξάπλωσης στη χώρα μας.
Υπάρχει ανάγκη να λάβουν επιπλέον μέτρα προφύλαξης οι ευάλωτες ομάδες; Και ο νέος ιός προκαλεί σοβαρότερες λοιμώξεις σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, χωρίς αυτό να είναι απόλυτο, όπως επίσης και σε άτομα που έχουν άλλα προβλήματα υγείας -όπως έχουν δείξει μέχρι τώρα τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά στοιχεία, κυρίως από την Κίνα όπου έχουμε και τα περισσότερα περιστατικά. Στη φάση που βρισκόμαστε για τη χώρα μας, δεδομένου ότι ακόμη δεν υπάρχει κάποιο περιστατικό, θα πρέπει να λαμβάνουμε τα γενικά μέτρα αναπνευστικής υγιεινής και δημόσιας υγείας όπως λαμβάνουμε και για τις υπόλοιπες αναπνευστικές λοιμώξεις, όπως για παράδειγμα για τη γρίπη.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη και στην καθημερινή μας δραστηριότητα;
Να θυμίσουμε ότι ο τρόπος μετάδοσης είναι περίπου ο ίδιος, πολλά από τα συμπτώματα είναι κοινά με τη γρίπη, υπάρχουν πολλά κοινά σημεία λοιπόν μεταξύ γρίπης και νέου ιού. Από εκεί και πέρα τα ίδια μέτρα πρόληψης ισχύουν κι εδώ, όπως και για τη γρίπη. Βέβαια εδώ δεν υπάρχει εμβόλιο, δεν υπάρχει ειδική ανοσία για τον πληθυσμό. Όλα αυτά μας κάνουν πιο επιφυλακτικούς και δεν ξέρουμε ακριβώς τη δυναμική που έχει αυτός ο ιός σε αντίθεση με τη γρίπη ή άλλες αναπνευστικές λοιμώξεις.
Να ταξιδέψει κανείς ή εφόσον αυτό είναι εφικτό να ακυρώσει μια προγραμματισμένη μετάβαση εκτός της χώρας; Πώς να διαχειριστούμε την διεθνή κινητικότητά μας ως πολίτες; Τα μέτρα προφύλαξης θα πρέπει να είναι ακόμη πιο εντατικά για όσους σκοπεύουν να ταξιδέψουν σε περιοχές όπου εξελίσσεται η επιδημία -υπάρχει σύσταση να αποφεύγονται ταξίδια σε όλες τις περιοχές αυτές- αλλά αν είναι απόλυτα αναγκαίο, θα πρέπει εκεί σχολαστικά να λαμβάνονται όλα αυτά τα μέτρα αναπνευστικής υγιεινής και προφύλαξης από τις αναπνευστικές λοιμώξεις.