«Helios»: Οσα έγιναν 30 δευτερόλεπτα πριν τη συντριβή -Τι είδε ο πιλότος του F-16 [ηχητικό]

Συμπληρώνονται 15 χρόνια από την πιο πρόσφατη αεροπορική τραγωδία στην Ελλάδα, που στοίχισε τη ζωή σε 121 ανθρώπους, την τραγωδία του «Helios».

Ηταν Κυριακή 14 Αυγούστου του 2005 όταν ο χρόνος πάγωσε στην Ελλάδα μόλις έγινε γνωστή η συντριβή της πτήσης HCY 522 των κυπριακών αερογραμμών Helios Airways στο Γραμματικό.

Τα λόγια του πιλότου του F-16 που συνόδευε το «Helios» ήταν συγκλονιστικά: «Mayday Mayday, έχουμε πρόσκρουση πολιτικού αεροσκάφους».

Στο βίντεο που έχει αναρτήσει ο Παναγιώτης Δημόπουλος για το philenews.com ακούγεται η φωνή του σμηναγού Παναγιώτη Σταθόπουλου, αρχηγού του σχηματισμού των F-16 που συνόδευαν το Helios από τη στιγμή που μπήκε στο FIR Αθηνών και δεν υπήρχε καμία επικοινωνία με τον πύργο ελέγχου του αεροδρομίου της Αθήνας. Ο Ελληνας χειριστής του F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας περιγράφει συνεχώς την πορεία, τη θέση του αεροσκάφους, αλλά και όσα μπορεί να διακρίνει από την καμπίνα και τον θάλαμο διακυβέρνησης.

Συγκλονίζει ο πιλότος του F-16 -Τα τελευταία δραματικά δευτερόλεπτα

Οι επικοινωνίες που έχει ο πιλότος της Πολεμικής Αεροπορίας συγκλονίζουν και περιγράφουν την κατάσταση που επικρατούσε εκεί τη στιγμή. Με ψυχραιμία ο χειριστής του F-16 ενημερώνει συνεχώς για τις κινήσεις και την πορεία του αεροσκάφους Helios και παράλληλα προσπαθεί να διακρίνει αν υπάρχει κάποιος στο πιλοτήριο του αεροπλάνου.
Ωστόσο όπως ακούγεται και στο βίντεο (10:30), τα τελευταία 30 δευτερόλεπτα πριν από την πρόσκρουση του Helios στο έδαφος είναι δραματικά.

Ο πιλότος ενημερώνει τόσο την Π.Α. όσο και το «Ελ. Βενιζέλος». Οσα ακούγονται από τον ασύρματο είναι συγκλονιστικά:
«Το αεροσκάφος δείχνει ότι πάει για το έδαφος.
Αθήνα, το αεροσκάφος αυτή τη στιγμή πάει για το έδαφος.
MAYDAY MAYDAY έχουμε πρόσκρουση πολιτικού αεροσκάφους,
σας αναφέρω συντεταγμένες,
έχει προσκρούσει σε κορυφή βουνού, MAYDAY MAYDAY».

Το χρονικό της τραγωδίας του Helios -Από την απογείωση στην καταστροφή

09:07 η μοιραία πτήση HCY 522 των Κυπριακών αερογραμμών Helios Airways, ένα Boeing 737-31S αναχωρεί από τη Λάρνακα με προορισμό την Πράγα στη Τσεχία.
09:37 εισήλθε στο FIR Αθηνών, όπου έγινε αυτομάτως η ταυτοποίηση του αεροσκάφους στο ραντάρ της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας της Ελλάδας. 
10:07 ο Πύργος Ελέγχου του αεροδρομίου «Ελ. Βενιζέλος» επιχείρησε να επικοινωνήσει με το αεροσκάφος για να αρχίσει η διαδικασία καθόδου, χωρίς να υπάρξει ανταπόκριση. Ο Πύργος Ελέγχου συνέχισε τις επανειλημμένες κλήσεις και στη συχνότητα κινδύνου, χωρίς να καταστεί δυνατή η επικοινωνία.
10:20 ο ελεγκτής της εναερίου κυκλοφορίας της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) τηλεφώνησε στο αεροδρόμιο Λάρνακας, απ’ όπου ενημερώθηκε ότι είχε αναφερθεί πρόβλημα στο σύστημα κλιματισμού του αεροσκάφους.
Λίγα λεπτά αργότερα, το αεροσκάφος χωρίς να επικοινωνεί, άρχισε να κάνει δεξιόστροφους κύκλους γύρω από την περιοχή Κέας, Κύθνου.
10:30 αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας τίθενται σε ετοιμότητα
11:05 απογειώθηκαν από την Νέα Αγχίαλο δύο μαχητικά F-16, τα οποία ήρθαν σε οπτική επαφή με το αεροπλάνο.
11:25 οι πιλότοι των F-16 πλησιάζουν σε κοντινή απόσταση. Ο χειριστής του πρώτου F-16 διαπίστωσε ότι ο συγκυβερνήτης ήταν πεσμένος στο πιλοτήριο, ίσως λιπόθυμος, ενώ ο κυβερνήτης δε βρισκόταν στη θέση του. Στην οπτική επαφή τους, οι χειριστές των πολεμικών αεροσκαφών διαπίστωσαν ότι οι μάσκες οξυγόνου στην καμπίνα του αεροσκάφους ήταν ενεργοποιημένες 
11:41 οι πιλότοι των μαχητικών είδαν τον φροντιστή Ανδρέα Προδρόμου να προσπαθεί να πάρει τον έλεγχο του αεροπλάνου
11:50 Τα καύσιμα του αεροπλάνου τελείωσαν, σταμάτησε ο αριστερός
12:00 Σταμάτησε και ο δεξιός κινητήρας 
12:05 Το αεροσκάφος συνετρίβη στην ορεινή περιοχή του Γραμματικού στη βόρεια Αττική.

Το πόρισμα της τραγωδίας του «Helios»

Τον Οκτώβριο του 2006, δεκατέσσερις μήνες μετά τη συντριβή του αεροπλάνου, δόθηκε στη δημοσιότητα το πόρισμα της Ελληνικής Επιτροπή Διερεύνησης Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων για τα αίτια της πτώσης, από τον Ακριβό Τσολάκη.

Τα ενεργά αίτια της πτώσης

Συνυπευθυνότητα στους μηχανικούς που έλεγξαν το αεροσκάφος για την τελευταία πτήση και τους χειριστές του αεροπλάνου της πτήσης HCY522, για διόρθωση των ρυθμίσεων - κυρίως της ρύθμισης manual στο ρυθμιστή συμπίεσης- που τροχοδρόμησαν τα επόμενα γεγονότα.
Σημειώνεται ότι για το ίδιο θέμα, η Boeing έχει ήδη αποδεχθεί, ότι στα καθοδηγητικά δεσμευτικά εγχειρίδια των μηχανικών και του συγκεκριμένου τύπου αεροπλάνου δεν υπήρχε σαφής υπόδειξη για τοποθέτηση του διακόπτη στο «manual». Επίσης στο Πόρισμα εξετάζεται το τι υπήρχε στις υποδείξεις του ανάλογου εγχειριδίου των χειριστών στο συγκεκριμένο αεροπλάνο.

Ευθύνη στους χειριστές, επειδή δεν έκαναν έγκαιρα τις διορθωτικές επεμβάσεις με βάση τις προειδοποιήσεις που ελάμβαναν, έχοντας όμως υπόψη τα όσα έγιναν γνωστά για τις «διπλές» ηχητικές προειδοποιήσεις και ενδείξεις, τις οποίες επίσης μετά την αεροπορική τραγωδία άλλαξε η Boeing.
Αποτέλεσμα ήταν οι χειριστές σε ελάχιστο χρόνο να καταβληθούν από τα συμπτώματα υποξαιμίας και να μην έχουν τον έλεγχο.
Το σύστημα ενεργειών του πληρώματος και η συνεννόηση μεταξύ χειριστών στο πιλοτήριο και αεροσυνοδών στην καμπίνα επιβατών (CRM), που δεν προέβλεπε καμία εκπαίδευση για ενέργειες, σε περίπτωση σοβαρού συμβάντος όπως το πέσιμο των μασκών οξυγόνου, παρά το γεγονός ότι για ώρα μετά το αεροσκάφος δεν προχωρούσε στην προβλεπόμενη άμεση κάθοδο και συνέχιζε πορεία στο ίδιο ύψος.
Τελικό αίτιο της πτώσης, ως απόρροια των προηγουμένων, ήταν η διακοπή της λειτουργίας των κινητήρων λόγω έλλειψης καυσίμων.

Ο κατάλογος των επιβαινόντων της μοιραίας πτήση του «Helios»

1. Παρασκευάς Δημητρίου, 30 ετών
2. Μαρία Ρίκκου, 27 ετών
3. Αδάμος Ευριπίδου, 61 ετών
4. Νίκη Ευριπίδου, 52 ετών
5. Ανδρούλλα Καρκανιά, 46 ετών
6. Παναγιώτης Καρκανιά, 48 ετών
7. Γεώργιος Ιακώβου, 54 ετών
8. Μαργαρίτα Ιακώβου, 46 ετών
9. Αναστάσιος Αγαθαγγέλου, 32 ετών
10. Κυριάκος Αλιούρης, 31 ετών
11. Ανδρέας Χριστοδούλου (Μαυρης), 44 ετών
12. Καλυψώ Χριστοδούλου, 42 ετών
13. Ελένη Κωνσταντίνου, 39 ετών
14. Θεοφάνης Κωνσταντίνου, 42 ετών
15. Δένα Καρακώστα, 43 ετών
16. Νίκος Καρακώστα, 53 ετών
17. Νίκος Νικολάου, 27 ετών.
18. Θέτη Νικολάου, 4 ετών
19. Νόνη Νεοκλέους, 30 ετών
20. Κώστας Χριστοδουλόπουλος, 45 ετών,
21. Φωτεινή Χριστοδουλόπουλου, 18 ετών 
22. Αναστάσιος Αναστασίου, 36 ετών
23. Στέφανη Χάσουλα, 18 ετών
24. Μαρία Καρακώστα, 43 ετών
25. Ανδρέας Καρακώστας, 46 ετών
26. Πάμπος Καζαμίας, 59 ετών
27. Πανίκος Κιτρομηλίδης, 43 ετών
28. Φάνη Καπετάνιου Κιτρομηλίδου, 42 ετών
29. Μαρίνα Νικολάου Χριστοδουλόπουλου, 43 ετών
30. Ελένη Ονησιφόρου, 27 ετών
31. Γιαννούλα Νεοφύτου, 55 ετών 
32. Μιχάλης Νεοφύτου, 28 ετών
33. Ελενα Μιχαήλ, 29 ετών 
34. Αντρη Κυπριανού, 28 ετών
35. Ευγενία Κέντα, 32 ετών
36. Σωτήρης Κατσέξου, 60 ετών
37. Μαρία Κατσέξου, 54 ετών
38. Οδυσέας Κουτσόφτα, 28 ετών 
39. Χρυσούλα Κουτσόφτα, 5 ετών 
40. Ξένια Κουτσόφτα Βρακά, 27 ετών
41. Γεώργιος Θεοφάνης
42. Μαρία Θεοφάνη
43. Αρτέμης Θεοφάνη
44. Μαρία Παπαγιάννη
45. Ιωάννης Αλεξανδρής, 37 ετών
46. Αρης Αδελίδης
47. Ιωάννης Παπαϊωάννου
48. Ευσταθία Μούσα
49. Θεόδωρος Δούνας, 38 ετών
50. Μιχαήλης Δούνα, 10 ετών
51. Βασιλική Δούνα, 8 ετών
52. Τάσος Δούνας, 5 ετών
53. Χριστίνα Τσοπανή , 34 ετών
54. Χρίστος Πυρίλης, 40 ετών
55.Αντωνία Μανώλη Πυρίλη, 36 ετών
56. Εύα Πυρίλλη, 12 ετών
57. Ξένιος Πυρίλλη, 10 ετών
58. Μάρκος Πυρίλλη, 6 ετών
59. Αντώνης Αντωνίου, 39 ετών
60. Μαρία Αντωνίου, 35 ετών
61. Χρίστος Αντωνίου, 9 ετών
62. Χριστίνα Αντωνίου, 6 ετών
63. Μιχάλης Γιωργαλλή, 51 ετών
64. Ανθούλλα Γιωργαλλή, 47 ετών
65. Αγάθη Ευριπίδου, 41 ετών
66. Ευριπίδης Ευριπίδου, 47 ετών
67. Πολίνα Ευριπίδου, 12 ετών
68. Στέφανη Ευριπίδου, 17 ετών
69. Κυριάκος Κυπριανού, 48 ετών
70. Αναστασία Κυπριανού, 44 ετών
71.Στέλλα Κυπριανού, 16 ετών 
72. Χρίστα Κυπριανού, 14 ετών 
73. Χριστόδουλος Κυπριανού, 5 ετών 
74. Τουτουντζιάν Αρα 16 ετών
75. Τουτουντζιάν Μπαριέτ 12 ετών
76.Tουτουντζιάν Χίλντα, 45 ετών
77. Tουτουντζιάν Χαγκοπ, 51 ετών
78. Σωτήρης Κωνσταντίνου, 10 ετών
79. Ειρήνη Κωνσταντίνου, 36 ετών
80. Μιχάλης Κωνσταντίνου, 39 ετών
81. Πέτρος Κωνσταντίνου, 13 ετών
82. Πολυξένη Σοφοκλέους, 30 ετών
83. Χριστόδουλος Προκοπίου, 34 ετών
84. Μαρία Πογιατζή, 23 ετών
85. Ιωάννης Παπαχριστοδούλου, 31 ετών
86. Μαίρη Γεωργίου, 42 ετών
87. Μιχάλης Κωνσταντίνου, 54 ετών
88. Καλλιόπη Κωνσταντίνου, 49 ετών
89. Χριστίνα Λαππά, 25 ετών
90. Καραπάμπας Κ
91. Αναστάσιος Κιρλακίτσης
92. Λιμπιτσούνη Ε.
93. Μιχαηλίδης Κ.
94. Γαβριηλίδου Ε. , 29 ετών 
95. Κλεόπας Νικολάου, 66 ετών
96. Δημήτριος 'Ομπασιης, 26 ετών
97. Γεώργιος Γ. ,25 ετών
98. Νίκος Νικολάου, 30 ετών
99. Γεώργιος Γεωργίου, 31 ετών
100. Ντίνα Κωνσταντινίδη
101. Αντριάνα Χρυσάνθου, 63 ετών
102. Σωτήρης Χρυσάνθου, 65 ετών
103. Νίκος Χαραλάμπους, 34 ετών
104. Κούλα Χαραλάμπους, 59 ετών
105. Κωνσταντίνα Χαραλάμπους, 6 ετών
106. Πανίκος Αναστασίου, 38 ετών
107. Μαρία Ελένη Γιασουμή, 9 ετών
108. Σύλβια Γιασουμή, 46 ετών
109. Ιάσονας Γιασουμή, 47 ετών.
110. Δήμος Ξιούρουππας, 39 ετών
111. Μαργαρίτα Ξιούρουππα, 34 ετών
112. Σοφία Ξιούρουππα, 10 ετών
113. Ιωάννα Ξιούρουππα, 9 ετών
114. Βασίλης Ρέγκο, 31 ετών
115. Περικλής Ψαρούδης, 34 ετών

Τα ονόματα των μελών του πληρώματος

1. Marten Hans Jurgen, 50 ετών, κυβερνήτης
2. Πάμπος Χαραλάμπους, 40 ετών, συγκυβερνήτης
3. Λουΐζα Βουτέρη, 20-30 ετών, αεροσυνοδός
4. Μερόπη Σοφοκλέους, 20-30 ετών, αεροσυνοδός
5. Ανδρέας Προδρόμου, 20-30 ετών, αεροσυνοδός
6. Χάρις Χαραλάμπους, 20-30 ετών, αεροσυνοδός.