Με αφορμή την Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής βίας και του ενδοσχολικού εκφοβισμού, το «Χαμόγελο του Παιδιού» παρουσίασε τα ευρήματα σχετικής έρευνας.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 2.293 παιδιά, με την ενεργή συμμετοχή των έφηβων εθελοντών του οργανισμού, τα στατιστικά στοιχεία που έχει συγκεντρώσει από τη γραμμή άμεσης παρέμβασης 1509, αλλά και τις προτάσεις των ίδιων των μαθητών-εθελοντών, οι οποίοι μάλιστα υλοποίησαν πανελλαδική σχολική εκστρατεία ευαισθητοποίησης υπό τον τίτλο «Μίλα Τώρα».
Χαιρετίζοντας την εκδήλωση, ο πρόεδρος του «Χαμόγελου του Παιδιού», Κώστας Γιαννόπουλος, εξέφρασε τα συλλυπητήριά του προς τους οικείους των θυμάτων του τραγικού δυστυχήματος στα Τέμπη, τονίζοντας τη σημασία της πρόληψης, ακόμα και σε τέτοιου είδους συμβάντα, όπως ακριβώς και στον εκφοβισμό.
Πρόεδρος του Χαμόγελου του Παιδιού: «Το bullying έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις»
«Δυστυχώς, το bullying έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις και το τελευταίο χρονικό διάστημα, ως προς την ένταση. Δυστυχώς, όσο περνάει ο καιρός, ποινικοποιείται, ενώ ξέραμε από τις διεθνείς μας γνώσεις ότι αυτό το θέμα δεν έπρεπε να φτάσει εκεί, γιατί το μόνο που κάνουμε είναι να βάζουμε κάποιες ταμπέλες στα παιδιά "θύμα/θύτης", με αποτέλεσμα να τους κολλάμε τις ταμπέλες και για την ενήλικη ζωή τους», υπογράμμισε ο κ. Γιαννόπουλος.
«Το παιδί που κάνει bullying δεν είναι ένα παιδί που πρέπει να το βάλεις φυλακή, αλλά να του δείξεις το λάθος που κάνει» προσέθεσε ο κ. Γιαννόπουλος, αναφέροντας ότι το 2022 ο οργανισμός χρειάστηκε να διαχειριστεί μια κλήση την ημέρα σχετικά με ζητήματα ενδοσχολικού εκφοβισμού. Επίσης, ο ίδιος ανέφερε ότι «είναι εύκολο να κατηγορήσουμε ο ένας τον άλλον» για το φαινόμενο, όμως «τα παιδιά αυτό που βλέπουν, αντιγράφουν».
Στη συνέχεια, η ψυχολόγος Ιωάννα Γκίκα έκανε ανοιχτό διάλογο με τα παιδιά που βρίσκονταν εκείνη την ώρα στο Επιχειρησιακό Κέντρο του «Χαμόγελου του Παιδιού» με βάση ένα σενάριο ενδοσχολικού εκφοβισμού, τα βιντεάκια του οποίου είχαν δημιουργήσει εθελοντές του οργανισμού.
Στο πλαίσιο της συζήτησης προέκυψε η διαπίστωση ότι ο σχολικός εκφοβισμός σχηματοποιείται σε ένα τρίγωνο βίας, στις άκρες του οποίου βρίσκονται το παιδί που εκφοβίζεται, το παιδί που εκφοβίζει και οι παρατηρητές.
Ευρισκόμενοι στη θέση του παρατηρητή, οι μαθητές και οι μαθήτριες μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στο να σταματήσει το bullying.
Όπως σημείωσε η ψυχολόγος, έχουν εργαλεία αντίδρασης και αυτά είναι τα εξής: μιλάω σε έναν ενήλικα που εμπιστεύομαι (γονέα, συγγενή, καθηγητή, προπονητή), μιλάω στην παρέα μου, μιλάω με το παιδί που ασκεί βία, μιλάω με το παιδί που δέχεται βία, μιλάω στη γραμμή 1056 ή στο chat 1056 δωρεάν και, εφόσον το θέλω, ανώνυμα.
Όπως εξήγησαν όλοι οι ειδικοί που τοποθετήθηκαν κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, το πρώτο και καθοριστικό βήμα για να σταματήσει ο σχολικός εκφοβισμός είναι κάποιος να μιλήσει, σε οποιαδήποτε θέση του τριγώνου και εάν βρίσκεται, γι' αυτό, και η εκστρατεία ευαισθητοποίησης τιτλοφορείται «Μίλα Τώρα».
Τα παιδιά της ομάδας εθελοντών του «Χαμόγελου», «YouSmilers», κατέθεσαν τις δικές τους προτάσεις, βασισμένα και εκείνα στο «τρίγωνο της βίας».
Τι λέμε στα παιδιά που δέχονται bullying:
«1. Ποτέ δεν φταις εσύ, 2. Καταλαβαίνουμε ότι μπορεί να ντρέπεσαι για αυτό που συμβαίνει, 3. Όμως ό,τι και αν έχει συμβεί, δεν αξίζει σε κανέναν, 4. Μίλα σε κάποιον που εμπιστεύεσαι, 5. Δεν μπορεί να είναι φίλος κάποιος που σε κάνει να νιώθεις άσχημα, 6. Δεν χρειάζεται να πανικοβάλλεσαι, 7. Πάντα υπάρχει λύση, 8. Αν το bullying που σου ασκείται είναι διαδικτυακό: report και block, ιδιωτικό προφίλ, κάλεσε SOS 1056 για βοήθεια».
Τι λέμε στο παιδί που βλέπει bullying:
«1. Καταλαβαίνω ότι μπορεί να φοβάσαι να μοιραστείς αυτό που είδες, αλλά μπες στη θέση του άλλου, σκέψου πώς μπορεί να νιώθει και κινητοποιήσου για να βοηθήσεις, 2. Βοήθησε αυτόν που ασκεί bullying να καταλάβει ότι κάνει λάθος, φιλικά, με ευγένεια και όρια, 3. Μίλα σε κάποιον που να μπορεί να βοηθήσει, ζητώντας εχεμύθεια και λεπτότητα. Δεν είσαι καρφί αν καταγγείλεις κάτι άδικο. 4. Μίλα στο παιδί που υφίσταται bullying, δείχνοντας ότι νοιάζεσαι».
Τι λέμε στο παιδί που κάνει bullying:
«1. Το bullying δεν είναι πλάκα, πρέπει να ξέρουμε πώς να διαχωρίζουμε αυτά τα δύο, 2. Οφείλουμε να δείχνουμε επαφή και κατανόηση προς τους άλλους, ακόμα κι αν έχει συμβεί κάτι τέτοιο, να αναρωτηθούμε πώς θα αλλάξουμε την κατάσταση επανορθώνοντας, 3. Πάντα υπάρχει περιθώριο να επανορθώσεις, 4. Προσέγγισε το άλλο παιδί με θετικότητα».
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πανελλαδική εκστρατεία του «Χαμόγελου του Παιδιού» ενάντια στον σχολικό εκφοβισμό φέτος συμπληρώνει 10 έτη υλοποίησης, έχοντας φτάσει κατά τη διάρκεια του 2022 σε 614 σχολεία και 15.600 μαθητές, ενώ συνολικά σε 1.919 σχολεία και 55.000 μαθητές.
Στο πλαίσιο της κατανόησης του φαινομένου, το «Χαμόγελο» πραγματοποίησε έρευνα με παιδιά σε όλη την επικράτεια από την οποία προέκυψαν συμπεράσματα σχετικά με τις μορφές που παίρνει ο εκφοβισμός, τις διαστάσεις του και το προφίλ των παιδιών που τον υφίστανται, καθώς «1 στα 3 παιδιά εκφοβίζεται από συμμαθητές του, ο σχολικός εκφοβισμός είναι φυλετικός, ενώ, εκδηλώνεται περισσότερο εις βάρος κοριτσιών και φτωχών παιδιών».
Συγκεκριμένα, η έρευνα έδειξε ότι «τα παιδιά που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να καταστούν θύματα εκφοβισμού από συμμαθητές τους είναι καταρχήν όσα έχουν μεταναστεύσει στην Ελλάδα από άλλες χώρες, τα κορίτσια, τα παιδιά που βιώνουν υλική στέρηση και τα παιδιά που διαβιούν σε μονογονεϊκό νοικοκυριό με μητέρα» και, συνεπώς, τα παιδιά με αυτό το προφίλ πρέπει να λαμβάνουν ιδιαίτερη φροντίδα, εντός του σχολικού περιβάλλοντος με βάση την αρχή της πρόληψης.
Ως προς τις πιο συχνές συμπεριφορές bullying, τα παιδιά απάντησαν ότι αυτές εκδηλώνονται με δύο τρόπους: «Το να πειράζεις-κοροϊδεύεις κάποιον εξαιτίας της εξωτερικής του εμφάνισης» και «το να είσαι κακός με κάποιον κοροϊδεύοντάς τον, κάνοντας πλάκα εις βάρος του, ασκώντας του φυσική ή λεκτική βία περισσότερες από μια φορές».
Οι συχνότερες επιλογές για να ζητήσουν βοήθεια είναι, με σειρά ιεράρχησης, οι κηδεμόνες, οι φίλοι/συμμαθητές και οι καθηγητές.
Κλείνοντας την εκδήλωση, η ψυχολόγος του οργανισμού Ιωάννα Χαρδαλούπα τόνισε ότι τα παιδιά πρέπει να θυμούνται τρεις βασικές αρχές:
«1. Δεν υπάρχουν μυστικά που να με κάνουν να ντρέπομαι, να φοβάμαι και να μην μπορώ να κοιμηθώ τα βράδια, 2. δεν υπάρχουν μυστικά από τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς, τα οποία με κάνουν να νιώθω έτσι, 3. ό,τι και να έχω κάνει, ό,τι και να έχω πει, δεν έχει κανένας δικαίωμα να με χτυπήσει, να με βρίσει, ή να με αγγίξει με τρόπο που δεν είναι σωστός», και να «μιλάνε τώρα».