Τα μεγαλύτερα «συμβάντα» υπερμετάδοσης του κορωνοϊού δείχνουν, όπως φαίνεται σε έρευνα της Σχολής Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου, τις δομές εκείνες που ο ιός μπορεί να πλήξει σε μικρό χρονικό διάστημα μεγάλους πληθυσμούς.
Ανάμεσα σε αυτές τις δομές περιλαμβάνονται τα καταστήματα κράτησης (φυλακές), τα γηροκομεία, τα νοσοκομεία, οι μονάδες επεξεργασίας κρέατος.
Όπως φαίνεται τις τελευταίες εβδομάδες στην Ελλάδα, σε αυτές ακριβώς τις δομές τρυπώνει επίμονα ο κορωνοϊός, με την πιθανότητα ενός «συμβάντος» υπερμετάδοσης να αυξάνει καθώς τα ημερήσια κρούσματα στη χώρα μας ξεπερνούν πλέον τα 800.
Παγκόσμια βάση δεδομένων για την υπερμετάδοση του κορωνοϊού
Η Σχολή Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου δημιούργησε μια βάση δεδομένων συμβάντων υπερμετάδοσης της COVID-19 από ολόκληρο τον πλανήτη.
Το συγκεκριμένο πρότζεκτ διερευνά τις συνθήκες κατά τις οποίες ευνοείται η μετάδοση σε πολύ μεγάλο αριθμό ατόμων. Οι ερευνητές συγκέντρωσαν παραδείγματα συμβάντων που κυμαίνονται από δεκάδες έως χιλιάδες κρούσματα και τα ενέταξαν σε λίστα όπου καταγράφονται τα χαρακτηριστικά των συνθηκών στις οποίες συνέβησαν.
Ο κατάλογος αυτός είναι δημόσια προσβάσιμος και μπορεί να χρησιμοποιηθεί από επιστήμονες και ερευνητές, υγειονομικούς και οργανισμούς «για τη χάραξη καλύτερα στοχευμένων στρατηγικών προστασίας από τον ιό», σημειώνουν οι συντάκτες της έρευνας.
Τι δείχνουν τα ευρήματα της Σχολής Υγιεινής του Λονδίνου για τη μετάδοση του κορωνοϊού
Σύμφωνα με τα ευρήματα των ερευνητών της Σχολής Υγιεινής του Λονδίνου, το πλέον έντονο συμβάν υπερμετάδοσης κορωνοϊού ήταν στις 19 Φεβρουαρίου 2020 ποδοσφαιρικός αγώνας στο Μιλάνο, με συνολικό τίμημα 7.000 κρούσματα. Μόλις μία εβδομάδα πριν, καταγράφεται άλλο τέτοιο συμβάν σε θρησκευτική συγκέντρωση στην επαρχία Daegu της Νότιας Κορέας, με 5.016 κρούσματα.
Τον Μάρτιο του 2020 άλλη θρησκευτική συγκέντρωση λειτούργησε ως «υπερμεταδότης» του ιού στο Δελχί, στην Ινδία, όπου φέρεται να μολύνθηκαν τουλάχιστον 4.000 άτομα. Στην ίδια χώρα τον Απρίλιο σε υπαίθρια αγορά της επαρχίας Τσενάι στις 22 Απριλίου 2020 υπήρξε συμβάν υπερμετάδοσης με 2.760 κρούσματα.
Θρησκευτικές συγκεντρώσεις, φυλακές, μονάδες παραγωγής τροφίμων
Η Ευρώπη δεν αποτέλεσε εξαίρεση στην υπερμετάδοση του ιού κατά τη διάρκεια θρησκευτικών συγκεντρώσεων - στη γαλλική Μυλούζη τον Φεβρουάριο υπήρξε συμβάν που φέρεται να είναι υπεύθυνο για 2.500 κρούσματα συνολικά.
Κι έπειτα οι εστίες των σωφρονιστικών ιδρυμάτων: Στο Οχάιο των ΗΠΑ τον Μάρτιο υπήρξε στη φυλακή του Μάριον συμβάν με 2.439 μολύνσεις και στη φυλακή Pickaway με 1791 κρούσματα. Στην Πολιτεία του Τενεσί, στη φυλακή Trousdale τον ίδιο μήνα, συμβάν με 1.315 μολύνσεις. Στην Καλιφόρνια τον Μάρτιο στις φυλακές Lompoc περιστατικό υπερμετάδοσης με 1.114 κρούσματα και σε αυτές του Σαν Κουέντιν με 1.105 κρούσματα.
Και, φυσικά, στην κορυφή της λίστας των ερευνητών βρίσκονται και συμβάντα που έλαβαν χώρα σε μονάδες παραγωγής τροφίμων, με πρώτο το εργοστάσιο κρεάτων στο Γκούτερσλοχ της Γερμανίας, όπου καταγράφηκαν 1.400 μολύνσεις. Ακολουθεί άλλη μονάδα επεξεργασίας κρέατος στη Νότια Ντακότα των ΗΠΑ με 1.098 κρούσματα τον Μάρτιο, και στην Αϊόβα, και πάλι σε εργοστάσιο κρεάτων τον ίδιο μήνα, με 1.031 μολύνσεις.
Κλειστοί χώροι με πολύ κόσμο τα «hot spots» μετάδοσης του κορωνοϊού
Τα περισσότερα από αυτά τα συμβάντα υπερμετάδοσης έλαβαν χώρα σε «hot spots» κορωνοϊού, κάτω από συνθήκες οι οποίες είναι γνωστές πλέον για την επικινδυνότητά τους σήμερα: κλειστούς χώρους, όπου οι άνθρωποι βρίσκονται σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους, όπως φυλακές, εργοστάσια επεξεργασίας τροφίμων, ναοί αλλά και συναθροίσεις σε ανοικτούς χώρους, όπως σε έναν αγώνα ποδοσφαίρου ή σε μία συναυλία.
Από την ανάλυση περισσότερων από 1.500 συμβάντων, οι ερευνητές της Σχολής Υγιεινής του Λονδίνου βρήκαν ότι μέχρι τις 31 Αυγούστου 2020 τα σωφρονιστικά ιδρύματα ως εστίες υπερμετάδοσης κατέγραφαν τις περισσότερες μολύνσεις -196 τέτοια συμβάντα, κυρίως στις ΗΠΑ, σχετίζονταν με πάνω από 48.000 κρούσματα. Ως εστία υπερμετάδοσης Νο2 αναφέρονται οι μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων, με 340 περιπτώσεις και σχεδόν 30.000 μολύνσεις, και ακολουθούσαν υγειονομικές δομές και εργοστάσια επεξεργασίας κρέατος.
Τι δείχνουν τα στοιχεία για την υπερμετάδοση του κορωνοϊού στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα ένα από τα πρόσφατα συμβάντα υπερμετάδοσης καταγράφηκε σε εργοστάσιο τροφίμων στη Σκύδρα του Νομού Πέλλας, με 114 καταγεγραμμένα κρούσματα. Όμως με το δεύτερο κύμα του κορωνοϊού σε πλήρη εξέλιξη και τα ημερήσια κρούσματα στην Ελλάδα να έχουν υπερδιπλασιαστεί μέσα στον Οκτώβριο, δεν θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κάποιες από τις δομές όπου συναντώνται τα συχνότερα συμβάντα υπερμετάδοσης, όπως αυτές έχουν καταγραφεί στην έρευνα της Σχολής Υγιεινής του Λονδίνου, να παρουσιάσουν προβλήματα και στη χώρα μας. Ιδίως από τη στιγμή που ο ιός φαίνεται να τρυπώνει επίμονα σε αυτές τις τελευταίες εβδομάδες.
Στα σωφρονιστικά καταστήματα
Από τα τέλη Αυγούστου έχουν καταγραφεί σε ελληνικά σωφρονιστικά καταστήματα -τη Νο1 ευαίσθητη δομή, σύμφωνα με τα ευρήματα των ερευνητών- αρκετά κρούσματα: στις 4 Οκτωβρίου έγινε γνωστή μόλυνση εργαζόμενου των Φυλακών Τρικάλων από τυχαίο δειγματοληπτικό έλεγχο, μία εβδομάδα πριν σε σωφρονιστικό υπάλληλο του καταστήματος κράτησης στα Γρεβενά, μία ημέρα πριν σε άλλον υπάλληλο στις Φυλακές Πάτρας.
«Η Γενική Γραμματεία Αντεγκληματικής Πολιτικής, από την πρώτη στιγμή της πανδημίας, έλαβε όλα τα απαραίτητα μέτρα για να μην υπάρξουν κρούσματα στα Καταστήματα Κράτησης. Πρώτο μέλημα όλων μας είναι να διασφαλιστεί η υγεία των υπαλλήλων και των κρατουμένων στα Καταστήματα Κράτησης. Η τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων θα παραμείνει αυστηρή μέχρι να εξαφανιστεί η πανδημία», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η αρμόδια γενική γραμματεία για τα δύο τελευταία κρούσματα, επισημαίνοντας τα μέτρα και τις προληπτικές ενέργειες στις οποίες προέβησαν τα καταστήματα κράτησης για την αποτροπή διάδοσης του ιού. Άλλο κρούσμα είχε γίνει γνωστό στα τέλη Αυγούστου, στις Φυλακές Κομοτηνής.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Αντιεγκληματικής Πολιτικής, όλα τα παραπάνω καταστήματα κράτησης, όπου εντοπίστηκαν κρούσματα από τα τέλη Αυγούστου και μετά, είναι υπεράριθμα. Συγκεκριμένα, στα Τρίκαλα η χωρητικότητα ανέρχεται σε 600 άτομα, ενώ οι έγκλειστοι στις 16 Οκτωβρίου ήταν 690. Αντίστοιχα, στα Γρεβενά με χωρητικότητα επίσης 600 ατόμων, οι έγκλειστοι έφταναν τους 641, στην Πάτρα των 446 θέσεων ήταν 615, στην Κομοτηνή των 162 θέσεων 302.
Από τα ίδια στοιχεία της αρμόδιας γραμματείας φαίνεται ότι μικρός αριθμός καταστημάτων κράτησης δεν είναι υπεράριθμος: για την ακρίβεια, από τις 34 φυλακές μόνο οι 9 φιλοξενούν λιγότερους έγκλειστους από τη δυναμικότητά τους, ενώ μία είναι ακριβώς στο όριο.
Γηροκομεία και μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων
Ακόμα περισσότερα περιστατικά μολύνσεων του κορωνοϊού εντοπίζονται τις τελευταίες εβδομάδες στις ευαίσθητες δομές των μονάδων φροντίδας ηλικιωμένων. Από το γηροκομείο στον Άγιο Στέφανο με τα τρία κρούσματα και την αυτοκτονία του ιδιοκτήτη, έως τις Ζωσιμάδες στα Ιωάννινα με τις 16 μολύνσεις και τη μονάδα στη Γλυφάδα με τα 14 κρούσματα, μόνο μέσα στον Οκτώβριο υπολογίζεται ότι έχουν «πληγεί» από τον ιό τουλάχιστον έξι γηροκομεία.
Αντίστοιχη είναι η κατάσταση και στα νοσοκομεία: τις τελευταίες ημέρες υπήρξαν αναφορές για μολύνσεις στο Θεαγένειο στη Θεσσαλονίκη και τον Άγιο Σάββα στην Αθήνα, ενώ είχαν προηγηθεί το ΑΧΕΠΑ, το Νοσοκομείο Λαμίας, της Πτολεμαΐδας, το Θριάσιο, ο Άγιος Ανδρέας στην Πάτρα, το Νοσοκομείο Λάρισας, το «Σωτηρία». Όλα αυτά, εντός του Οκτωβρίου.
Όσον αφορά τις μονάδες επεξεργασίας κρεάτων, οι οποίες επίσης θεωρούνται εστίες υπερμετάδοσης, πριν από λίγες ημέρες εντοπίστηκαν στα Ψαχνά Εβοίας 16 κρούσματα σε εργοστάσιο με κοτόπουλα, σε σύνολο περίπου 70 εργαζομένων.