Πέρασαν 26 χρόνια από εκείνη τη νύχτα στα Ίμια. Όμως η μνήμη παραμένει ζωντανή.
«Οι Καραθανάσης, Βλαχάκος και Γιαλοψός πέρασαν στο πάνθεον των Ηρώων του Πολεμικού Ναυτικού και θα τους τιμούμε πάντα με τους Ήρωες του Έθνους. Αθάνατοι και αντάξιοι της ενδόξου ιστορίας του Πολεμικού Ναυτικού», αναφέρουν σε σημερινό τους μήνυμα στελέχη του υπουργείου Εθνικής Άμυνας.
Το χρονικό της κρίσης των Ιμίων
Το ημερολόγιο έγραφε 31 Ιανουαρίου 1996, όταν ο χρόνος σταμάτησε καθώς ελικόπτερο του Πολεμικού Ναυτικού με τρία μέλη πληρώματος κατέπεσε κατά τη διάρκεια της κρίσης των Ιμίων.
Τα μεσάνυχτα συγκαλείται σύσκεψη στο γραφείο του πρωθυπουργού και ο τότε υπουργός Εξωτερικών, Θεόδωρος Πάγκαλος, φθάνει καθυστερημένα, επειδή συμμετείχε σε τηλεοπτική εκπομπή. Την ίδια ώρα, στο ΓΕΕΘΑ καταφθάνουν πληροφορίες ότι Τούρκοι κομάντος αποβιβάζονται στη Μικρή Ίμια. Ελικόπτερο του Πολεμικού Ναυτικού είχε απονηωθεί από τη φρεγάτα «Ναυαρίνο» για να διαπιστώσει την παρουσία των Τούρκων στη Μικρή Ιμια.
Οι πιλότοι ανέφεραν ότι είδαν 10 Τούρκους στη βραχονησίδα και μετέπειτα πήραν εντολή να επιστρέψουν στη βάση. Το ελικόπτερο, που επέβαιναν οι υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός, μεταξύ των βραχονησίδων Πίτα και Καλόλιμνος χάνεται από τα ραντάρ. Σύμφωνα με την επίσημη θέση του ελληνικού κράτους το ελικόπτερο κατέπεσε εξαιτίας κακοκαιρίας και απώλειας προσανατολισμού του πιλότου.
Το χρονικό της κρίσης των Ιμίων
Ηταν στις 25 Δεκεμβρίου του 1995 όταν το τουρκικό φορτηγό πλοίο «Φιγκέν Ακάτ» προσαράζει σε αβαθή ύδατα κοντά στην Ανατολική Ιμια, εκπέμποντας σήμα κινδύνου, ωστόσο ο πλοίαρχος δεν δέχεται βοήθεια από το Λιμενικό, υποστηρίζοντας ότι βρισκόταν σε τουρκική περιοχή. Μία ημέρα μετά το Λιμεναρχείο Καλύμνου ενημερώνει το ελληνικό ΥΠΕΞ και εκείνο γνωστοποιεί στο τουρκικό ότι εάν δεν υπάρξει παρέμβαση ρυμουλκού, το πλοίο κινδυνεύει. Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, στις 27 Δεκεμβρίου, αναφέρει ότι η διάσωση του πλοίου δεν σχετίζεται με τις βραχονησίδες στο Αιγαίο, για τις οποίες, όπως τονίζεται, η Αγκυρα έχει μεγάλο θέμα.
Τελικά, στις 28 Δεκεμβρίου, δύο ελληνικά ρυμουλκά προχωρούν στην αποκόλληση του τουρκικού φορτηγού και το οδηγούν στο Κιουλούκ. Εκείνη, την ημέρα, τουρκικό μαχητικό αεροσκάφος συντρίβεται στα ελληνικά χωρικά ύδατα, στην Λέσβο, ύστερα από εμπλοκή με ελληνικά μαχητικά. Ο πιλότος του διασώζεται. Στις 29 Δεκεμβρίου, το τουρκικό ΥΠΕΞ, υποστηρίζει επισήμως ότι τα Ιμια είναι καταχωρισμένες στο κτηματολόγιο Μουγκλά του νομού Μπουντρούμ και ανήκουν στην Τουρκία.
Η απάντηση από το ελληνικό ΥΠΕΞ έρχεται με καθυστέρηση, 11 ημέρες μετά, απορρίπτοντας τις τουρκικές αξιώσεις. Στις 15 Ιανουαρίου, ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου, που νοσηλεύεται στο «Ωνάσειο».
Η μάχη της σημαίας
Βλέποντας ότι η Αγκυρα εγείρει εδαφικές αξιώσεις στα Ιμια, ο δήμαρχος Καλύμνου Δημήτρης Διακομιχάλης, αποφασίζει να φτάσει στην βραχονησίδα. Στις 25 Ιανουαρίου 1996 συνοδευόμενος από τον αστυνομικό διευθυντή Καλύμνου Γ. Ριόλα και δύο κατοίκους του νησιού, υψώνει την ελληνική σημαία στην Μικρή Ιμια και μία ημέρα μετά στην άλλη βραχονησίδα.
Τότε, τα τουρκικά ΜΜΕ μεταδίδουν εικόνες με την ελληνική σημαία στα Ιμια, προκαλώντας σάλο στη γείτονα χώρα. Στις 27 Ιανουαρίου, στη Μικρή Ιμια, φτάνουν με ελικόπτερο δύο δημοσιογράφοι της Hurriyet από το γραφείο της Σμύρνης, και υποστέλλουν την ελληνική σημαία, υψώνοντας μια τουρκική. Την επιχείρηση καταγράφουν σε κάμερα και την προβάλουν σε δίκτυο.
Η κρίση στα Ιμια κλιμακώθηκε τις επόμενες ημέρες. Στις 28 Ιανουαρίου 1996 το περιπολικό του Πολεμικού Ναυτικού «Αντωνίου» κατέβασε την τουρκική σημαία και ύψωσε την ελληνική παραβαίνοντας την πολιτική εντολή που ήταν μόνο να υποσταλεί η τούρκικη σημαία. Το βράδυ της ίδιας μέρας Ελληνες βατραχάνθρωποι αποβιβάστηκαν στη Μικρή Ιμια από το περιπολικό «Πυρπολητής» για να διαφυλάξουν τη σημαία κατά τις νυχτερινές ώρες, ενώ το πρωί θα επέστρεφαν στο σκάφος τους. Ωστόσο, ο σχεδιασμός άλλαξε και αποφασίστηκε συνεχής φύλακη της σημαίας, με αποτέλεσμα οι βατραχάνθρωποι να επιστρέψουν.
Το απόγευμα της επόμενης ημέρας, ο νέος πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης στέλνει σαφές μήνυμα στην Τουρκία ότι η Ελλάδα θα απαντήσει δυναμικά σε μια πρόκληση. Σε δηλώσεις προέβη και η Τουρκάλα πρωθυπουργός Τανσού Τσιλέρ, στις 30 Ιανουαρίου, δηλώνοντας στην τουρκική βουλή ότι την επόμενη μέρα η ελληνική σημαία και ο ελληνικός στρατός θα απομακρυνθούν από τα Ίμια.
Η πτώση του ελικοπτέρου και οι τρεις νεκροί
Τα ξημερώματα της 31ης Ιανουαρίου τουρκικές ειδικές δυνάμεις αποβιβάζονται στη Μεγάλη Ιμια, Λίγες ώρες μετά, ελικόπτερο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, που είχε πετάξει πάνω από το σημείο για να διαπιστώσει την παρουσία των Τούρκων, κατέπεσε κατά την επιστροφή του στη φρεγάτα. Τη ζωή τους έχασαν και τα τρία μέλη του πληρώματος, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός.
Για τη στιγμή είχε μιλήσει σε συνέντευξή του στον ANT1 ο κυβερνήτης της κανονιοφόρου «Πυρπολητής», Γιάννης Πάττας. «Πάγωσαν όλα, τη στιγμή που είχαμε την απώλεια του ελικοπτέρου ουσιαστικά σταμάτησε ο χρόνος. Είδα ναύτες να κλαίνε, έφτασα στο σημείο ως κυβερνήτης του πλοίου, με όλα τα προβλήματα που είχα, να παρηγόρώ νέα παιδιά που μου λέγανε γιατί κύριε κυβερνήτα», ανέφερε.
Για πρώτη φορά σε εκείνο το ρεπορτάζ είχαν προβληθεί εικόνες από τις δραματικές ώρες της κρίσης των Ιμίων με τους Στόλους Ελλάδας και Τουρκίας σε θέση μάχης, ενώ από τη γέφυρα της κανονιοφόρου «Πυρπολητής» φαίνεται και το μοιραίο ελικόπτερο.
Σε παλιότερες δηλώσεις του ο αδελφός του υποπλοίαρχου Παναγιώτη Βλαχάκου είχε αποκαλύψει την τελευταία συνομιλία που είχε μαζί του. «Μικρέ να προσέχεις! Αυτή ήταν η τελευταία μας συζήτηση τρεις μέρες πριν πεθάνει», είχε πει στον ANT1. «Ποτέ δεν ειπώθηκε η αλήθεια για το τι συνέβη. Το πολυσέλιδο πόρισμα ήταν ανυπόγραφο, γράφοντας απλά ότι το ελικόπτερο έπεσε, χωρίς ενδείξεις ή αποδείξεις», είχε τονίσει και πρόσθεσε: «Είναι κάτι που θα το ψάχνουμε. Κάποια στιγμή θα βρεθεί κάποιος που θα μας πει την αλήθεια. Θα μας κοιτάξει στα μάτια και θα μας το πει. Έτσι πιστεύω».