Βράδυ Πέμπτης, λίγα μέτρα από τον κατάφωτο Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο, το σόου που παρουσίασε η Μαίρη Κατράντζου και διοργάνωσε ο σύλλογος Ελπίδα με την πρόεδρό του Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη, ξεπερνούσε την ιδέα της μόδας, της δημιουργίας και έστελνε εν τέλει ανά τον κόσμο το μήνυμα της ελληνικότητας με τρόπο που καμία σύγχρονη καμπάνια και εκστρατεία «δημιουργίας της ελληνικής ταυτότητας» δεν έχει κατορθώσει.
Είναι τόσο εύκολο να νιώσεις ότι καθηλώνεσαι από την ομορφιά του τόπου (του τόπου, όχι μόνο του τοπίου) καθώς ανεβαίνεις τον σαν φίδι παραλιακό δρόμο κοιτώντας ψηλά, τον φωτισμένο Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο. Εδώ μοιάζει σαν να έχει πάντα πανσέληνο. Ομως αυτή η ευκολία του πρώτου δέους, δεν είχε καμία σχέση με την καταιγίδα συναισθημάτων που σαν ριπές σε διαπερνούσαν όταν έφτανες στον χώρο για την ανά τον κόσμο αναμενόμενη εδώ και μήνες επίδειξη μόδας της Μαίρης Κατράντζου.
Ηδη βαδίζοντας στην ανηφορική χωμάτινη διαδρομή προς το χώρο δεξιά από την πασαρέλα όπου είχαν στηθεί χαμηλές κερκίδες, ένιωθες να φτάνει όλο και πιο δυνατά προς τα σένα η μουσική που έγραψε ειδικά για το σόου, για τα δέκα χρόνια καριέρας της Μαίρης Κατράντζου και τα 30 χρόνια προσφοράς της Ελπίδας ο Βαγέλλης Παπαθανασίου. Ηχος μυστηριακός, απόκοσμος, που θα μπορούσε να βγαίνει από τα βάθη της θάλασσας από κάτω μας ή να φτάνει από έναν άλλο Γαλαξία. Καθώς δυνάμωνε ο ήχος ένιωθες αυτομάτως ότι κάτι βάθαινε μέσα σου, μια συνθήκη επιστροφής σε αυτό που ήταν ο Ναός του Ποσειδώνα όταν δημιουργήθηκε στην ακμή και δόξα του 5ου αιώνα π.Χ.. Μια συνθήκη προσωπικής ένωσης με το που ανήκεις, από που έρχεσαι. Η ανυπομονησία για την έναρξη του σόου και η προσήλωση ευθεία μπροστά στον ναό, δεν στερούσαν τίποτα από αυτή τη δυναμική της μικρής εσωτερικής ταραχής που ένιωθες.
Και μετά, καθώς καθόμασταν ανάμεσα σε αυτό που αποκαλούμε τις πιο «επιδραστικές» προσωπικότητες της μόδας ανά τον κόσμο – η Suzie Menkes με την μακριά καπαρντίνα της και τα σνίκερ, ο Hamish Bowles με την μαρινιέρα του και μια εκρηκτική διάθεση και πολλοί άλλοι- ένιωθες ήδη ότι εδώ υπάρχει μια σύμπραξη ελληνικών δυνάμεων που δεν γυρνούν την πλάτη στο παρελθόν, αλλά δεν νιώθουν λαγνεία μόνο για αυτό. Που ξέρουν πού πατούν και δημιουργούν τις νέες αφηγήσεις μέσα από τις συνέργειες.
Οταν το σόου ξεκίνησε -λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος έγιναν τελικά δυο σόου με διαφορά περίπου μίας ώρας μεταξύ τους- και τα μοντέλα κατέβηκαν από τον ναό ως χαμηλά στο σημείο που βρισκόταν το catwalk, ήταν εν τέλει σαν να βλέπεις μια πορεία, μια αφήγηση πάνω σε ένα αρχαίο αγγείο ή μια τοιχογραφία. Περνούσαν από μπροστά μας φορώντας τις haute couture δημιουργίες της Κατράντζου και Ancient Greek Sandals στα πόδια και έμοιαζαν να ίπτανται, σχεδόν να μην περπατούν, αλλά σαν να κυλάει το έδαφος κάτω από τα πόδια του. Κάπως όπως ο περίφημος κυλιόμενος διάδρομος όπου ο τοποθέτησε ο Δημήτρης Παπαϊωάννου θραύσματα εικόνων και μορφών από την αρχαία εικονογραφία στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004.
Στις τουλάχιστον 40 δημιουργίες της η Μαίρη Κατράντζου δημιούργησε ένα νέο σύμπαν. Είδαμε πλάσματα του βυθού και κοράλια στα γλυπτικά της ρούχα με χρώματα δυναμικά που όμως δεν κραύγαζαν. Με τον τρόπο της φύσης και όχι της κατασκευής που επιβάλει συχνά η μόδα και η κυρίαρχη εικόνα.
Πραγματικά γλυπτά οι δημιουργίες της έφεραν πάνω τους αλλεπάλληλες επιφάνειες υφάσματος, σπείρες, πτυχές, στιλπνές αλλά και βραχώδεις επιφάνειες. Αλλού ολόκληρα κλαδιά ελιάς φτιαγμένα από πράσινα φτερά.
Σαν να ξεκίνησε η έμπνευσή της από τον βυθό της θάλασσας κάτω από τον ναό, σαν να ανέσυρε προαιώνια όστρακα και μορφές ζωής να τα ακούμπησε νωπά ακόμα μπροστά στα μάτια μας.
Κόσμοι ολόκληροι κάποιες άλλες δημιουργίες της, χάρτες απλωμένοι σε επιφάνειες που έμοιαζαν να φέρουν μέσα τους στοιχεία ανέμου, γαλαξίες έναστροι σε άλλα.
Τα στοιχεία της κλασικής ελληνικής αρχιτεκτονικής ήταν εκεί, μαζί με τοπία και μια παλέτα που άλλοτε θύμιζε Βαν Γκογκ, άλλοτε τα υπέροχα κόκκινα και πορτοκαλί του Ρόθκο.
Η ιδέα της ελληνικότητας δεν εκβιάζεται, δεν υπογραμμίζεται, διατρέχει το σύνολο των δημιουργιών με τον τρόπο μιας Ελληνίδας που γοητεύεται από την ιστορία του τόπου της, αγαπά και νοσταλγεί τον τόπο της, όμως παραμένει μια παγκόσμια δημιουργός.
Μια ιστορική στιγμή. Μια επίδειξη μόδας σε έναν αρχαιολογικό χώρο που σε όλους τους οδηγούς ανά τον κόσμο συναντάμε με τον χαρακτηρισμό «εμβληματικός», με μουσική σύνθεση του άλλου διεθνούς Ελληνα, του Βαγγέλη Παπαθανασίου για έναν σκοπό ιερό, για την ενίσχυση των παιδιών που πάσχουν από καρκίνο και του Συλλόγου Ελπίδα. Με τα παγκόσμια φώτα στραμμένα πάνω στην Ελλάδα όχι για κάποια αναπαράσταση, έναν εορτασμό μνημόσυνο αυτού που υπήρξαμε, αλλά ως μια γιορτή και κατάθεση αυτού που είμαστε. Οι εκατοντάδες ξένοι προσκεκλημένοι δημοσιογράφοι και προσωπικότητες που ήταν εκεί ένιωσαν να τους διαπερνά. Αυτό το νέο The Greeks.
Χάρη στη χορηγία της Αegean Airlines έγινε εφικτό να φτάσουν όλοι αυτοί στην Ελλάδα και έτσι να κάνουν γνωστό σε όλο τον κόσμο όχι μόνο αυτό που συνέβη το βράδυ της Πέμπτης στο Σούνιο άλλα αυτό που συμβαίνει και μπορεί να συμβεί από τις υγιείς δημιουργικές δυνάμεις της χώρας. Η Αθήνα δεν είναι το νέο Βερολίνο, η Ελλάδα δεν είναι κυρίως το ένδοξο παρελθόν της. Η μήτρα τροφοδοτεί με ισχυρές εμπειρίες και εικόνες διαρκώς. Κανένας ΕΟΤ δεν έχει κατορθώσει να το κάνει αυτό εδώ και χρόνια όπως έγινε το βράδυ της Πέμπτης στο Σούνιο. Και μετά, στο Island, όλοι τους παραδόθηκαν στην έννοια της φιλοξενίας, του "μοιράζομαι φαγητό μαζί σου", με τον μοναδικό τρόπο του Χρύσανθου Πανά που χορήγησε όλη τη φιλοξενία μετά το σόου με τους διεθνείς προσκεκλημένους να απολαμβάνουν το μοναδικό συνδυασμό της εμπειρίας και του τοπίου, μια νύχτα Οκτωβρίου που έμοιαζε με πολλά υποσχόμενο Ιούλιο και με την ελληνική γαστρονομία ανεπιτήδευτη στα καλύτερά της.
Νομίζω ότι όλοι όσοι συνέπραξαν στο ιστορικό σόου νιώθουν δικαιωμένοι και με μια βαθιά εσωτερική ικανοποίηση. Οι υπόλοιποι, οι θεατές, εισπράξαμε μια εμπειρία θέασης πολλαπλών επιπέδων και αναγνώσεων – όσο σκέφτεσαι, όσο κοιτάς τις εικόνες παράσημα της βραδιάς τόσο βαθαίνει αυτή η αίσθηση. Και ναι, γίναμε μάρτυρες μιας ιστορικής στιγμής του σύγχρονου πολιτισμού -γιατί η μόδα είναι μορφή σύγχρονου πολιτισμού αδιαπραγμάτευτα.
