Ένα από τα «εθνικά ροφήματα» της χώρας, ο καφές, βρίσκεται ήδη σε τροχιά ανόδου σε ό,τι αφορά την τιμή του.
Μαζί με τις αυξήσεις σε ρεύμα και φυσικό αέριο, ο καφές -και ο τελικός καταναλωτής του- είναι μόλις ένα από τα «θύματα» του κύματος ανατιμήσεων που ξεκίνησε να γίνεται αισθητό στην Ελλάδα και σε πολλές ακόμη χώρες. Στην ίδια μοίρα βρίσκονται και άλλα βασικά αγαθά και τρόφιμα, όπως το ψωμί, για το οποίο το iefimerida.gr παρουσίασε αναλυτικές εκτιμήσεις για το πού μπορεί να φτάσει η τιμή του.
Η τρέχουσα περιπέτεια με την τιμή του καφέ ξεκινά από τη Βραζιλία, όπου καταγράφηκαν διαδοχικά επίμονα φαινόμενα παγετού και ξηρασίας, με συνέπεια να έχουν καταστραφεί φυτείες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μειωθεί η παραγωγή και -ως επακόλουθο- να αυξηθεί η τιμή του παραγόμενου προϊόντος.
Για τον καφέ έχουν ήδη διατυπωθεί πολλά σενάρια. Κάποια παρουσιάζουν τον καφέ να φτάνει την τιμή των 5 ευρώ ακόμα και για take away ή και τα 10 ευρώ για τους καθήμενους σε μια καφετέρια. Άλλοι εκτιμούν ότι το «ράλι» τιμών θα επηρεάσει και τον συσκευασμένο καφέ που πωλείται στα ράφια των σούπερ μάρκετ.
Εστιάτορες: Εξομάλυνση με την κατάργηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης
«Σε κάθε περίπτωση υπάρχει μια αύξηση στην τιμή του καφέ, στο κιλό. Αυτό είναι βέβαιο ότι κάποια στιγμή θα μεταφερθεί στην κατανάλωση γιατί δεν θα μπορέσει να απορροφηθεί», αναφέρει στο iefimerida.gr ο Γιώργος Καββαθάς, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ), η οποία, μεταξύ άλλων, εκπροσωπεί και τα σωματεία ιδιοκτητών καφετεριών.
Η ΠΟΕΣΕ, σύμφωνα με τον κ. Καββαθά, έχει «προτείνει στην κυβέρνηση να απορροφηθεί η αύξηση από τις επιχειρήσεις, καταργώντας (σ.σ.: η κυβέρνηση) ωστόσο τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στον καφέ, που επιβλήθηκε το 2017. Ο φόρος αυτός είναι 2 με 4 ευρώ ανά κιλό καφέ, ανάλογα με την επεξεργασία του καφέ», εξηγεί ο πρόεδρος της ΠΟΕΣΕ.
Η κατάργηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στον καφέ, σύμφωνα με τους επιχειρηματίες της εστίασης, θα αμβλύνει σημαντικά την κατάσταση, ωστόσο δεν θα είναι αρκετή ώστε να αποσοβήσει τις -μικρότερες- αυξήσεις. «Σε κάθε περίπτωση, τα 5 ευρώ είναι ένα υπερβολικό σενάριο. Δεν μπορεί να πάει τόσο ψηλά ο καφές», σημειώνει ο Γιώργος Καββαθάς.
Πού μπορεί να φτάσει η τιμή του καφέ - Τα δύο σενάρια
Ο πρόεδρος της ΠΟΕΣΕ επισημαίνει ότι «ο καφές δεν θα ακριβύνει μόνο από την αύξηση της πρώτης ύλης, δηλαδή του καφέ. Θα γίνει επειδή μετακυλίεται ένα μεγάλο κόστος στον καταναλωτή και στις επιχειρήσεις. Για το ρεύμα, ενδεικτικά, μιλάμε για αυξήσεις της τάξης του 120% όταν μιλάμε για μέση τάση. Έχουμε αύξηση κατά 550% στα ναύλα, και από την άλλη ανατιμήσεις σε βασικά είδη διατροφής που είναι συσχετισμένα με το καφέ ή το εστιατόριο. Να υπενθυμίσουμε ότι από τον Ιούλιο έχουμε και την αντικατάσταση των πλαστικών μιας χρήσης».
Πού μπορεί να φτάσει όμως η τιμή του καφέ; «Στο κακό σενάριο μιλάμε για μια αύξηση της τάξης του 25%. Το καλό σενάριο, δηλαδή αν μειωθεί ο ειδικός φόρος κατανάλωσης και ταυτόχρονα, όμως, δεν υπάρχουν άλλα μέτρα στήριξης, θα έχουμε μια αύξηση 5% με 10% στον καφέ», τονίζει ο πρόεδρος της ΠΟΕΣΕ.
Εκτίμηση τιμών καφέ για take away και καθήμενους
Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι για έναν καφέ στο χέρι, που σήμερα κατά μέσο όρο κοστίζει 1,80 με 2 ευρώ, η τιμή μπορεί να φτάσει στα 2,40 με 2,50 ευρώ. Αν πρόκειται για πιο ακριβή καφετέρια που ήδη είχε την τιμή στα 2,20 ευρώ, τότε ο take away καφές θα κοστίζει πλέον έως και 2,75 ευρώ. Στο καλό σενάριο, δηλαδή μιας αύξησης με «ταβάνι» το 10%, τότε ο καφές των 1,80 έως 2 ευρώ, θα ανέβει έως τα 2,20 ευρώ.
Για τους καθήμενους, τους πελάτες στα τραπέζια δηλαδή, ο καφές που μέχρι σήμερα στοίχιζε 3 ευρώ πλέον θα πάει στα 3,75 ευρώ και αν ήταν ήδη στα 3,50 ευρώ τότε θα ανέλθει σχεδόν στα 4,40 ευρώ. Στο καλό σενάριο, δηλαδή της αύξησης κατά 10%, ο καφές των 3 ευρώ θα πάει στα 3,30 ευρώ, και ο καφές των 3,50 ευρώ στα 3,85 ευρώ.
Να σημειωθεί ότι για τις πιο δημοφιλείς περιοχές, όπου ο καφές για τους καθήμενους κοστίζει ήδη 4 ευρώ, τότε η τιμή -στο κακό σενάριο της αύξησης του 25%- μπορεί να φτάσει οριακά τα 5 ευρώ.
Ενα άλλο ερώτημα είναι το κατά πόσο θα επηρεαστούν οι τιμές και στους φούρνους που πωλούν καφέ στο χέρι. «Μέχρι στιγμής δεν έχουμε δει αυξήσεις στις πρώτες ύλες. Βλέπω να λένε για 5 ευρώ, αναφερόμενοι σε καθήμενους βέβαια. Όμως προς το παρόν δεν βλέπω κάποια αλλαγή, δεν έχουμε διαφορές στα τιμολόγια», εξηγεί, από την πλευρά της, η Έλσα Κουκουμέρια, πρόεδρος του Συνδέσμου Αρτοποιών Θεσσαλονίκης.
«Βαρίδι» για την εστίαση οι αυξήσεις στον καφέ
Η κυρία Κουκουμέρια τονίζει ότι «τα καφέ ήταν κλειστά τόσους μήνες. Ποιος έχει τη διάθεση να διώξει τον πελάτη, λέγοντας “θα τον πάω στα 2,5 ευρώ τον καφέ στο χέρι”; Είναι άνευρη η αγορά και θέλει σύνεση από όλους. Και από εμάς τους επιχειρηματίες, και από τους καταναλωτές».
Στον ίδιο τόνο, ο πρόεδρος της ΠΟΕΣΕ υπογραμμίζει πως «δεν πρέπει να μετακυλήσουμε όλες αυτές τις αυξήσεις στην κατανάλωση και τα νοικοκυριά καθώς έχουν χάσει πολλοί τα εισοδήματά τους. Όμως, δεν μπορούμε να αντέξουμε ούτε εμείς το κόστος αυτών των αυξήσεων. Από κει και πέρα έχουμε ανοιχτές πληγές από τα μνημόνια, την πανδημία, τους οκτώ μήνες που ήταν κλειστή η εστίαση με κρατική εντολή. Η κίνηση αυξήθηκε Ιούλιο – Αύγουστο, αλλά δεν αρκεί αυτό για να καλύψει τη ζημιά. Επίσης, οι επικείμενες αυξήσεις στον καφέ θα οδηγήσουν σε απώλεια πελατολογίου. Είναι σαφές ότι όσο αυξάνεις τα κόστη για τον καταναλωτή τόσο μειώνεις τον δυνητικό σου πελάτη. Και αυτό είναι κάτι που δεν το θέλουμε σε καμία περίπτωση», επισημαίνει ο πρόεδρος της ΠΟΕΣΕ Γιώργος Καββαθάς.
Θα ανέβει ο καφές και στα σούπερ μάρκετ;
Το κύμα ανατιμήσεων εγείρει ερωτήματα και για το εάν -και κατά πόσο- θα επηρεαστούν οι τιμές του καφέ στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Ο Αντώνης Μακρής, πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Λιανικής Πωλήσεως Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ), λέει στο iefimerida.gr ότι «σε αυτή τη φάση πρέπει να είμαστε όλοι ψύχραιμοι και ταυτόχρονα σε εγρήγορση για να δούμε τι έρχεται. Μετά θα δράσουμε, αλλά χρειάζεται υπομονή».
Σύμφωνα με τον κ. Μακρή, «μετά από περιόδους μεγάλων υφέσεων υπάρχουν πληθωριστικές πιέσεις. Διότι ξαφνικά η οικονομία επανεκκινείται και θέλει περισσότερη ενέργεια, περισσότερες πρώτες ύλες, περισσότερες μεταφορές. Ταυτόχρονα, λόγω αδράνειας της οικονομίας, υπάρχουν ελλείψεις σε πρώτες ύλες. Επομένως, η μικρή διαθεσιμότητα ανεβάζει τις τιμές». Είναι ενδεικτικό, σημειώνει, «αυτό που συμβαίνει με τα προϊόντα τεχνολογίας και τα τσιπ. Το πρόβλημα είναι παγκόσμιο, δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Γι’ αυτό και θα έπρεπε να κινητοποιηθεί η Ευρώπη. Χρειάζονται κινήσεις μεγάλης κλίμακας».
Σύμφωνα με τον κ. Μακρή, σε ό,τι αφορά τον καφέ, τουλάχιστον στο άμεσο διάστημα, δεν θα δούμε αυξήσεις στα σούπερ μάρκετ και τις υπεραγορές, «διότι ο ανταγωνισμός δεν συγχωρεί. Επομένως, όλες οι επιχειρήσεις θα είναι πολύ προσεκτικές στις κινήσεις τους. Αν γίνει κάτι στις τιμές, θα είναι διορθωτικές ενέργειες, όχι κάτι που θα “χτυπήσει” στον καταναλωτή. Οι μονομερείς ενέργειες δεν λησμονούνται από το καταναλωτικό κοινό», αναφέρει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ΣΕΛΠΕ.
«Επιπλέον, υπάρχει και το ίντερνετ, το οποίο λειτουργεί ως εξισορροπητής των τιμών. Ο κόσμος μπορεί να μπει στο διαδίκτυο και μέσα σε δευτερόλεπτα να συγκρίνει τιμές. Όλοι πρέπει να καταλάβουμε ότι το πρόβλημα είναι κατά κύριο λόγο εισαγόμενο και πως σε ένα διάστημα 9 μηνών, μέγιστο ενός χρόνου, θα έχει εξομαλυνθεί», σημειώνει καταλήγοντας ο πρόεδρος του ΣΕΛΠΕ Αντώνης Μακρής.