Διαστάσεις πανδημίας λαμβάνουν τα τελευταία χρόνια οι διατροφικές διαταραχές σε εφήβους και παιδιά, με τους ειδικούς να κρούουν το καμπανάκι του κινδύνου και στη χώρα μας.
Αυτή τη στιγμή, τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ, υπολογίζεται ότι ένα στους τρεις εφήβους πάσχει από διάφορες εκδηλώσεις της νόσου, ενώ τα ποσοστά νοσηλείας έχουν διπλασιαστεί γεγονός που υποδεικνύει τη σοβαρότητα της κατάστασης.
«Οι διατροφικές διαταραχές είναι πλέον, χωρίς υπερβολή, η νέα σιωπηλή πανδημία, με το 7-8% του γενικού πληθυσμού να υπολογίζεται ότι νοσεί. Τα πορίσματα πρόσφατων επιστημονικών ερευνών είναι άκρως ανησυχητικά. Σύμφωνα με μελέτες σε Ευρώπη, Αμερική και Αυστραλία, η προσέλευση σε κέντρα θεραπείας έχει τριπλασιαστεί.
Είναι σαφές ότι η πανδημία της COVID-19 και τα περιοριστικά μέτρα που εφαρμόστηκαν είχαν τεράστιες επιπτώσεις στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη παιδιών και εφήβων», αναφέρει στο iefimerida.gr η Δρ. Μαρία Τσιάκα, Διευθύντρια του Ελληνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών.
Οι ασθενείς που ζητούν βοήθεια βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο της νόσου
Μπροστά σ’ αυτή την εξελισσόμενη απειλή, η έλλειψη ουσιαστικής ενημέρωσης αποτελεί σημαντικό πρόβλημα. Σύμφωνα με την ειδική ψυχολόγο. «τα περιστατικά που φτάνουν στο γραφείο μας και ζητούν βοήθεια είναι σε προχωρημένο στάδιο της νόσου και πολλές φορές χρήζουν νοσηλείας. Δυστυχώς, η ελληνική οικογένεια θα θορυβηθεί μόνο όταν δει κάτι σε σχέση με το βάρος, καθώς δεν είναι σε θέση να παρατηρήσει τα πρώτα σημάδια. Συνήθως εντάσσει το όποιο πρόβλημα στο πλαίσιο της εφηβείας. Συνήθως, στα περιστατικά που βλέπουμε η νόσος έχει εξελιχθεί για πάνω από ένα χρόνο οπότε οι ασθενείς είτε έχουν χάσει είτε έχουν πάρει βάρος. Υπάρχει τεράστια έλλειψη ενημέρωσης και σωστής αντιμετώπισης».
«Πολλές πρακτικές δίαιτας είναι πρακτικές διατροφικής διαταραχής»
Όπως εξηγεί η Δρ. Τσιάκα, ο λόγος που τα άτομα δεν αντιλαμβάνονται το μέγεθος του προβλήματος είναι γιατί πάρα πολλές πρακτικές δίαιτας είναι πρακτικές διατροφικής διαταραχής. «Ακούμε συνεχώς κάποιους να επαναλαμβάνουν ότι είναι εντάξει αν φας πολύ σήμερα αύριο να κάνεις συντήρηση ώστε να ισορροπήσεις την κατάσταση. Ή τρώνε και μετά πάνε να «κάψουν» τις θερμίδες. Όλα αυτά έχουν περάσει στη συνείδηση του κόσμου ως κάτι σύνηθες και λογικό αλλά δεν είναι. Ως αποτέλεσμα ασθενείς που χρειάζονται ειδικό γιατρό να απευθύνονται σε διαιτολόγους. Και έτσι να χάνεται πολύτιμος χρόνος», σχολιάζει η ειδικός.
Και προσθέτει: «αυτή τη στιγμή βλέπουμε δυο βασικές κατηγορίες ασθενών. Τα μικρά παιδιά 9-12 ετών με σοβαρή ανορεξία και τους χρόνιους ασθενείς που «παλεύουν» 10 και 15 χρόνια με τη νόσο που έχει το μεγαλύτερο ποσοστό θνησιμότητας απ’ όλες τις ψυχογενείς ασθένειες και ξεπερνά σε θανάτους ακόμη και τους χρήστες ναρκωτικών. Δεν το αναγνωρίζουμε και δεν το γνωριζουμε ότι τα παιδιά κινδυνεύουν».
Καθυστέρηση στην εφαρμογή νέων πρωτοκόλλων θεραπείας για τις διατροφικές διαταραχές
Αν και τα παραπάνω στοιχεία είναι αποκαρδιωτικά, εντούτοις τα νέα εργαλεία που επιστρατεύει η επιστημονική κοινότητα διεθνώς έρχονται να δώσουν ελπίδα για πλήρη ίαση. Στην Ελλάδα όμως υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση στην εφαρμογή αυτών των νέων πρωτοκόλλων θεραπείας, όπως υπογραμμίζει ο Δρ. Τσιάκα.
«Οι διατροφικές διαταραχές δεν είναι ψυχολογικές νόσοι αλλά εγκεφαλικά προσδιοριζόμενες νόσοι. Επηρεάζουν σοβαρά τον εγκέφαλο. Στη χώρα μας βρισκόμαστε πολύ πίσω στη θεραπεία. Αυτό είναι τραγικό. Δεν υπάρχουν σύγχρονα πρωτόκολλα για κάθε περίπτωση ούτε guide lines. Οι λίστες αναμονής στα δημόσια νοσοκομεία ξεπερνούν κάθε προηγούμενο με αποτέλεσμα οι οικογένειες να μην ξέρουν που να απευθυνθούν. Την ίδια στιγμή έχουμε πολλούς που δηλώνουν ειδικοί ενώ δεν είναι. Οι θεραπείες «ναυαγούν», οι ασθενείς κατηγορούν τους εαυτούς τους και οι οικογένειες βλέπουν τα παιδιά τους να καταρρέουν σιγά-σιγά», εξηγεί.
Οι νέες θεραπείες γίνονται στο πλαίσιο της οικογένειας
Σύμφωνα πάντα με την ειδικό, τα νέα θεραπευτικά πρωτόκολλα διεθνώς προκρίνουν το οικογενειακό μοντέλο θεραπείας. Ο ασθενής δεν αποκόβεται από την οικογένεια του και έτσι υπάρχει καλύτερος συντονισμός. «Οι διατροφικές διαταραχές έχουν πολλά κρυφά σημεία. Επηρεάζουν τη βιοχημεία του εγκεφάλου και ο ασθενής δεν μπορεί να ανταπεξέλθει μόνος του. Όταν η θεραπεία γίνεται στο πλαίσιο της οικογένειας υπάρχει καλύτερος συντονισμός. Τους πρώτους μήνες της θεραπείας καταγράφεται σημαντική πρόοδος».
Ειδικοί, ασθενείς και μέλη οικογενειών μιλούν για τις εμπειρίες τους
Στο πλαίσιο ενημέρωσης του κοινοί, το Ελληνικό Κέντρο Διατροφικών Διαταραχών διοργανώνει σήμερα, στη Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά, ενημερωτική εκδήλωση με ελεύθερη είσοδο στο κοινό γύρω από τις διατροφικές διαταραχές σε παιδιά και εφήβους. Στην εκδήλωση ομιλήτρια θα είναι μεταξύ άλλων η Καθηγήτρια Ψυχιατρικής, Dr. Laura Hill, δημιουργός του πρωτοκόλλου θεραπείας το οποίο είναι βασισμένο στη νευροβιολογία και τα ιδιοσυγκρασιακά χαρακτηριστικά προσωπικότητας (TBT-S).
Στην εκδήλωση θα αναλυθούν ζητήματα όπως: ποιοι παράγοντες ευθύνονται για την έναρξη αλλά και την πυροδότηση των Διατροφικών Διαταραχών σε παιδιά και εφήβους, τι πρέπει να γνωρίζουν ειδικοί, εκπαιδευτικοί και γονείς, ποιος ο ρόλος της οικογένειας στη διαχείριση και αντιμετώπιση των διατροφικών διαταραχών κ.α., ενώ θα μιλήσουν για την εμπειρία τους ασθενείς που ανάρρωσαν, καθώς και μέλη των οικογενειών τους δίνοντας ελπίδα σε όλους όσοι παλεύουν με τη νόσο.