Στο καΐκι του Μανώλη που φεύγει από την Πλάκα, λιγοστοί τουρίστες, μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού επιβιβάζονται με προορισμό τη Σπιναλόγκα, το εμβληματικό μνημείο που πριν τον κορωνοιό είχε τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα στην Κρήτη μετά την Κνωσσό.
Σχεδόν άδεια πηγαινοέρχονται και τα επόμενα καΐκια που ξεκίνησαν φέτος τα δρομολόγιά τους με τρεις μήνες καθυστέρηση, την 1η Ιουλίου. «Προς το παρόν τα δρομολόγια είναι κάθε μία ώρα και αν έρθουν τουρίστες θα γίνουν πιο συχνά» μας λέει ο νεαρός καπετάνιος.
Στην είσοδο του μνημείου, το τούνελ που κάποτε όσοι το περνούσαν δεν ήξεραν αν θα έχουν επιστροφή, οδηγεί στα χρωματιστά κτίσματα, βαμμένα με έντονο κόκκινο, πράσινο, μπλε και κίτρινο. «Σε αυτά τα κτίρια στεγάζονταν τα μαγαζιά των λεπρών, ήταν η αγορά τους», εξηγεί η υπάλληλος του μουσείου Κατερίνα Φιορέντζη, ο μόνος άνθρωπος που βρίσκεται καθημερινά στο νησί, εκτός από την ταμία και τους ιδιοκτήτες του κυλικείου στην είσοδο. «Μέχρι πέρυσι είχαμε 3.000 επισκέπτες την ημέρα και κάποιες φορές 4.000, από τον Απρίλιο που ανοίγαμε. Αυτή η εικόνα της ερημιάς μου προκαλεί θλίψη, αλλά ελπίζω ότι θα επιστρέψουμε κάποια στιγμή στην κανονικότητα», λέει η κ. Φιορέντζη.
Στο διπλανό χώρο, ανοίγει το χρονοντούλαπο της ιστορίας κι από μέσα ξεπηδούν ιστορίες σκληρής μάχης αυτών που έζησαν εδώ με την αρρώστια. Σε γυάλινες προθήκες εκτίθενται τα ιατρικά υλικά του λεπροκομείου, τα «όπλα» για τη ζωή στην πολιτεία των λεπρών.
Στα παράθυρα των σπιτιών, από τις σκισμένες κουρτίνες ξεπροβάλλουν ακόμα αντικείμενα της οικοσκευής, που εγκαταλείφθηκαν πριν από μισό αιώνα. Η κορυφή του κάστρου και το κοιμητήριο, με μια πλακέτα μνήμης που τοποθέτησε ο Σύνδεσμος Χανσενικών το 2013 συμπληρώνουν το παζλ στο «Νησί» που η ιστορία του, γραμμένη από τη Βικτώρια Χλίσλοπ, έγινε διεθνές μπεστ σέλερ.
Λίφτινγκ στα κτίρια
Πάνω από το τούνελ, στα σπίτια και το νοσοκομείο, είναι τοποθετημένες σκαλωσιές και πινακίδες που ενημερώνουν ότι εκτελούνται έργα συντήρησης και αναστήλωσης, ώστε οι μνήμη να προστατευτεί από τον χρόνο και τα στοιχεία της φύσης.
Το lockdown που απέκλεισε τους τουρίστες έχει οδηγήσει σε απόγνωση τους επαγγελματίες. Στο άδειο κυλικείο οι ιδιοκτήτες κάνουν λόγο για ζημιά που αγγίζει τις 200.000 ευρώ, ενώ σε οικονομικό μαρασμό έχουν οδηγηθεί επίσης οι ξενοδόχοι, οι ιδιοκτήτες των καϊκιών, οι εστιάτορες και οι οδηγοί ταξί στην ευρύτερη περιοχή. Οι ντόπιοι θεωρούν ότι το άνοιγμα των πτήσεων ελάχιστα θα ζεστάνει την τουριστική μηχανή και ελπίζουν το επόμενο καλοκαίρι η ζωή να επιστρέψει στον κόλπο της Ελούντας.
