Οι εξελίξεις με τον κορωνοϊό έχουν φέρει σαρωτικές αλλαγές στα εργασιακά, με την κυβέρνηση να λαμβάνει σειρά μέτρων.
Το υπουργείο Εργασίας, μεταξύ άλλων, ανακοίνωσε χθες ότι οι επιχειρήσεις που έχουν δει σημαντική πτώση στους τζίρους τους θα μπορούν να προβαίνουν σε προσωρινές αναστολές συμβάσεων εργασίας, μέρους ή και του συνόλου του προσωπικού τους. Το μέτρο, ωστόσο, είναι προσωρινό και οι διατάξεις είναι ιδιαίτερα αυστηρές, καθώς δεν επιτρέπεται η μείωση του αριθμού των εργαζομένων.
Μέριμνα έχει ληφθεί για τις περισσότερες ομάδες εργαζομένων. Παρά ταύτα, υπάρχουν περιπτώσεις όπου τα πράγματα είναι πιο «θολά», όπως αυτές των συμβασιούχων με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Ο εργατολόγος Γιάννης Καρούζος εξηγεί στο iefimerida.gr τι ισχύει σε αυτές τις περιπτώσεις και αν δικαιούνται την ενίσχυση των 800 ευρώ.
1. Πώς λύεται καταρχήν μία σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου;
Καταρχήν η σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου λύεται αυτοδικαίως με την πάροδο του συμφωνηθέντος χρόνου. Τα μέρη όμως έχουν τη δυνατότητα να καταγγείλουν τη σύμβαση πριν την πάροδο αυτού, εφόσον συντρέχει σπουδαίος λόγος. Πολλές φορές μάλιστα, στις συμβάσεις εργασίας αναφέρονται ενδεικτικά οι λόγοι που θεωρούνται «σπουδαίοι» σύμφωνα με τα μέρη.
2. Τι συμβαίνει με τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου στις επιχειρήσεις που έχει ανασταλεί η λειτουργία τους με κρατική απόφαση;
Η αναστολή της λειτουργίας της επιχείρησης δεν επιφέρει σε καμία περίπτωση τη λύση των συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου. Εν προκειμένω, αναστέλλεται η ισχύς τους για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί και η αναστολή της λειτουργίας της επιχείρησης και μέχρι την ημερομηνία κατά την οποία έχει προβλεφθεί η λήξη αυτών.
3. Τι συμβαίνει με τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου σε επιχειρήσεις που δεν έχει ανασταλεί η λειτουργία τους;
Οι επιχειρήσεις αυτές συνεχίζουν κανονικά τη λειτουργία τους, συνεπώς και οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου βρίσκονται σε ισχύ. Σύμφωνα βέβαια με τα νέα μέτρα που εξαγγέλθηκαν, οι επιχειρήσεις των οποίων η λειτουργία δεν έχει ανασταλεί με κρατική απόφαση, αλλά πλήττονται οικονομικά λόγω της συγκυρίας, θα μπορούν να αναστείλουν την ισχύ των συμβάσεων των εργαζομένων. Στην περίπτωση λοιπόν αυτή θα είναι δυνατή η αναστολή των συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου μέχρι την ημερομηνία λήξης αυτών.
4. Δικαιούνται το κρατικό επίδομα των 800 ευρώ όσοι απασχολούνται με σύμβαση ορισμένου χρόνου;
Οι εργαζόμενοι που απασχολούνται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου σε επιχειρήσεις που έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους με κρατική απόφαση δικαιούνται το κρατικό επίδομα. Το ίδιο ισχύει και για τους εργαζόμενους σε επιχειρήσεις, η λειτουργία των οποίων δεν ανεστάλη μεν με κρατική απόφαση, αλλά οι ίδιες θα κάνουν χρήση της διάταξης περί αναστολής των συμβάσεων εργασίας. Αντιθέτως, εάν ένας εργαζόμενος απασχολείται με σύμβαση ορισμένου χρόνου σε επιχείρηση που συνεχίζει να λειτουργεί κανονικά, τότε θα αμειφθεί από τον εργοδότη σύμφωνα με τους όρους της σύμβασής του.
5. Θα προσμετρηθούν οι λύσεις των συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου ως απολύσεις;
Σύμφωνα με τα νέα μέτρα που εξαγγέλθηκαν προϋπόθεση προκειμένου κάθε επιχείρηση να τύχει των ευνοϊκών ρυθμίσεων που αυτά περιλαμβάνουν είναι να διατηρήσει τον αριθμό των εργαζομένων της. Η λύση των συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου λόγω συμπλήρωσης του συμφωνηθέντος χρόνου διάρκειάς τους, δεν λογίζονται φυσικά ως απολύσεις. Μία επιχείρηση όμως που απασχολεί εργαζομένους με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, οι οποίες λήγουν τους προσεχείς μήνες, θα βρεθεί πρακτικά με λιγότερους αριθμητικά εργαζόμενους. Φρονούμε βέβαια ότι ο νομοθέτης εν προκειμένω εννοεί ότι οι επιχειρήσεις δεν θα πρέπει να προβούν σε απολύσεις. Συνεπώς, η αυτοδίκαιη λύση των συμβάσεων ορισμένου χρόνου δεν πρέπει να ληφθεί υπόψη για τον αριθμό των εργαζομένων.
6. Μπορεί ο εργοδότης να καταγγείλει τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου λόγω οικονομικών προβλημάτων που δημιουργήθηκαν εξαιτίας του κορωνοϊού;
Πολλές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα λόγω της εξάπλωσης του κορωνοϊού και της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί ως συνέπεια αυτού. Οι οικονομικοτεχνικοί βέβαια λόγοι δεν συνιστούν καταρχήν σπουδαίο λόγο, ικανό να δικαιολογήσει την καταγγελία μίας σύμβασης ορισμένου χρόνου. Επιπλέον, εφόσον μία επιχείρηση προβεί σε καταγγελία των συμβάσεων ορισμένου χρόνου πριν την συμφωνημένη ημερομηνία λήξης αυτών, δεν θα μπορεί να τύχει εφαρμογής των ευνοϊκών για τις επιχειρήσεις μέτρων που έχουν εξαγγελθεί. Τούτο δε διότι, ο εργοδότης θα έχει εν προκειμένω προβεί σε απολύσεις.
*Ο Γιάννης Κ. Καρούζος είναι δικηγόρος - εργατολόγος με έδρα την Αθήνα