Η επέλαση του κορωνοϊού επιφέρει σημαντικές αλλαγές στον τρόπο εργασίας των υπαλλήλων στο σύνολο των υπηρεσιών του Δημοσίου.
Με αφορμή τα προληπτικά «λουκέτα» που μπαίνουν στον ιδιωτικό τομέα, το iefimerida.gr δημοσιοποίησε χθες έναν οδηγό για τα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας που οφείλουν να λαμβάνουν εργοδότες και επιχειρήσεις. Μεταξύ αυτών, διασαφηνίζεται η υποχρέωση των εργοδοτών και επιχειρήσεων να χορηγούν μέσα ατομικής προστασίας στο προσωπικό.
Ο εργατολόγος Γιάννης Καρούζος και η δημοσιολόγος Μαριάννα Κατσιάδα συνέταξαν ένα νέο οδηγό με τα 11 σημεία που πρέπει να γνωρίζουν οι δημόσιοι υπάλληλοι για τον κορωνοϊό και την εργασία τους, με βάση την τελευταία εγκύκλιο.
Κορωνοϊός: Τα 11 σημεία - «κλειδιά» για τους δημοσίους υπαλλήλους
1) ΟΤΑΝ Η ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΚΛΕΙΝΕΙ, ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΗΣ ΜΕΝΕΙ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ;
Σύμφωνα με την από 12-03-2020 δημοσιευμένη ΠΝΠ, όταν μια δημόσια υπηρεσία κλείσει , ως προληπτικό μέτρο αποφυγής μετάδοσης κορωνοιού, δύναται να καθοριστεί από τον οικείο Υπουργό ή από το αρμόδιο για διοίκηση της υπηρεσίας όργανο, ποιοι υπάλληλοι θα προσέρχονται κανονικά στην υπηρεσία. Η εν λόγω νομοθετική πρόβλεψη διευκρινίζεται ακόμα παραπάνω με την από 16-03-2020 εγκύκλιο. Συγκεκριμένα, το αρμόδιο όργανο ή ο αρμόδιος Υπουργός, θα καταστρώνει ένα πλάνο εργασιών, ανάλογα με τις ανάγκες της υπηρεσίας. Σ’ αυτή την περίπτωση, όταν δηλαδή εκδοθεί η εν λόγω απόφαση που θα καθορίζει το πλάνο εργασιών έκτακτης ανάγκης , ο εργαζόμενος δεν παραμένει στο σπίτι.
2) ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΛΑΝΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ;
Το πλάνο εργασιών το οποίο θα διαμορφώνεται ανά εβδομάδα ή δεκαπενθήμερο, θα ορίζει το ποσοστό των υπαλλήλων οι οποίοι οφείλουν να προσέρχονται στην υπηρεσία τους, αν και εκείνη έχει κλείσει με απόφαση κρατικής αρχής και δεν συνδιαλέγεται με το κοινό. Οι δημόσιοι υπάλληλοι, θα κληθούν να εργάζονται εκ περιτροπής, για τη διευκόλυνση και την προστασία τους, ή με την παρουσία προσωπικού ασφαλείας για αυτούς.
Ακόμα δε, η εγκύκλιος ξεκαθαρίζει ότι, εφόσον κριθεί ότι το αντικείμενο εργασίας του υπαλλήλου μιας οργανικής μονάδας , ενόψει του κορωνοιού, έχει περιοριστεί αρκετά, μπορεί να αποφασιστεί από το αρμόδιο όργανο ότι εκείνος θα διατεθεί σε άλλη οργανική μονάδα, παρέχοντας ακόμη και διαφορετικής φύσης καθήκοντα.
Εξυπακούεται όμως, ότι ο υπάλληλος που θα επιλεγεί να ασκήσει καθήκοντα αλλότριας θέσης, πρέπει να έχει τις γνώσεις, τα προσόντα να εκτελέσει τα νέα του καθήκοντα, η άσκηση των οποίων θα διαρκέσει για όσο κρίνει το αρμόδιο όργανο και πάντως όχι μετά το πέρας των προληπτικών μέτρων για την προστασία από τη μετάδοση κορωνοιού.
3) ΤΟ ΠΛΑΝΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΘΑ ΟΡΙΖΕΙ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΑ ΠΟΙΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ ΤΑ ΠΑΡΕΧΟΥΝ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ;
Το πλάνο εργασιών θα ορίζει τον ελάχιστο απαιτούμενο αριθμό υπαλλήλων ανά οργανική μονάδα (σε επίπεδο Τμήματος, όπου είναι εφικτό, άλλως σε επίπεδο Δ/νσης), οι οποίοι θα παρίστανται καθημερινά στην υπηρεσία για παροχή εργασίας εκ περιτροπής.
4) ΤΟ ΠΛΑΝΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΘΑ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΜΟΝΟ ΑΥΤΟΠΡΟΣΩΠΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ;
Προκειμένου να αποφεύγεται ο συγχνωτισμός, συγχρωτισμός και συνωστισμός των υπαλλήλων στην υπηρεσία, αλλά και για την προστασία αυτών στο πλαίσιο του κινδύνου που αναδύεται λόγω των μετακινήσεων του προσωπικού, το αρμόδιο όργανο δύναται είτε να καθορίσει την εκ περιτροπής κατά τα ανωτέρω αυτοπρόσωπη παρουσία των υπαλλήλων, είτε, εφόσον απαιτείται, την παροχή εργασίας σε δυο διακριτές βάρδιες αποκλειστικά στο πλαίσιο αντιμετώπισης της εν λόγω έκτακτης κρίσης και ανεξάρτητα από το πάγιο ωράριο λειτουργίας του φορέα.
5) ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ:
Α) Ένας υπάλληλος Εφορίας της οποίας έχει ανασταλεί η λειτουργία προς το κοινό, ο οποίος παρέχει υπηρεσίες στο ΕΙΣΟΔΗΜΑ, δύναται με απόφαση του διοικητή της δημόσιας υπηρεσίας, στα πλαίσια κατάστρωσης του πλάνου εργασιών, να μεταφερθεί στο τμήμα ΚΕΦΑΛΑΙΟ, παρέχοντας άλλης φύσεως υπηρεσίες.
Β) Η παιδαγωγός στον δημόσιο παιδικό σταθμό που έχει κλείσει, δεν δύναται να παρέχει πια το διδακτικό – παιδαγωγικό της έργο, καθώς έχει ανασταλεί η λειτουργία του, όμως με απόφαση του Δημάρχου, μπορεί να ορισθεί να παρέχει σε άλλη θέση και σε άλλο τμήμα, τις υπηρεσίες της.
6) ΜΠΟΡΕΙ Ο ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ ΝΑ ΑΡΝΗΘΕΙ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ ΚΑΘΗΚΟΝΤΩΝ;
Ο υπάλληλος κατ’ αρχάς δεν δύναται να αγνοήσει την εν λόγω απόφαση και να μην προσέλθει στην υπηρεσία του. Μια τέτοια συμπεριφορά συνιστά αδικαιολόγητη αποχή από την άσκηση καθηκόντων αλλά και απείθεια, που επισύρουν σοβαρές πειθαρχικές κυρώσεις.
7) ΣΤΟ ΕΝ ΛΟΓΩ ΠΛΑΝΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ , ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΥΠΑΘΕΙΣ ΟΜΑΔΕΣ Ή ΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΑΙΤΗΘΕΊ ΚΑΙ ΚΑΝΟΥΝ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΚΟΠΟΥ;
Η εγκύκλιος αναφέρει ρητά ότι από τον σχεδιασμό του ανωτέρω πλάνου εργασιών εξαιρούνται και δεν συμπεριλαμβάνονται τα άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, οι υπάλληλοι που κάνουν χρήση άδειας ειδικού σκοπού, ή οι υπάλληλοι που λείπουν με άλλης μορφής άδειας (αναρρωτική, άδεια ανατροφής τέκνου, γονικές άδειες, άδεια άνευ αποδοχών, κανονικής άδεια).
8) ΓΙΑ ΠΟΙΕΣ ΕΥΠΑΘΕΙΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΘΑ ΧΟΡΗΓΕΙΤΑΙ ΕΙΔΙΚΗ ΑΔΕΙΑ;
Μόνον για τους καρκινοπαθείς υπαλλήλους, προβλέπεται η χορήγηση ειδικής άδειας για την προστασία της υγείας τους. Εκείνοι παραμένουν υποχρεωτικά σπίτι και η αμοιβή του καταβάλλεται κανονικά.
9) ΑΝΤΙΠΑΡΑΒΟΛΗ ΜΕ ΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ- ΓΚΡΙΖΑ ΖΩΝΗ ΤΗΣ ΕΓΚΥΚΛΙΟΥ.
Στον αντίποδα, σε αντίστοιχη εγκύκλιο για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, προβλέφθηκε ότι όλοι όσοι ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, ( δηλαδή οι έγκυες, οι έχοντες αναπνευστικά προβλήματα, ανοσο- ανεπάρκεια, καρκινοπαθείς κτλ) δικαιούνται να παραμείνουν στο σπίτι, αφού ειδοποιήσουν σε προγενέστερο χρόνο τον εργοδότη τους.
10) ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΙΠΟΥΣ ΥΠΑΛΛΗΛΟΥΣ ΠΟΥ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΕΥΠΑΘΕΙΣ ΟΜΑΔΕΣ ΠΛΗΝ ΤΩΝ ΚΑΡΚΙΝΠΑΘΩΝ ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ;
Δυστυχώς, για τους υπόλοιπους δημοσίους υπαλλήλους, που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, δεν προβλέπεται ακόμα η χρήση ειδικής άδειας. Αναμένεται όμως η έκδοση νέας υπουργικής απόφασης με πρόβλεψη και για αυτές τις κατηγορίες.
Εκείνοι, προς το παρόν, το μόνο που δύνανται να κάνουν , είναι να επικοινωνήσουν άμεσα με τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης προσωπικού, ενημερώνοντάς τον για την κρίσιμη κατάσταση της υγείας τους, ώστε εκείνος να τους αναθέσει, όπου αυτό είναι εφικτό Back office εργασίες, δηλαδή γραφειακής υποστηρικτικής φύσης καθήκοντα ώστε να μην έρχονται σε επαφή με το κοινό. Δεν παύει όμως το ανωτέρω, να αποτελεί μια «υπουργική προτροπή», προς τις δημόσιες υπηρεσίες και να μην ενδύεται υποχρεωτικού χαρακτήρα, καθώς εναπόκειται στην απόλυτη διακριτική ευχέρεια του προϊστάμενου αν θα προστατέψει τα εν λόγω ευπαθή άτομα ή όχι.
11) ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΟΥ ΡΥΘΜΙΣΗΣ
Για αυτό τον λόγο κρίνεται ζωτικής σημασίας είτε να υιοθετηθεί από το Δημόσιο Τομέα, η ρύθμιση για όλες τις ευπαθείς ομάδες ανεξαιρέτως στον ιδιωτικό τομέα, είτε η παραπάνω προτροπή για τη θέση σε εργασίες Back office με αυτοπρόσωπη παρουσία ή εξ αποστάσεως εργασία (τηλεργασία), να λάβει υποχρεωτικό χαρακτήρα.
*Ο Γιάννης Κ. Καρούζος είναι δικηγόρος - εργατολόγος με έδρα την Αθήνα