«Η 28η Οκτωβρίου σηματοδοτεί την απαρχή του «Έπους του Σαράντα», μίας ένδοξης ιστορικής περιόδου αντίστασης των Ελλήνων στα ολοκληρωτικά καθεστώτα, στο φασισμό και το ναζισμό», επισημαίνει η υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως στο μήνυμά της για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου.
Στα χρόνια της κατοχής, συνεχίζει η κ. Κεραμέως, «η εκπαίδευση είχε διακοπεί ή υπολειτουργούσε στην πλειονότητα των περιοχών της χώρας ενώ σε άλλες ελεγχόταν από τις κατοχικές δυνάμεις, σε μία απόπειρα γλωσσικής και πολιτισμικής αλλοίωσης. Οι μαθητές και οι οικογένειές τους αντιμετώπιζαν πείνα, ένδεια βασικών αγαθών και ανθρώπινες απώλειες, ενώ εκπαιδευτικοί συνέβαλαν στον αγώνα κατά του κατακτητή και σε πολλές περιπτώσεις σφράγισαν τον αγώνα αυτό με την ίδια τους τη ζωή» και καταλήγει, λέγοντας: «Η Παιδεία μας πάντοτε αποτέλεσε την ηλιαχτίδα μέσα σε σκοτεινούς καιρούς, μία ελπίδα ότι η επόμενη γενιά θα δημιουργήσει έναν καλύτερο κόσμο από ό,τι η προηγούμενη».
Ακολουθεί ολόκληρο το μήνυμα της κ. Κεραμέως:
«Αγαπητές μαθήτριες και αγαπητοί μαθητές,
Αγαπητές και αγαπητοί εκπαιδευτικοί,
Η 28η Οκτωβρίου σηματοδοτεί την απαρχή του «Έπους του Σαράντα», μίας ένδοξης ιστορικής περιόδου αντίστασης των Ελλήνων στα ολοκληρωτικά καθεστώτα, στο φασισμό και το ναζισμό. Μιας ιστορικής περιόδου στρατιωτικών θριάμβων και θυσιών, σθεναρής άρνησης του ελληνικού λαού να υποταχθεί στις δυνάμεις της βίας.
Ήταν ένας μεγαλειώδης αγώνας που ακόμη εμπνέει, που καθοδηγεί ως σήμερα και προκαλεί δέος και σεβασμό για τους προγόνους μας και τα ιδανικά που υπερασπίστηκαν μέχρι θανάτου, ώστε να απολαμβάνουμε εμείς την ελευθερία μας σε ένα σύγχρονο, ευρωπαϊκό Κράτος Δικαίου, σε μία Ελλάδα με εμπιστοσύνη στις δυνάμεις της, αισιόδοξη και υπερήφανη.
Οι δραματικές συνέπειες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου έπληξαν κάθε πτυχή της ζωής των λαών που ενεπλάκησαν σε αυτόν, και δεν μπορούσαν να αφήσουν ανεπηρέαστη και την εκπαίδευση της χώρας μας. Στα χρόνια της κατοχής η εκπαίδευση είχε διακοπεί ή υπολειτουργούσε στην πλειονότητα των περιοχών της χώρας ενώ σε άλλες ελεγχόταν από τις κατοχικές δυνάμεις, σε μία απόπειρα γλωσσικής και πολιτισμικής αλλοίωσης.
Σχολικά κτίρια, εξοπλισμός και υποδομές καταστράφηκαν από βομβαρδισμούς, κατεδαφίσεις ή επιτάξεις. Οι μαθητές και οι οικογένειές τους αντιμετώπιζαν πείνα, ένδεια βασικών αγαθών και ανθρώπινες απώλειες, ενώ εκπαιδευτικοί συνέβαλαν στον αγώνα κατά του κατακτητή και σε πολλές περιπτώσεις σφράγισαν τον αγώνα αυτό με την ίδια τους τη ζωή.
Η ζοφερή κατάσταση της εκπαίδευσης στα χρόνια του Πολέμου δεν έκαμψε το ηθικό των μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας. Όσο λαμπρό ήταν το παράδειγμα των δασκάλων και η αφοσίωσή τους στην πρόοδο των μαθητών και των μαθητριών τους, αντίστοιχα θαυμαστή ήταν και των παιδιών η αποφασιστικότητα να μορφωθούν. Ήταν η πεποίθηση μιας ολόκληρης κοινωνίας ότι η πρόσβαση στη γνώση θα έφερνε την υλοποίηση των ελπίδων για ένα καλύτερο μέλλον.
Αγαπητά μας παιδιά,
Η Παιδεία μας πάντοτε αποτέλεσε την ηλιαχτίδα μέσα σε σκοτεινούς καιρούς, μία ελπίδα ότι η επόμενη γενιά θα δημιουργήσει έναν καλύτερο κόσμο από ό,τι η προηγούμενη. Χάρη στο εξαιρετικό μας εκπαιδευτικό προσωπικό, καλλιεργούμε αξίες ανθρωπισμού και διδάσκουμε αδιάλειπτα το παρελθόν, για ένα καλύτερο μέλλον.
Χρόνια πολλά σε όλες τις Ελληνίδες και όλους τους Έλληνες».