Στις 13 Ιουνίου 2023 το Τρίτο Τμήμα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στο Στρασβούργο δημοσίευσε μια απόφαση-καταπέλτη για τις συνθήκες κράτησης στη Μόρια της Λέσβου, της χρονιάς 2017-2018, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
Η απόφαση έρχεται την ίδια ώρα που στον ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζουν ότι επί των δικών τους ημερών διακυβέρνησης η Ελλάδα έγινε συνώνυμο της ανθρωπιάς. Ενδεικτική είναι η δήλωση του Αλέξη Τσίπρα κατά τη διάρκεια της χθεσινής διακαναλικής συνέντευξης «Επί ημερών μας η Ελλάδα έγινε συνώνυμο της ανθρωπιάς, και είμαστε περήφανοι γι' αυτό».
Στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου περιγράφεται με γλαφυρό τρόπο η καθημερινή κατάσταση που επικρατούσε εκείνη την περίοδο στη Μόρια, ενώ καταγράφονται οι συνθήκες διαβίωσης 67 αιτούντων άσυλο, οι οποίοι διέμεναν τότε στο hotspot της Μόριας στη Λέσβο, οι οποίοι έκαναν λόγο για τριτοκοσμικές καταστάσεις. Μάλιστα, οι αιτούντες άσυλο κατήγγειλαν ότι διέμεναν σε «κλουβιά», αλλά και στέρηση των οικογενειών τους.
Η απόφαση «Η.Α. και άλλοι κατά Ελλάδος» καταλήγει σε καταδίκη της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ για παραβίαση του άρθρου 3 (βασανιστήρια και εξευτελιστική μεταχείριση) και 13 (μη αποτελεσματική προσφυγή σε ένδικα μέσα) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Οι προσφεύγοντες κατήγγειλαν απάνθρωπες και εξευτελιστικές συνθήκες κράτησης, ακόμα και σε μεταλλικά κλουβιά - σαν τα ζώα σε ζωολογικό κήπο.
Καταδίκη για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ -Αποζημιώσεις στους πρόσφυγες
Το Δικαστήριο απέρριψε στο σύνολό τους τις παρεμβάσεις και τις ενστάσεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ και εν τέλει καταδίκασε τη χώρα μας σε αποζημίωση 5.000€ για τον καθέναν από τους περίπου 40 προσφεύγοντες συν τους νόμιμους τόκους για κάθε ημέρα καθυστέρησης.
Αναλυτικά η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
Η απόφασης στα γαλλικά: https://hudoc.echr.coe.int/fre?i=001-225211
Μαρτυρίες από το «κολαστήριο» των προσφύγων στη Λέσβο -Ρεπορτάζ του iefimerida το 2018
Τον Σεπτέμβριο του 2018 το iefimerida είχε βρεθεί στη Μόρια, με τους αρμόδιους φορείς να μιλούν για μια δομή χωρητικότητας το πολύ 3.000 ατόμων που τότε στοιβάζονταν οι τριπλάσιοι. Την ίδια ώρα, βροχή έπεφταν οι καταγγελίες από τους διαμένοντες στο hoptspot της Μόριας και μιλούσαν για «κολαστήριο».
Οι μαρτυρίες που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας από ξένα μέσα ενημέρωσης εκείνη την εποχή και ανέφεραν απόπειρες αυτοκτονίας, βιασμούς μικρών παιδιών μέσα στον καταυλισμό της Μόριας, προκάλεσαν σοκ, εκθέτοντας την Ελλάδα διεθνώς. Στην πλειονότητά τους, οι χιλιάδες άνθρωποι που παρέμειναν εγκλωβισμένοι στη Μόρια ήταν οικογένειες, ενώ περίπου 2.500 από αυτούς, δηλαδή το 1/3 του πληθυσμού, ήταν παιδιά.
«Στην πλειονότητά τους είναι ευπαθείς ομάδες αυτές που διαβιούν στη Μόρια. Ο πληθυσμός που φθάνει στα νησιά είναι από Συρία, Αφγανιστάν και Ιράκ, περιοχές όπου υπάρχει εμπόλεμη κατάσταση. Ανάμεσά τους βρίσκονται τραυματίες. Από αυτούς που βρίσκονται εγκλωβισμένοι στη Μόρια το 1/3 είναι παιδιά», είχε δηλώσει στο iefimerida η εκπρόσωπος της ΜΚΟ Human Rights Watch Εύα Κοσέ.
Όπως είχε επισημάνει η κ. Κοσέ, «στη Μόρια υπάρχουν κοντέινερ όπου διαμένει κόσμος και ειδικές πτέρυγες για γυναίκες που είναι μόνες και για τα παιδιά. Λόγω του υπερπληθυσμού, όμως, δεν φθάνουν αυτοί οι χώροι. Στην πραγματικότητα, κάθε σπιθαμή του hotspot της Μόριας κατοικείται, δηλαδή υπάρχει μια σκηνή, ένα στρώμα, κοιμούνται στο πάτωμα, στο έδαφος, κοιμούνται έξω. Οι τουαλέτες δεν είναι επαρκείς και είναι πάρα πολύ βρώμικες», καταλήγει η κ. Κοσέ.
Το βίντεο του Al Jazeera για το κολαστήριο της Μόριας
Στις 13 Σεπτεμβρίου 2018 το Al Jazeera είχε δώσει στη δημοσιότητα βίντεο από τη Λέσβο, φέρνοντας ξανά στο προσκήνιο τη δραματική κατάσταση στον προσφυγικό καταυλισμό στη Μόρια της Λέσβου.
Μέσα σε 3 λεπτά και 13 δευτερόλεπτα το βίντεο με τίτλο «Παιδιά βιάζονται. Περιορισμένοι χώροι. Ανύπαρκτες τουαλέτες. Θα μπορούσατε να επιβιώσετε ως αιτών άσυλο στη Μόρια;» περιγράφει τις άθλιες συνθήκες στις οποίες ζουν οι χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες που στοιβάζονται στο hotspot.
«Παιδιά γύρω σου κάνουν απόπειρες αυτοκτονίας. Η ψυχική σου υγεία επιδεινώνεται γρήγορα στον καταυλισμό στο ελληνικό νησί της Λέσβου», ανέφερε το ρεπορτάζ φιλοξενώντας δηλώσεις της Λουίζ Ρολάν-Γκοσλέν από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, που σημειώνει: «Είχαμε νεαρούς ασθενείς ηλικίας ακόμη και ΠΕΝΤΕ ΕΤΩΝ που τους βίασαν στη Μόρια. Αυτός ο φόβος συντρίβει τους ανθρώπους».