Τα μέλη του ΚΑΣ αποφάσισαν ομόφωνα την Τετάρτη να τροποποιήσουν την υπουργική απόφαση που προκαλούσε τριβές με την ανάδοχο εταιρεία στο Ελληνικό.
Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο μετά από πολύωρη συνεδρίαση γνωμοδότησε υπέρ της απάλειψης από την υπουργική απόφαση που θα εκδοθεί του όρου να ελέγχει η αρχαιολογία κάθε μελέτη και κάθε σχέδιο στο ακίνητο των 6.000 στρεμμάτων, συντασσόμενο ουσιαστικά και με τη σχετική απόφαση του ΣτΕ.
Σύμφωνα με την τροποποίηση αυτή, θα πρέπει οι επενδυτές να καταθέτουν μελέτες αρχιτεκτονικές και περιβαλλοντικές για παρεμβάσεις μόνο εντός των σημείων που έχουν χαρακτηριστεί αρχαιολογικοί χώροι και όχι για όλη την έκταση της επένδυσης.
Επιπλέον, η εταιρία θα πρέπει να καταθέτει αντίστοιχες μελέτες και για τις όψεις πολυόροφων κτιρίων που θα εφάπτονται με τους χώρους αυτούς. Φαίνεται επίσης πως θα υπάρξει αδόμητη ζώνη 20 μέτρων πέριξ των αρχαιολογικών χώρων η μνημείων και έλεγχος των μορφών κτιρίων σε κοντινή απόσταση από μνημεία.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει το ΑΠΕ, με τα μέλη του ΚΑΣ να τάσσονται ομόφωνα υπέρ της εισήγησης των αρμόδιων διευθύνσεων του ΥΠΠΟΑ έγινε αποδεκτή η αίτηση θεραπείας των ΤΑΙΠΕΔ και Ελληνικό ΑΕ κατά της Υπουργικής Απόφασης (αρ. πρωτ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΠΚΑ ΤΠΚΑΧΜΑΕ/176797/123922/3539/1338/16-5-2019) σχετικά με την "Έγκριση Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου "Εφαρμογή του Σχεδίου Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού - Αγίου Κοσμά", Περιφέρειας Αττικής".
Η αλλαγή των δύο όρων της προηγούμενης ΚΥΑ
Συγκεκριμένα, οι αιτούντες ζήτησαν την αλλαγή δυο όρων της παραπάνω Υπουργικής Απόφασης (που ακολούθησε τη γνωμοδότηση του ΚΑΣ της 23ης Απριλίου 2019). Ο πρώτος αφορούσε τον ταφικό περίβολο του Ελληνικού, του οποίου έχει εγκριθεί η μεταφορά και επανατοποθέτησή του στο σημείο εύρεσής του, με την προστασία και ανάδειξή του να εξασφαλίζεται από την πρόβλεψη ικανού αδόμητου χώρου γύρω από αυτόν. Οι αιτούντες ζήτησαν ο χώρος αυτός να οριστεί στα 15 μ.. Ο δεύτερος όρος αναφερόταν στην κατάθεση προς έγκριση στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ όλων των μελετών (αρχιτεκτονικών κ.α.) για την εφαρμογή του Σχεδίου Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (ΣΟΑ) του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού - Αγίου Κοσμά, κυρίως εκείνες που αφορούν τα υψηλά κτίρια. Ο όρος αυτός ζητήθηκε είτε να τροποποιηθεί είτε να απαλειφθεί.
Σύμφωνα με τη σημερινή γνωμοδότηση του ΚΑΣ, που στηρίχτηκε στις σχετικές εισηγήσεις, στις υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού θα έρχονται μόνο οι μελέτες που αφορούν κτίρια και εγκαταστάσεις εντός των κηρυγμένων αρχαιολογικών χώρων, ενώ σε κάθε περίπτωση θα ελέγχονται οι όψεις των κτιρίων της πρώτης γραμμής στα οικοδομικά τετράγωνα που εφάπτονται στους εν λόγω χώρους, σε ζώνη πέριξ αυτών πλάτους 20 μ. Όσον αφορά τον ταφικό περίβολο του Ελληνικού, προτάθηκαν ο αδόμητος χώρος γύρω από αυτόν να είναι 20 μ., ο δε έλεγχος των όψεων να αφορά τα κτίρια που βρίσκονται εντός της κτιριακής ενότητας τα οποία έχουν προβολή στο μνημείο. Επίσης, συμπληρώθηκε το ταφικό μνημείο, που θα συνδεθεί με χώρο πρασίνου με τις παρακείμενες ζώνες ανάπτυξης, να βρίσκεται σε συσχετισμό με τον αρχαίο οδικό άξονα. Επιπλέον, προτάθηκε κι έγινε αποδεκτός από τα μέλη του ΚΑΣ ένας ακόμα όρος: Για τις αρχαιότητες που τυχόν ανευρεθούν κατά τη διάρκεια υλοποίησης του έργου να εφαρμοστούν οι κείμενες διατάξεις του αρχαιολογικού νόμου. Τόσο οι εισηγήτριες όσο και τα μέλη του ΚΑΣ τόνισαν ότι οι όροι που περιλαμβάνονται στην Υπουργική Απόφαση του 2019 και στο Προεδρικό Διάταγμα του 2018 παρέχουν επαρκή προστασία στις υπάρχουσες αρχαιότητες, καθώς και σε αυτές που τυχόν αποκαλυφθούν.
Επίσης, κατατέθηκε στα πρακτικά και διανεμήθηκε στα μέλη του Συμβουλίου υπόμνημα του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, όπου μεταξύ άλλων εκφράστηκε η ευχή «η πρώτη συνεδρία αυτού του ΚΑΣ να αναγνωρίσει τη σημασία του πολιτιστικού τοπίου και ιδίως τη σημασία του περιβάλλοντος των μνημείων και του πολιτιστικού περιβάλλοντος εν γένει, ως αδιαίρετου συνόλου με την αρχιτεκτονική και αρχαιολογική κληρονομιά». Επιπλέον, κατατέθηκε η παρέμβαση της ευρείας επιτροπής υπεράσπισης του Ελληνικού. Στη συνεδρίαση παρέστησαν μέλη της ΠΟΕ ΥΠΠΟ, καθώς και εκπρόσωποι των ΤΑΙΠΕΔ, Ελληνικό ΑΕ και Lamda Development.
Η πρώτη συνεδρίαση του ΚΑΣ με τη νέα σύνθεση
Σημειώνεται ότι είναι η πρώτη συνεδρίαση του ΚΑΣ με τη νέα σύνθεση του Συμβουλίου και πρόεδρο τον γενικό γραμματέα Πολιτισμού, Γεώργιο Διδασκάλου. Εκτός τον κ. Διδασκάλου, τα τακτικά μέλη του ΚΑΣ είναι οι Ελένη Σβολοπούλου, Νομική Σύμβουλος του Κράτους στο ΥΠΠΟΑ, Πολυξένη Βελένη, Προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Αμαλία Ανδρουλιδάκη, Προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Αναστήλωσης Μουσείων και Τεχνικών Έργων, Αναστασία Κουμούση, Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αχαΐας, Ολυμπία Βικάτου, Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδος, Ελισσάβετ Τσιγαρίδα, Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πέλλας, Ελένη Μπάνου, Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών, Βαρβάρα Παπαδοπούλου, Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων 'Αρτας, Μιχάλης Τιβέριος, Ομότιμος Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας - Ακαδημαϊκός, Νικόλαος Σταμπολίδης, Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Ναταλία Πούλου, Καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Αικατερίνη Κυπαρίσση - Αποστολίκα, Αρχαιολόγος - επίτιμη Διευθύντρια του ΥΠΠΟΑ, Εμμανουήλ Κορρές, Ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Βλάσιος Κουμούσης, Πολιτικός Μηχανικός-Καθηγητής Δομοστατικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Γεώργιος Πανέτσος, Καθηγητής Αρχιτεκτονικής και Αστικού Σχεδιασμού Πανεπιστημίου Πατρών και Θεοδώρα Γαλάνη, Αρχιτέκτονας Μηχανικός - Πολεοδόμος - Χωροτάκτης, Προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Πολεοδομίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.